حال و هوای مردم همدان در روز فرار شاه
یک همدان‌پژوه با شرح وقایع ۲۶ دی‌ماه سال ۵۷، روزی که شاه از ایران فرار کرد، گفت: پس از فرار شاه اداره شهر به دست آیت‌الله مدنی و انقلابیون افتاد، وی با اعتدالی که در رفتار خود داشت هیچ‌گونه تنشی را ایجاد نکرد و موجب شد خود نیروهای انتظامی مجسمه شاه را از میدان امام(ره) پایین بیاورند.
ابوالفتح مؤمن، همدان پژوه از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی و دارای دکترای تاریخ، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان اظهار کرد: تا روز ۲۶ دی‌ماه سال ۵۷، شاهد تظاهرات گسترده مردم نسبت به وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور بودیم، چراکه در بسیاری فاکتورها کشور به بن‌بست رسیده بود و این تظاهرات در همدان نیز به تبعیت از کل کشور برگزار می‌شد.
وی ادامه داد: این تظاهرات تا زمانی پیش رفت که شاه در روز ۲۶ دی‌ماه با حضور در فرودگاه مهرآباد از کشور خارج شد. آن زمان روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و دیگر روزنامه‌های سراسری با تیتر درشت نوشتند «شاه رفت»؛ پس از اعلام اخبار رسمی در ساعت یک بعدازظهر مبنی بر رفتن شاه، مردم همدان با حضور در خیابان‌ها شادی خود را ابراز کردند.
مؤمن گفت: با انتشار خبر خروج شاه از ایران توسط اخبار رسمی، در همدان مردم با روشن کردن چراغ اتومبیل‌ها و بوق زدن‌های مکرر به شادی پرداختند. هر کس به دیگری می‌رسید این پیروزی بزرگ را تبریک می‌گفت و با پخش شیرینی و نقل تا پاسی از شب کام خود را شیرین می‌کردند.
این همدان‌پژوه تصریح کرد: در این روز شاهد راهپیمایی و تظاهرات مردم همدان بودیم؛ در حقیقت مردم فرار شاه را ثمره رفتن خون شهدای خود می‌دیدند و بر این باور بودند اولین مانع برای رسیدن کشور به قله‌های متعالی برداشته شده است، از این‌رو به یکدیگر تبریک می‌گفتند و کاروان‌های شادی شکل می‌دادند.
وی با اشاره به اینکه پس از فقدان آیت‌الله آخوند، رهبری مردم همدان را آیت‌الله مدنی بر عهده گرفته بود، افزود: پس از فرار شاه اداره شهر به دست آیت‌الله مدنی و انقلابیون افتاد؛ در عصر روز ۲۶ دی‌ماه ۵۷ مردم تلاش کردند مجسمه شاه را از میدان امام(ره) براندازند، اما با توجه به اینکه وسایل و امکانات لازم را نداشتند موفق نشدند. با توجه به اعتدال رفتار و درایتی که آیت‌الله مدنی داشت و حدس زد که پایین آوردن مجسمه شاه ممکن است حساسیت‌هایی را برای طرفداران رژیم شاه ایجاد کند و موجب زد و خورد شود، بنابراین دستور داد خود نیروهای انتظامی مجسمه شاه را پایین بیاورند و این اتفاق توسط مردم عادی رقم نخورد. این عمل با همکاری بین آیت‌الله مدنی، آقای نیکوسخن که در شهربانی انجام وظیفه می‌کرد و همچنین جلال الحسینی که عموی شهید مصطفی الحسینی، از نیروهای دولتی رژیم شاه بودند رقم خورد.
این پژوهشگر همدانی با اشاره به اینکه طرفداران رژیم شاه نیز با چوب و چماق قصد اغتشاش داشتند، افزود: شهید مدنی با نیروهای متمرکزی که تشکیل داد مانع از ابراز قدرت این چماقداران شد. این نیروها علاوه بر کنترل امنیت شهر وظیفه سوخت‌رسانی به مردم و تأمین مواد غذایی را نیز بر عهده داشتند تا مردم در زمینه سوخت و مواد غدایی به مشکل بر نخورند.
وی ادامه داد: تشکیل شبکه‌ای از جوانان انقلابی توسط شهید مدنی برای رتق و فتق این امور، زمینه شکل‌گیری کمیته انقلاب اسلامی را فراهم کرد. عده‌ای چماق‌دار طرفدار شاه نیز همچون اعضای کاخ جوانان و همچنین اعضای حزب رستاخیز راهپیمایی و اعتراضاتی کردند، اما وقتی حضور گسترده مردم را در محکومیت شاه و طرفدار نظام جمهوری اسلامی دیدند عقب‌نشینی کردند.
مؤمن گفت: پس از مدتی کاخ جوانان در همدان در اختیار انقلابیون قرار گرفت و تبدیل به دبیرستان شهید حسین فاطمی شد. پس از فرار شاه و تصمیم امام(ره) برای بازگشت به کشور، در روز دهم بهمن‌ماه، روحانیون و مردم در مسجد میرزا داوود اجتماع و از ورود امام(ره) به کشور حمایت کردند.
انتهای پیام
