مشارکت دانشجویان در تمام فرایندهای کتاب سال

علی منتظری، رئیس اسبق جهاد دانشگاهی و رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، پیرامون برگزاری بیست و چهارمین جشنواره کتاب سال دانشجویی، اظهار کرد: جشنواره کتاب سال دانشجویی، یکی از سلسله برنامه‌های فرهنگی و سراسری جهاد دانشگاهی است که در سال‌های گذشته به ابتکار آقایان دکتر ایمانی خوشخو و مسجدجامعی در جهاد دانشگاهی و در عرصه فرهنگی بنا نهاده شد. همان‌گونه که اطلاع دارید جهاد دانشگاهی برنامه‌های سراسری فرهنگی بسیاری برای دانشجویان طراحی کرده است که از جمله آنها «جشنواره کتاب سال دانشجویی» است که خوشبختانه تداوم اجرا دارد.

شکل‌گیری ایده اصلی برگزاری جشنواره

وی با اشاره به شکل‌گیری ایده اصلی برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی، گفت: ایده اصلی برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی از کتاب سال جمهوری اسلامی ایران اتخاذ شد و هدف اصلی آن هم تشویق دانشجویان به نوشتن کتاب و آثار مکتوب بود. طی سال‌ها به نظر می‌رسد، برگزاری این جشنواره بازتاب مثبت و خوبی در سطح دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور داشته و تعداد زیادی از دانشجویان که در دوران تحصیل خود، کتابی را ترجمه و یا تالیف کرده‌اند، اثر خود را به این جشنواره ارائه کرده‌اند و در هر سال که این جشنواره به جلو رفته و از عمر آن گذشته، نواقص قبلی برطرف شده و جشنواره به شکل کامل‌تری پیش می‌رود.

تشویق دانشجویان توسط اساتید؛ نتیجه ثانویه جشنواره

رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی، جهاد دانشگاهی را نهادی الگوساز در جهت کشف استعدادهای برتر دانشجویی خواند و گفت: جهاد دانشگاهی با توجه به نقشی که در دانشگاه‌ها و جامعه داشته و دارد، در این زمینه به دنبال بسترسازی و تربیت علمی دانشجویان مستعد مشغول تحصیل در دانشگاه‌هاست. نگاه جهاد دانشگاهی به این نوع فعالیت‌ها یک اقدام الگویی و نمونه‌سازی در جهت جلب نظر و کشف استعدادها در فضای آموزش عالی کشور بوده و این کار علاوه بر آنکه موجب تشویق دانشجویان برای ورود به عرصه تالیف و ترجمه، می‌شود، موجبات دلگرمی اساتید و پرورش‌دهندگان این دانشجویان را هم فراهم می‌کند. برای هر استادی بسیار خوشایند است که ببیند دانشجویان و شاگردان او آثاری را تدوین و منتشر کرده‌اند و البته ناگفته نماند که تعداد زیادی از این دانشجویان، کارهای خود را زیرنظر اساتید خود به سرانجام رسانده‌اند و این خود «نتیجه ثانویه» این جشنواره است که موجب خوشحالی و رضایت اساتید بوده است.

بهترین روش‌ها و سیاست‌های حمایتی از جشنواره

وی با اشاره به بهترین روش‌های حمایتی و سیاست‌های لازم در جهت حمایت از جشنواره کتاب سال دانشجویی، عنوان کرد: فراهم کردن شرایط انتشار آثار، بهترین حمایت است، اما این کار به‌تنهایی از جهاد دانشگاهی ساخته نیست؛ چراکه جهاد امکانات کافی در اختیار ندارد و باید نهادهای دیگری مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان‌های فرهنگی از آثار دانشجویان حمایت کنند. اگرچه در جهت نشر آثار دانشجویان اقدامات خوبی صورت گرفته، اما چه بسا آثاری وجود داشته باشد که فرصت نشر پیدا نکرده‌اند. اگر بتوانیم کاری کنیم این آثار منتشر شوند و به بازار عرضه شوند، بهترین حمایت است.

علی منتظری همچنین با اشاره به جایگاه جشنواره در میان دانشگاهیان، اظهار کرد: درباره جایگاه جشنواره در میان دانشگاهیان نیز باید بگویم که استقبال دانشجویان تا کنون بسیار خوب بوده و در هر دوره، هم تعداد و هم تنوع آثار بیشتر شده است، البته گاهی در برخی دوره‌ها در تعداد آثار حاضر در جشنواره، از نظر کمی، تغییراتی به وجود آمده که بیشتر به مسائل بازار نشر مربوط بوده، اما در مجموع استقبال خوب بوده است.

