بایدها و نبایدهای ورود به زندگی جاودانه

حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی شریفی، معاون تهذیب مدیریت حوزه علمیه چهارمحال‌وبختیاری در رابطه با واجبات و مستحبات غسل، کفن و دفن میت در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، بیان کرد: پس از خارج شدن روح از بدن غسل میت بر فرد واجب شده که طی سه مرحله انجام می‌شود.

وی ادامه داد: ابتدا میت را با آب مخلوط شده با سدر غسل می‌دهند، در مرحله دوم با آب مخلوط شده با کافور و در نهایت نیز با آب کر غسل داده می‌شود که  کیفیت و ترتیب اجرای غسل نیز همان غسل معمول است، مقدار سدر و کافور نیز باید به اندازه‌ای باشد که آب تبدیل به آب مضاف نشود و حالت آب حفظ شود.

معاون تهذیب مدیریت حوزه علمیه استان با بیان اینکه همه کارهای غسل و دفن و کفن باید برای رضای خدا و با نیت قرب الهی باشد، گفت: زن میت را باید زن غسل دهد و غسل مرد نیز باید توسط مرد انجام شود، البته اگر برای غسل زن میت، خانمی نبود که او را غسل دهد افرادی از محارم زن می‌توانند او را غسل کنند.

حجت‌الاسلام شریفی با بیان اینکه در این خصوص خرافاتی نیز وجود دارد، اظهار کرد: شستن میت با لیف و صابون و یا کیسه از جمله خرافات است و تنها زمانی این اتفاق باید بیفتد که جرمی بر روی بدن باشد که مانع رسیدن آب به بدن میت باشد که البته اگر جرم سخت باشد و هنگام شستن آن به بدن آسیب برسد، لازم نیست شسته شود.

معاون تهذیب مدیریت حوزه علمیه استان ادامه داد: واجب است کمی کافور که با تربت مخلوط شده به قسمت‌های هفتگانه میت که در سجده روی زمین قرار می‌گیرند بزنیم تا این قسمت‌ها که مکان‌های سجده او بوده است، معطر شوند.

وی در رابطه با واجبات کفن کردن، اظهار کرد: کفن هر فرد شامل سه تکه پارچه است، که تکه اول آن یک پارچه از کمر تا ساق پا را پوشش می‌دهد، تکه دوم از شانه تا زیر زانو را می‌پوشاند و تکه سوم یک پارچه سراسری است که کل بدن داخل آن قرار گرفته و بالا و پایین آن بسته می‌شود.

این کارشناس مذهبی در رابطه با پنبه گذاشتن بر دهان و بینی میت، گفت: بعضی مواقع بر دهان، بینی و گوش میت پنبه می‌گذارند که احتیاط بر این است که اگر سر میت ضربه خورده باشد با پنبه مانع از خارج شدن خون از این قسمت‌ها شوند.

حجت‌الاسلام شریفی افزود: مستحب است که تربت امام حسین(ع) در کفن میت بگذارند تا به برکت این تربت مطهر، عذاب میت کمتر شود همچنین دو چوب به نام «جریدتین» به اندازه یک ذراع از آرنج تا مچ دست میت می‌گذارند و تا زمانی که این چوب‌ها تر هستند، عذاب میت آغاز نخواهد شد.

واجبات دفن

وی به واجبات دفن اشاره و بیان کرد: میت را باید به گونه‌ای دفن کنند که بوی آن بیرون نیاید و حیوانات درنده به آن دسترسی پیدا نکنند و اگر احتمال حمله درندگان وجود دارد، قبر آن را با آجر بپوشانند.

وی با بیان اینکه مکان دفن نباید غصبی باشد، ادامه داد: میت را در قبر به سمت راست بخوابانند به‌گونه‌ای که بدن به سمت قبله باشد و پشت سر آن آجری قرار ‌دهند که از قبله بازنگردد.

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: قرائت نماز میت با کیفیتی که در مفاتیح آماده برای هر مسلمان بالغی که شش سالش تمام شده واجب است که این نماز بعد از غسل و کفن بر پیکره میت خوانده می‌شوند.

