مهم‌ترین معیارهای سنجش بندگی در قرآن
گروه اندیشه ــ حجت‌الاسلام انصاریان با اشاره به آیه «إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ»، اظهار کرد: این آیه قرآن تأکید می‌کند که قرآن برای جهانیان ذکر است، اما برای کسی که بخواهد بفهمد و خودش را بسنجد نیز قرآن نشان می‌دهد که فکر او چقدر مستقیم است. در مورد این مسئله قرآن کریم حدوداً بیش از هزار آیه دارد.
به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان، در مراسم شب گذشته مهدیه اعظم سمنان به طرح بحث در زمینه معیارهای سنجش انسان پرداخت و بیان کرد: در همه دوران زندگی، انسان برای ارزیابی اجناس، عناصر، ملک‌ها و ... ترازو و معیار به کار گرفته است. کم‌کم بشر ترازوهای دقیق دیگری مانند طب‌سنج یا گوشی قلب را اختراع کرد و در همه رشته‌ها، بشر خود را نیازمند معیار و ترازو برای سنجش اموری دانست که با آن‌ها سروکار دارد. چون یقین داشت با علم و چشمِ تنها چیزی صحیح و درست از آب درنمی‌آید. یک طبیب نمی‌تواند با دستی که روی بدن بیمار می‌گذارد و با ابزار لمس بفهمد که حرارت این بدن در چه حدی است و نمی‌تواند بفهمد که آیا این بدن طب دارد یا خیر و تا ترازو به کار نگیرد نمی‌تواند نظر دقیق بدهد.
وی افزود: قرآن مجید دو آیه پشت سر هم دارد؛ در آیه اول پروردگار مهربان عالم معیاری را به اسم قرآن معرفی می‌کند و می‌فرماید: «إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ». در آیه بعد نیز می‌فرماید: «لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ»؛ یعنی این قرآن برای جهانیان ذکر است، اما برای کسی که بخواهد بفهمد و خودش را با قرآن بسنجد که در این صورت قرآن نشان می‌دهد که فکر او مستقیم است یا منحرف. در مورد این مسئله قرآن کریم حدوداً بیش از هزار آیه دارد.
آیات معیاری در قرآن
انصاریان تصریح کرد: برخی از آیات قرآن علمی نیست، بلکه آیات معیاری و شاقولی است؛ یعنی اگر ما سواد زیادی هم نداشته باشیم، با یک ترجمه خوب قرآن می‌توانیم خود را با آیات ابتدایی و انتهایی سوره آل عمران بسنجیم. اینکه به آیات سوره بقره اشاره نمی‌کنم به این علت است که این آیات برای معیارسنجی مفصل است و برای نمونه به این آیه اشاره می‌کنم که در این آیه خداوند پانزده مسئله اعتقادی، اخلاقی و عملی را مطرح کرده و می‌فرماید: «لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ». این آیه ما را به خودمان نشان می‌دهد و معلوم می‌شود ما چند مورد از این پانزده مورد را داریم.
وی بیان کرد: اگر هیچ کدام از اینها در ما نباشد، باید بدانیم که رابطه ما با خدا قطع است و در این صورت درهای فیوضات الهیه نیز بر ما بسته است. یکی از فیوضات الهی رابطه با ائمه(ع) و انبیا(ع) و روایات و تجلی اخلاق و مهر و محبت و عشق‌ورزی مثبت در وجود انسان است. دویدن دنبال کار خیر با شوق از فیوضات خداست. آن کسی که این ویژگی‌ها را ندارد دنیا و آخرت هم ندارد. البته ممکن است دنیا داشته باشد و ثروتمند باشد، اما همین اموال و درآمد را به شکل و ظاهر دیگری حیوانات دارند. آن‌ها خانه دارند، ولی اهل خرید و فروش نیستند. آن‌ها نیز غذا دارند اما اهل پخت و پز نیستند. قرآن در مورد اینها می‌گوید «وَالَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ» یعنی خداوند در این آیه افراد خوشگذران را به چهارپایان تشبیه کرده است.
انصاریان تصریح کرد: دنیایی که خداوند مطرح کرده را ندارند و در آخرت نیز دست آن‌ها خالی است. به پیامبر(ص) می‌فرماید به این زندگی کافران و بی‌دینان چشم ندوز، اینها دنیا و آخرت ندارند. البته که انبیا(ع) الهی نیز دنیا داشتند و به کشاورزی و دامداری و ... می‌پرداختند که همه در قرآن مطرح است. تمام انبیا(ع) شغل پاک و زندگی مناسب داشتند، مگر همسران نوح و لوط که عذاب شدند، اما دیگر انبیا(ع) زندگی با سلامتی داشتند. در قیامت نیز از شایستگان هستند.
ویژگی‌های پانزده‌گانه در آیه 177 سوره بقره
وی بیان کرد: امام باقر(ع) در زمین کشاورزی کار می‌کردند، امام علی(ع) و حسنین(ع) نیز همین طور مشغول بودند. یک نفر به امام باقر(ع) گفت که شما مرد خدا و علم و کرامت هستید، چرا این طور به خودتان رنج دادید و این طور کار می‌کنید. امام فرمود برای اینکه برای خرج خودم و خانواده‌ام دستم به سمت دیگران دراز نباشد. همین الآن در آمریکا بیش از 10 میلیون نفر فقیر هستند که در سطل‌های زباله دنبال غذا می‌گردند، بنابراین این طور نیست که اگر کسی دین نداشت دنیای آبادی دارد.
انصاریان با اشاره مجدد به آیه 177 سوره بقره تصریح کرد: بنابراین باید خود را به این آیه عرضه کنیم و ببینیم که چند ویژگی از این ویژگی‌های پانزده‌گانه را داریم. البته اگر کسی هیچ یک از اینها را نداشته باشد از فیوضات خداوند محروم است. اگر هم برخی را داشته باشد باز هم کارش به اتمام نرسیده اما اگر کسی همه این موارد را در حد خودش داشته باشد این شخص مؤمن است و نجات پیدا می‌کند.
مطالب مرتبط
