درخشش آیت‌الله جوادی‌آملی در قله‌های علوم حوزوی

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم بزرگداشت آیت‌الله جوادی‌آملی، امروز 17 بهمن، با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در این مراسم بیان کرد: در مورد خداوند، به عنوان موجود مطلق، گفته شده، آنجا که وجود و هستی به اطلاق و بی‌حدی برسد، در آنجا همه چیز جمع خواهد بود و همه کمالاتی که احیاناً در سایر مراتب هستی از هم جدا هستند، در ساحت کمال مطلق جمع است. آن همه اوصافت به ظاهر ناسازگار، در ساحت کبریایی مطلق جمع می‌شوند و آن همه شگفتی و شکوه می‌آفرینند که ساحت کبریا این چنین است.
وی در ادامه افزود: این داستان در سایر مراتب وجود نیز مصداق دارد و در مراتب نازل و دانی هستی، خیلی این تضادها رخ می‌دهد و البته این تضادها منشأ حرکت به سمت کمال هم هستند. اما هر چقدر وجود در مراتب هستی اوج بگیرد و به بالاتر پر بکشد، خواهیم دید که جمع اضداد در آنجا میسر می‌شود و اجتماع اضداد با شکل پر شکوهی تجلی می‌کند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور بیان کرد: در مورد آن انسان کامل که امام علی(ع) باشد نیز شنیده‌ایم که در او اضداد جمع شد. این قصه قانونی است در انسان کامل و هرچقدر انسان در مراتب هستی پَر بکشد و به قله‌های بلندتر برسد، اضداد در او به شکل بسیار پرشکوهی خود را جمع و متجلی می‌کنند. لذا این قانون انسان کامل است. استاد آیت‌الله‌العظمی جوادی از جمع دوگانه‌های به ظاهر متضاد در سطحی بسیار وسیع برخوردارند و این نکته موجب آن شده است که اکنون شما مفاخر، در نکوداشت این مفخره بزرگ مفاخر جمع شوید.
وی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد این مرجع عالیقدر تقلید، تصریح کرد: یکی از این مشخصه‌ها جامعیت است. پایه‌های اصلی علوم حوزوی به این صورت است که در حوزه، دامنه وسیعی از علوم مورد تدریس است. اما شاخه‌های اصلی علوم حوزوی چند مورد است فقه، فلسفه، تفسیر و عرفان و در کنار آنها کلام و رجال و ... نیز مطرح است. کسی که می‌خواهد در هر شاخه به قله برسد، باید عمری 50 ساله را هزینه کند، تا در یکی از آنها به قله برسد. استاد در همه این شاخه‌های علوم اسلامی به قله رسیدند. اجتماع همه شاخه‌های اصلی علوم حوزوی آن هم در حد صاحب‌نظری، بسیار دشوار و در حد محال است و معدود افرادی در آنها به قله می‌رسند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با اشاره به ویژگی آیت‌الله جوادی در زمینه فقه و اصول بیان کرد: در فقه و اصول و نگارش تقریرات مهم مرجع بزرگ عصر خود و تدریس چند دهه خارج و رسیدن به مقام مرجعیت نیز نشانه‌هایی از این است که در این شاخه، استاد در قله قرار دارند و در علوم عقلی که سه دوره اسفار تدریس کرده‌اند که در این قرن، شاید کم‌نظیر باشد نشان می‌دهد که این شخصیت همچنان در این قله افاضه می‌کنند و شاگرد می‌پرورانند. در حوزه تفسیر نیز ایشان سرآمد عصر و زمانه ما به شمار می‌آیند که در تفسیر ترتیبی و موضوعی بیش از 50 اثر از ایشان منتشر شده است و 60 سال بر کرسی تدریس تفسیر تکیه زده‌اند و شاگردان زیادی را تربیت کرده‌اند.