وی افزود: با توجه به اینکه این جشنواره هم جنبه فرهنگی و تربیتی دارد و هم جنبه‌های علمی در آن ملحوظ شده، اساتید دانشگاه در طول این سال‌ها، حمایت‌های خوبی از جشنواره داشته‌اند و می‌توان گفت مورد توجه آنها بوده و موجبات تشویق جهاد دانشگاهی را فراهم نموده. شاید اگر این حمایت‌های معنوی نبود جشنواره کتاب سال دانشجویی به لحاظ مضایق مالی تاکنون تعطیل شده بود، اما تشویق اساتید و حمایت‌های آنها از این جشنواره، باعث دلگرمی ما شده و توانسته‌ایم کار را ادامه دهیم.

ترسیم چشم‌ا‌نداز

رئیس اسبق جهاد دانشگاهی با نظر به آینده این جشنواره و ترسیم چشم‌انداز آن، گفت: اگر به سوابق این جشنواره نگاهی بیندازید، خواهید دید از دل همین جشنواره و مسابقه، اساتید مبرزی بیرون آمده‌اند که امروز در کلاس‌های درس دانشگاه‌ها مشغول فعالیت هستند. بنده، یک زمانی به طور اتفاقی با یکی از برگزیدگان ادوار گذشته این جشنواره آشنا شدم و وی اظهار کرد که اولین جایزه علمی در زمان دانشجویی را از جشنواره کتاب سال دانشجویی دریافت کرده است.، پس از بررسی، متوجه شدم ایشان امروز یکی از اساتید بزرگ کشور هستند و در زمینه «سرطان خون» فعالیت دارند و مرکز بسیار مهم علمی و بالینی را در بیمارستان شریعتی اداره می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: چشم‌انداز اصلی این جشنواره این بوده که بتواند استعدادهای درخشان را امیدوار کند که در این کشور فرصت‌هایی برای بروز و ظهور توانمندی‌های علمی آنها وجود دارد و این خود یک خدمت به جامعه علمی است و موجب جذب نخبگان دانشگاهی از طریق امیدوار کردن آنها به آینده علمی است. اگر استعدادهای دانشجویی و یا نخبگانی که در دانشگاه‌ها حضور دارند احساس کنند راه بسته است و امکان بروز این استعدادها وجود ندارد، ناامیدی بر آنها غلبه می‌کند و ممکن است فکر مهاجرت را در آنها تقویت نماید، با چشم‌اندازی که برای «جشنواره کتاب سال دانشجویی» ترسیم شده، می‌توان این فضای امید را زنده نگه داشت و آن را تقویت کرد.

علی منتظری با بیان اینکه در جشنواره کتاب سال دانشجویی باید به هر دو بعد کمی و کیفی برگزاری جشنواره توجه شود، تصریح کرد: در جشنواره کتاب سال دانشجویی باید به هر دو بعد کمی و کیفی برگزاری جشنواره توجه شود؛ جهاد دانشگاهی باید چتر حمایتی خود را گسترده‌تر کند، تبلیغات جشنواره بیشتر شود و همچنین برندگان جشنواره از تشویق‌های مناسب‌تری برخوردار شوند، حیف است که در برخی زمینه‌ها جوایز بیشتری برای برندگان قائل می‌شوند، در حالی که باید برای کتاب ارزش بیشتری قائل شد. بودجه جهاد ممکن است پاسخگوی این نیاز نباشد و باید از حمایت‌های سایر مراکز علمی و فرهنگی که حاضر به مشارکت و سرمایه‌گذاری در این جشنواره هستند، استفاده شود.

وی با اشاره به این مسئله که مشارکت دانشجویان در فرایند برگزاری این جشنواره، گرمی و رونق بیشتر آن را فراهم می‌کند، افزود: نکته دیگر آنکه مشارکت دانشجویان در فرایند برگزاری این جشنواره، گرمی و رونق بیشتر آن را فراهم می‌کند؛ باید با نگاه وسیع‌تر به این جشنواره بها داده شود، اگر این جشنواره حالت تشریفاتی و سازمانی داشته باشد، آن شور، هیجان و گرمی لازم را نخواهد داشت. لذا بهتر آن است که در برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی، از برگزیدگان دوره‌های پیشین استفاده کرد، مشارکت دانشجویان در فرایند تبلیغ، جمع‌آوری آثار و داوری، گرمی و رونق بیشتری به این جشنواره می‌بخشد و آن را از حالت تشریفاتی خارج می‌کند.

توصیه‌ای به دانشجویان

رئیس اسبق جهاد دانشگاهی توصیه‌ای هم به دانشجویان داشت و اظهار کرد: در پایان توصیه‌ای هم به دانشجویان دارم؛ اگر دانشجویان می‌توانند بیشتر به تالیف روی بیاورند نه صرفا جمع‌آوری و گردآوری مطلب! در مورد ترجمه هم دقت بیشتری در ترجمه آثار نمایند، ترجمه تحت‌اللفظی و ظاهری خیلی نمی‌تواند منعکس‌کننده محتوای اثر باشد، لذا در ترجمه باید وسواس و دقت بیشتری را به خرج دهند که هم زبان فارسی آسیب نبیند و هم محتوای کتاب به درستی به مخاطبان منتقل شود.