مدرس حوزه علمیه در استان ادامه داد: اگر میت مرد است او را از طرف سر و اگر میت زن است او را از سمت عرض بدن وارد قبر می‌کنند و اگر میت زن است هنگامی‌که او را در قبر وارد می‌کنند پارچه روی جنازه بیندازند که نامحرمان بدن را نبینند، همچنین جنازه را باید به آرامی از تابوت خارج کنند و برایش دعاهای مربوطه را که در مفاتیح آمده است،  بخوانند.

مستحبات دفن میت

حجت‌الاسلام شریفی به مستحبات دفن اشاره کرد و گفت: میت باید در نزدیک‌ترین قبرستان دفن شود اما اگر قبرستان دورتری باشد که مردم بیشتر برای فاتحه دادن به آنجا رفت و آمد می‌کنند، می‌توانند میت را در آنجا دفن کنند.

وی بیان کرد: مستحب است که هنگام دفن از چهل مؤمن در مورد میت سؤال پرسیده شود و اگر آن چهل مؤمن تصدیق کنند که متوفی فرد مؤمنی بود، عذاب شب اول قبر از میت برداشته می‌شود.

مدرس حوزه علمیه در استان با بیان اینکه مستحب است قبر میت به اندازه قامت یک انسانِ با قد متوسط باشد، افزود: هنگامی که جنازه را به سمت قبرستان می‌برند مستحب است که جنازه را سه بار بر زمین بگذارند و او را به یکباره سمت قبر نبرند.

معاون تهذیب حوزه علمیه استان تصریح کرد: مستحب است  سر و پای کسی که داخل قبر می‌رود برهنه و با وضو باشد، زمانی که میت را درون قبر می‌گذارند گره کفن را باز می‌کنند و صورت او را بر روی خاک می‌گذارند و بالشتی از خاک زیر سرش می‌سازند.

وی اظهار کرد: خواندن تلقین برای میت مستحب مؤکد است یعنی دست راست را بر شانه میت بزنند و آن را حرکت ‌دهند و سه بار میت را به نام پدرش بخوانند.

حجت‌الاسلام شریفی افزود: قبر باید دارای سنگ لحد باشد و سنگ را به گونه‌ای بگذارند که خاک روی بدن نریزد و بالای سنگ را نیز آجر بچینند که مانع ورود خاک بر روی بدن شوند، همچنین همه افراد حاضر در مراسم به جز نزدیکان، با پشت دست بر روی قبر خاک بریزند و آیه شریفه «إِنَّا للّه وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ» را بخوانند.

حجت‌الاسلام شریفی گفت: در پایان دفن نیز مستحب است از سر قبر به سمت پای میت آب روی قبر بریزند و همین مسیر را دور بزنند و به سر میت بازگردند.

وی اظهار کرد: مستحب است تا سه روز برای صاحب عزا غذای آماده ببرند تا صاحب عزا برای پخت غذا دغدغه نداشته باشد همچنین تسلیت به صاحبان عزا زمانی که مدتی از غم مرحوم گذشته باشد جایز نیست، زیرا غم فرد تازه خواهد شد.

 معاون تهذیب حوزه علمیه استان ادامه داد: سزاوار است که در غم خویشاوندان شکیبا باشیم و قرآن بخوانیم و برای میت طلب آمرزش کنیم، همچنین جایز نیست فرد عزادار به خود لطمه بزند و به ویژه بانوان در جایی که نامحرم حضور داشته باشد، برای میت با صدای بلند گریه نکنند.

حجت‌الاسلام شریفی افزود: نماز وحشت نیز از جمله مستحبات دفن میت به شمار می‌رود که کیفیت آن در مفاتیح‌الجنان آمده است.

وی به خرافات دفن اشاره کرد و گفت: بشارت صبحگاهی به میت، گذاشتن نان روی خاک میت، گرفتن ناخن‌های میت از جمله خرافات است، همچنین در برخی از مکان‌ها دیده شده که رختخواب یا لباس میت را با آب رودخانه می‌شویند و اعتقاد دارند که آب کر این نجاست را پاک نمی‌کند که این تصور غلط و باطل است زیرا آب لوله‌کشی یا همان آب کر که نجاست را پاک می‌کند لباس و رختخواب میت را را نیز پاک می‌کند.

مدرس حوزه علمیه شهرکرد در پایان گفت: در برخی از اقوام دیده می‌شود که قبر کن در پایان کار بیل و کلنگ را روی یکدیگر می‌گذارد و روی آن آب می‌ریزد و دور تا دور قبر را دور می‌زند، که این نیز از جمله خرافات است.