به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، کشورها در عرصه سیاسی تمام تلاش خود را میکنند تا نیروی کارآمد سیاسی را بر پایه رفتار و اعمال سیاسی نیک تربیت کنند تا بتوانند به یک الگوی سیاسی برای جامعه تبدیل شوند و منافع نظام سیاسی خود را در ورای مرزها تامین کنند. امروزه کشورهای توسعه یافته با اعمال شدیدترین نظارتها و همچنین با تهیه ابزارهای آموزشی کارشناسی شده توانستهاند در کادرسازی نیروی سیاسی کارآمد درون نظام حکومتی خود موفق شوند.
در جمهوری اسلامی ایران با توجه به ماهیت انقلاب پس از گذشت نزدیک به چهار دهه، همچنان در صحنه سیاسی کشور خلأ وجود نیروی سیاسی بااخلاق احساس میشود که این روند گاهی منجر به افزایش منازعات و بداخلاقیهای سیاسی و اجتماعی درون کشور شده و می شود که این وضعیت نشان از ضعف کادرسازی سیاسی بوده که افزایش منازعات میان جناحها را دربرداشته است.
تبدیل مشارکت سیاسی مردم به راهبرد با رفتارهای سالم جناحی
«علیرضا صدرا» عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفتوگو با
ایکنا، ضمن تأکید بر جایگاه والای اخلاق در انقلاب اسلامی گفت: با انقلاب اسلامی این اولین بار است به جای اینکه جابجایی قدرت توسط زور صورت بگیرد، اراده مردم جابجایی نظام را رقم زد. تمام منویات نظام بر اساس اراده مردم بر مبانی بینشی مورد اعتمادشان یعنی اسلام بنیان گذاشته شد که این مورد یک نقطه عطفی در سیر چندین هزار ساله تمدن سازی ملت ایران به حساب میآید. یعنی ابتدا گذار از بدویت به مدنیت و تأسیس دولت، ثانیاً در شدت گرفتن سرنوشت توسط انقلاب اسلامی از جمله نقاط عطف تاریخ معاصر به حساب میآیند.
وی ادامه داد: در نظام سلطنتی، مردم هیچ نقشی در جابجایی قدرت نداشتند و مشارکت سیاسی به هیچ وجه معنا ندارد، چون تمام ارکان نظام بر اطاعت استوار است اما در جمهوری اسلامی، مردم نه تنها مشارکت دارند بلکه عنصر قوام بخش نظام به شمار میروند که به تعبیر امام خمینی (ره) «دولتها و حاکمان خدمتگذار مردم هستند».
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با مهم دانستن نقش جناحها در ایجاد فضای سالم سیاسی، یادآور شد: برای جابجایی قدرت باید حتما جناحهایی شکل بگیرند و فضای رقابتی حاکم شود تا اراده مردم را به راهبرد و برنامه تبدیل کنند و به تبع آن حاکمیت، این برنامهها را در تصمیمگیریهای کلان اعمال کند. از جمله برکات انقلاب اسلامی همین افزایش مشارکت سیاسی است اما ما در عرصه سیاسی دو دسته رقابت داریم، یک رقابت سالم و سازنده که قرآن فرموده «أُولَٰئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ» و دومی رقابت ناسالم است که قرآن میفرماید « وَأَطيعُوا اللَّهَ وَرَسولَهُ وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ريحُكُم ۖ وَاصبِروا ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصّابِرينَ» یعنی تنازع نکنید چون روح و قدرت خود را از دست میدهیم که منجر به ضعف و غیر اخلاقی شدن شما خواهد شد. همچنین فردوسی میگوید: «ز نیرو بود مرد را راستی/ ز سستی کژی آید و کاستی» هر چه قدرت و کارآمدی بالاتر باشد امکان اینکه اخلاقی رفتار کند افزایش مییابد اما در مقابل هرچقدر ضعف و کاستی زیاد شود با بدرفتاری میخواهیم آنها را جبران کنیم.
