مسلمانان از بار مسئولیت اجتماعی شانه خالی نکنند
محسن حق‌شناس، مفسر نهج‌البلاغه معتقد است که در جامعه‌ای که مسلمانان از زیر بار مسئولیت اجتماعی خود شانه خالی می‌کنند و سرنوشت دیگران برایشان مهم نیست در هر دوره‌ای که باشند باعث تضعیف آن جامعه در برابر دشمنان می‌شوند.
به گزارش ایکنا از قزوین، محسن حق‌شناس، مفسر نهج‌البلاغه، در جلسه تفسیر نهج‌البلاغه که شامگاه شنبه، ۱۱ تیر در آستان مقدس امامزاده اسماعیل(ع) شهر قزوین برگزار شد، اظهار کرد: خطبه ۶۹ در توبیخ برخی از یاران است که فقط اهل بزم‌اند نه رزم، در بطالت شاگرد اول هستند اما زیر پرچم نبرد و آن زمان که باید تحت ولای ولی‌خدا باشند خود را پنهان می‌کنند. آنها افراد بی‌ثمری هستند که در زمان مبارزه، هیچ نفعی از آنان به جامعه نمی‌رسد. بعد از جنگ صفین امام دل پر دردی از نابخردی مردم، از اینکه جنگ برده را با باخت عوض کردند داشت. این خطبه در توبیخ بعضی از افراد و یاران است.
این مفسر نهج‌البلاغه گفت: حضرت علی(ع) تشبیهات بسیار ظریفی خطاب به برخی از یاران، در این خطبه دارند. می‌فرمایند که مدارا کردن من با شما مانند مماشات با شتر جوانی است که زخمی است و زیر بار نمی‌رود، باید صبر کنم تا هم سِنّش بالا رود هم زخمش خوب شود. حضرت این مردم را به لباس کهنه و پوسیده تشبیه می‌کند که تار و پود ذهنشان پوسیده است و هرچه امام تلاش می‌کند باز هم با کوچکترین شبهه‌ای از میدان عقاید خود عقب‌نشینی می‌کنند.
هیچ نفعی از شما به جامعه نمی‌رسد
حق‌شناس با بیان اینکه حضرت این مردم را در بی‌غیرتی، بی‌احساسی و بی‌وفایی همچون سوسمار می‌داند، گفت: زمانی که دشمنان به شما حمله‌ور می‌شود و زمانی که با حرکات شامیان مواجه می‌شوید، همچون سوسمار به گوشه‌ای می‌خزید و پنهان می‌شوید و به جای مقابله با دشمن به خانه‌ها رفته، درها را می‌بندید و به وضعیت جامعه هیچ توجهی ندارید.
وی بیان کرد: در جایی دیگر یاران سست‌عنصر به کفتار تشبیه شده‌اند. مانند حماقت کفتار زمانی که صیاد به در خانه‌اش می‌رسد با ضربات صیاد، کفتار به خواب می‌رود. در زمان مکر دشمن، شما نیز احمقانه‌ترین کارها را انجام می‌دهید تا او بر شما مستولی شود.
این مفسر نهج‌البلاغه گفت: حضرت قسم جلاله یاد می‌کنند؛ به خدا قسم خوار و زبون است کسی که شما یارش باشید. کسی که با شما‌ها بخواهد به جنگ دشمن برود مانند تیراندازی است که تیری بی‌پایه و پیکان را به سمت دشمن نشانه رود. شما افراد بی‌ثمری هستید که در مبارزه هیچ نفعی از شما به جامعه نمی‌رسد. شما فقط در میدان‌گاه‌ها، بازار‌ها و مجامع زیادید، اهل بزمید نه رزم. فقط در بطالت شاگرد اول هستید اما زیر پرچم نبرد و آن زمان که باید تحت ولای ولی خدا باشید خود را پنهان می‌کنید.
حق‌شناس از کلام نهج البلاغه این افراد را باطل‌گرا دانست و تصریح کرد: حضرت در خطاب به برخی یاران سست عنصر می‌فرماید: خدا صورت‌های شما را خاکمال کند و نعمت‌هایی را که به شما داده از شما بگیرد. جامعه‌ای که بیخیال خود، دوست، همسایه و ظلمِ ظالم باشد، جامعه‌ای باطل‌گراست. جامعه‌ای است که در فکر و ایده باطل‌شناس و ناپایدار و بی‌خاصیت است. در عمل هم باطل را ابطال نمی‌کند بلکه حق را باطل می‌کند. باطل را رشد و رونق می‌دهد و حق را سرکوب می‌کند.
این مفسر نهج‌البلاغه افزود: حضرت نفرین نمی‌کند بلکه شرح‌حال پایان‌کار این جامعه را می‌گوید که غیر از نفرین هیچ چیزی نخواهد بود و می‌گویند هر آینه من به یقین به علم مطلق می‌توانم راه اصلاح شما را پیاده کنم اما این تفاوت روش امام معصوم با حکام دیگر است؛ نمی‌خواهم اصلاح شما را با ظلم و تزویر و فساد نفس خودم انجام دهم و فارغ از مصالح تقوا حرکت کنم.
تصمیمات حاکم حکومت اسلامی
وی خاطرنشان کرد: از دیدگاه حضرت امیر(ع) در نهج‌البلاغه، تصمیمات یک حاکم حکومت اسلامی نباید منافی مسیر بندگی و رشد اخلاقی او باشد. در حکومت توحیدی به جای استفاده از زور، درک‌ها و ظرفیت‌های مردم را باید افزایش داد.
حق‌شناس با اشاره به اینکه، یکی از سؤالاتی که به ذهن متبادر می‌شود این است که آیا امام در زمان امامت خود کامیاب و موفق بود؟ گفت: پاسخ این است؛ یقیناً حضرت امیر(ع) نتوانست با وجود این مردم، برنامه‌هایش را عملی کند و نتوانست داشته‌های خود را در این بستر مخرب پیاده کند.
وی در پایان اظهار کرد: در جامعه‌ای که مسلمانان از زیر بار مسئولیت اجتماعی خود شانه خالی می‌کنند و سرنوشت دیگران برایشان مهم نیست و در زمان مشکلات خود را به خواب می‌زنند، این مردم در هر دوره‌ای که باشند باعث تضعیف آن جامعه در برابر دشمنان خواهند بود.
انتهای پیام