وی در ادامه افزود: در کنار اینها، در حوزه عرفان که از همه آنها پیچیده‌تر است نیز از نوابغ حوزه‌ها و دانشگاه‌ها هستند و در آینده آثار مهمی در حوزه عرفان از ایشان منتشر می‌شود. این موارد، شاخه‌های اصلی علوم اسلامی است و در همه اینها ایشان صاحب‌نظر هستند. بگذریم که در علوم ادبی ایشان به حق ادیب توانایی هم در حوزه علوم عربی و لغت عرب و ادبیات عرب و هم در ادب فارسی هستند و همینطور در حوزه کلام که دستی توانا دارند. در هر یک از اینها انسان باید قرنی کار کند تا در آن صاحب نظر شود، اما استاد در آنِ واحد در همه این شاخه‌های علوم صاحب‌نظر هستند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور بیان کرد: بر این شاخه‌های اصلی علوم حوزوی، بیفزایید که استاد از جامعیت علمی فراحوزه‌ای برخوردار هستند. ایشان با اندیشه توانای خود کاملا به سمت دانش‌ها و فلسفه غربی ناظر بوده‌اند و در حوزه الهیات و دین‌شناسی، کلام جدید و فلسفه دین و انبوه معارفی که در غرب در حوزه‌های عقلی و فلسفی تولید شده است، به شکل‌های مختلف به آنها نیز ورود عالمانه داشته‌اند. استاد وارد اندیشه‌های متعدد و نظریات گوناگون الهیات غرب و فلسفه‌های غربی شده اند و در حوزه‌هایی از فلسفه‌های مضاف نیز وارد شده‌اند. ورود ما در اندیشه‌های خارج مرزهای خودمان گاهی منفعلانه و تسلیم‌پذیرانه بوده است و گاهی نیز ورودی از سر انصاف نبوده، اما ایشان فعال و منصف در قلمروهای گوناگون الهیات وارده شده‌اند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در ادامه تصریح کرد: سنت‌های علمی استاد نیز در حوزه دانشی، جمع‌های گوناگون دارد. یکی از آنها عبارت از جمع بین تتبع و تحقیق است که دشوار می‌باشد. سال‌ها در محضر اساتید دیده‌ایم که اساتید از تتبع برخوردار هستند، اما وقتی به تحلیل می‌رسند، نمی‌توانند ادامه دهند، یا کسانی که فکر صائب دارند، اما یا حوصله ندارند یا شرایط فراهم نبوده که تتبع را تکمیل کنند. به حق، استاد در اوج، این دو را جمع کرده‌اند. امروز نیز در فلسفه و عرفان کم داریم که از این تتبع بی‌نظیر و احاطه بر متون کهن ما برخوردار باشد. علاوه بر این، جمع تدریس، تحقیق و نگارش که بیش از 60 سال است را نیز باید افزود.

در ادامه این مراسم نوبت به سخنرانی، رضا صالحی‌امیری، رئیس کمیته ملی المپیک رسید. وی طی سخنان کوتاهی بیان کرد: باورم این است که وجود آیت‌الله جوادی‌آملی نیاز امروز و ضرورت فردا است. اگر امروز در جامعه با شکاف نسلی مواجه شده‌ایم که نسل جدید ما آنگونه که باید با نسل قبل نتوانستند ارتباط عمیق فرهنگی داشته باشند، باور داریم وجود آیت‌الله جوادی می‌تواند این شکاف را پر کند و به نیازهای نسل امروز جواب دهد و از این منظر جوان امروز بیش از هر زمانی نیازمند بازشناسی شخصیت آیت‌الله جوادی است.
وی در ادامه افزود: اولین ویژگی ایشان این است که این شخصیت، هویت‌آفرین است. وقتی از هویت صحبت می‌کنیم، یعنی ارزش‌هایی که بنای یک جامعه بر آن نهاده می‌شود و نمی‌شود این ساختمان را بدون بنیان‌هایش بنا کرد. بنیان‌های اخلاقی و فرنگی جامعه آن چیزی است که نظام فرنگی و اجتماعی بر آن استوار شده است. قطعا یکی از بنیان‌های فرهنگی جامعه آیت‌الله جوادی است. بنابراین هویت آن چسب بقایی است که یک جامعه و ملت با آن تداوم حیات پیدا می‌کند و از این منظر آیت‌الله جوادی حق حیات بر گردن جامعه دارد، چون هویت‌بخش است.
صلحی‌امیری بیان کرد: نکته دیگر انسجام‌بخشی ایشان است. در جامعه‌ای هستیم که نحله‌های مختلفی وجود دارد. در این جامعه پر تنش، نیازمند شخصیت‌ اجماع‌آفرین آیت‌الله جوادی هستیم. ایشان یک شخصیت انسجام‌آفرین است و می‌تواند به عنوان محور وحدت ملی باشد. ویژگی دیگر ایشان این است که سرمایه نمادین ملت هستند که تا قرن‌ها ماندگار خواهند بود. آیت‌الله جوادی سرمایه امرز ما نیست، بلکه سرمایه نسل‌های بعدی است. از این منظر یک سرمایه ماندگار و نمادین است که هر ملت در عصر حاضر و نسل‌های بعدی، به این سرمایه افتخار می‌کنند که عامل اعتمادآفرینی است. ملت به این سرمایه اعتماد دارند و از این منظر کلام نافذ و نفوذ معنوی دارند و می‌توانند آنگونه که می‌اندیشند جامعه را هدایت کنند.
وی در ادامه افزود: وقتی از سرمایه‌های بزرگ فقهی و دینی صحبت می‌کنیم، همه سرمایه‌های نمادین ما هستند که ماندگار شده‌اند. قطعاً آیت‌الله جوادی برای روحانیت و جوانان و ... نه در ایران زمین، بلکه در ورای این سرزمین نیز یک سرمایه نمادین است.
صالحی‌امیری بیان کرد: ویژگی دیگر استاد، خلاقیت در عرصه‌های دینی و فقهی است و بنده مطمئن هستم که آیت‌الله جوادی، چشمه جوشانی است که اگر به خوبی معرفی شود، همه انسان‌های تشنه می‌توانند از معرفت دینی و فقهی ایشان سیراب گردند و نکته آخر نیز نگرش تشکیلاتی و سیستمی است. برداشت ما این است که حوزه با ساختار و سیستم مناسبتی ندارد، اما می‌بینید که ایشان از یک تشکیلات و سازمان خاص برخوردار است.
انتهای پیام