برون رفت از بحرانهای موجود با رقابت سیاسی اخلاقمدار تحقق خواهد یافت
صدرا ادامه داد: تشکیل دولت، مردمسالاری دینی و جابجایی قدرت بر پایه رقابت سیاسی از جمله نکات مثبت این نظام به شمار میروند. امروز بزرگترین مشکلات کشور ما رکود تورمی، رکود سیاسی و رکود فرهنگی هستند، یعنی به دلیل مشکلات ساختاری نمیتوانیم از منابع موجود به نحو احسن استفاده کنیم که در نهایت در اقتصاد به تورم و در سیاست به منازعات و در فرهنگ به ناهنجاریهای فرهنگی تبدیل میشوند.
صدار ضمن اشاره به وجود برخی بدرفتاریهای سیاسی در کشور، بیان کرد: رقابتهای سیاسی درکشور چون ناسالم و جنبه تخریبی دارند، به سمت جدل و جدال رفتهاند که منشأ هرنوع فساد و ناهنجاری هستند. کار ویژه جناحهای سیاسی، تولید برنامه و برهان است اما متأسفانه جناحهای ما عکس آن رفتار میکنند و بیشتردرگیر جدال هستند.
کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: همانطور که رقابت سالم بسترساز تعاملات و همافزایی خواهد شد اما در مقابل رقابت ناسالم زمینه خودزنی و خودتخریبی را فراهم میکند. همچنین رسانهها در ایجاد فضای سیاسی حاکم نقش بهسزایی داشتهاند چون برخی رسانهها به تولید جدال مشغولند و برهان و همافزایی را به حاشیه راندهاند که به ترویج بیاخلاقی در صحنه سیاسی منجر میشود.
مردم از رفتارهای احزاب سیاسی تاثیر میپذیرند
وی با اشاره به وجود فاصله زیاد شعارهای سیاسی با عمل، افزود: در صحنه عمل، برخی جناحهای ما بیشتر به فکر شعار دادن هستند تا اینکه در عمل خودی نشان دهند و در همین راستا هرگونه توهین و بیاخلاقی را توجیه و حق خود میدانند؛ اما اگر رقابت واقعی بر پایه رفتارهای صحیح سیاسی وجود داشت، این ضعفها دیگر وجود نداشت و موجب رشد پلکانی جامعه میبود تا بدین سبب به قله پیشرفت و تمدنسازی جامعه دست یابیم. وضعیت امروز کشور به گونهای رقم خورده که اگر شخصی پله اول توسعه را بسازد نفر بعدی این پله را ویران میکند.
صدرا با تأکید بر تأثیرپذیری حامیان سیاسی جناحها از عملکرد و رفتارهای احزاب، ادامه داد: وقتی جناحی بداخلاقی سیاسی از خود بروز دهد چه انتظاری میتوانیم از حامیانشان داشته باشیم که به اصول اخلاقی پایبند باشند؟ مهمترین دلیل به وجود آمدن برخی بدرفتاریهای سیاسی به عدم سازماندهی، شخصی و پنهانی بودن باز میگردد و بنابراین ما به جای کادرسازی نیروهای سیاسی مناسب و بااخلاق در قامت جمهوری اسلامی به کادرسوزی پرداختهایم.
دفاع مقدس الگوی خوبی برای کادرسازی سیاسی است
وی در پایان افزود: نیروی سیاسی سالم و بااخلاق از درون سیستم کارآمد، نظام تبلیغاتی سالم، مشارکت سیاسی بالا و نظام انتخاباتی مطلوب به عمل میآید که بتواند این نیروهای سیاسی را کارآمد و اثربخش سازند تا هر کدام در جای خودشان قرار گیرند. نیروهای اخلاقی و فرهیخته معمولا از فضای جدل و جدالی دوری میکنند. در فضای سالم سیاسی، نیروهای سیاسی با فضیلت به عمل میآیند اما اگر این فضا برای آنها مهیا نبود به انزوا کشیده خواهند شد. متاسفانه در هر جایی که جدل و جدال به صحنه سیاسی کشور کشیده شد، تفکرات داروینیستی و ماکیاولیستی به عین قابل مشاهده است و این خود یعنی بیاخلاقی و بدرفتاری سیاسی. امام خمینی (ره) با دمیدن آن نفس مسیحایی به دفاع مقدس، این جنگ را به عرصه انسانسازی تبدیل کردند که به فرصت تاریخی برای ملت ایران تبدیل شد اما برخیها با رفتارهای نامناسب و دور از شأن نظام ابن دستاورد بزرگ تاریخی را به حاشیه راندهاند.