شکل‌گیری نظم نوین امنیتی با مشارکت کشورهای منطقه؛ راهکار اصلی خروج آمریکا
گروه سیاسی ــ سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان با بیان اینکه فعلاً نشانه‌هایی مبنی بر خروج آمریکا از عراق وجود ندارد، گفت: بهترین راه برای فراهم کردن زمینه خروج آمریکا، شکل‌گیری یک نظم نوین امنیتی با مشارکت همه کشورهای منطقه است و در آن صورت است که هیچ بهانه‌ای برای حضور در این منطقه نخواهند داشت.
افشار سلیمانی، سفیر اسبق کشورمان در جمهوری آذربایجان و کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره شرایط منطقه پس از شهادت سپهبد قاسم سلیمانی و فراهم بودن یا نبودن زمینه‌های خروج آمریکا از منطقه گفت: هر چند مجلس عراق خروج آمریکا را از عراق تصویب کرد اما این مصوبه با حداقل رأی و بدون آرای اهل سنت و کردها بود. در ادامه نیز راهپیمایی‌ها در این کشور برای خروج آمریکا از عراق برگزار شد. اما در مقابل آمریکایی‌ها به دنبال استقرار موشک‌های پاتریوت در عراق هستند و برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق در اجلاس داووس با ترامپ دیدار و گفت‌وگو کرد و این موارد نشان می‌دهد آمریکایی‌ها فعلاَ قصد خروج از عراق را ندارند.
وی ادامه داد: برخی کشورهای منطقه و جهان از جمله روسیه و چین با اینکه در اظهارنظرها از خروج آمریکا از منطقه سخن می‌گویند اما تضمین اجرایی و نحوه انجام چنین کاری مشخص نیست. اساساً مجمع عمومی سازمان ملل حتی در قالب یک قطعنامه اتحاد برای صلح تلاش نکرد که حداقل مصوبه‌ای مبنی بر خروج آمریکایی‌ها از منطقه داشته باشد. به عبارتی اینکه به یک‌باره و به زودی این اتفاق بیفتد بعید است اما ممکن است با گذشت زمان آمریکایی‌ها نیروهای خود را در منطقه کاهش دهند هرچند آنها پایگاه‌های خود را در خلیج فارس حفظ خواهند کرد.
افشار سلیمانی اظهار کرد: البته تلاش آمریکایی‌ها برای حفظ مواضع و پایگاه‌های خود در عراق برای آنها یک ضرورت محسوب می‌شود. از آنجا که متأسفانه بیشتر کشورهای منطقه تحت سلطه آمریکا هستند در وضعیت فعلی کشور دیگری جز ایران و عراق بر خروج امریکا از منطقه تأکید نکرده‌اند. البته در داخل خود عراق هم اجماع کامل بر روی این قضیه وجود ندارد و کردها و اهل سنت خواهان رفتن آمریکا نیستند. هر چند فشار افکار عمومی و تبدیل این مسئله به مطالبه اصلی ملت‌های منطقه می‌تواند مؤثر واقع شود، اما برای نمونه تاکنون سازمان همکاری‌های اسلامی حتی جلسه‌ای برای طرح مسئله خروج آمریکا از منطقه برگزار نکرده و این به خاطر اختلافات زیاد کشورهای عضو است. حتی جنبش غیر متعهدها نیز تا به امروز در قالب یک بیانیه غیرالزام‌آور به این موضوع ورود پیدا نکرده است.
این کارشناس مسائل بین‌المللی بیان کرد: البته می‌توان به خروج تدریجی و متناوب آمریکایی‌ها از عراق در قالب یک قرارداد و با تعیین زمان مشخص امید داشت. هرچند شواهد تنها از کاهش نیروهای آمریکایی در عراق و نه خروج آنها حکایت می‌کند، لذا بهترین راه برای فراهم کردن زمینه خروج آمریکا از منطقه، شکل‌گیری یک نظم نوین امنیتی در منطقه با مشارکت همه کشورها است و لازمه اول آن کنار گذاشتن اختلافات است. دراین صورت آمریکایی‌ها هیچ بهانه‌ای برای حضور در منطقه نخواهند داشت.
افشار سلیمانی درباره گفت‌وگوی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با نشریه آلمانی و حواشی آن گفت: معتقدم که آقای ظریف جز موضع مقام معظم رهبری را بیان نکرده است. پس از ترور شهید سلیمانی نیز رهبر معظم انقلاب موضع ایران را نسبت به مذاکره با آمریکا در قالب 1+5 به شرط لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام تغییر ندادند و وزیر امور خارجه هم این موضع را بیان کرده است.
وی یادآور شد: از طرفی هیچ‌گاه در مذاکره بسته نیست و ابزار دیپلماسی است. امام خمینی(ره) پس از به شهادت رسیدن حجاج توسط آل سعود در سال 1367 فرمودند اگر مشکل ما با آمریکا و شوروی حل شود اما با عربستان برطرف نمی‌شود. اما چند سال بعد ایران با عربستان مذاکره کرد و روابط نسبتاً خوبی میان ایران و عربستان برقرار بود.
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان ابراز کرد: اقدامی که ترامپ انجام داد قطعاً جنایت، ترور و حمله نظامی بود اما ایران هم پاسخ استراتژیک و حساب‌شده‌ای داد.
وی تصریح کرد: قطعاً باید عزت ملی را حفظ کرد اما وقتی قرار است عزت ملی حفظ شود باید حکمتی به کار بسته شود و به کار بستن حکمت در شرایط مختلف مصلحتی را نیازمند است. مصلحت نظام هم چیزی جز مصالح مردم نیست. البته مصلحت را باید به موقع تشخیص داد و دیپلماسی هم شکار فرصت‌ها و لحظه‌هاست.
افشار سلیمانی تأکید کرد: مشکلات نه با شعار حل می‌شود نه با آرزو کردن. باید فرصت‌ها و تهدیدها را شناخت، مؤلفه‌های قدرت خود و طرف‌های مقابل را شناخت و راهبردها را تعریف کرد و برای رسیدن به آنها برنامه‌ریزی کرد. تجربه هم ثابت کرده در نهایت عقلانیت حاکم می‌شود نه شعار.
وی افزود: هیچ‌کس نمی‌گوید در هر شرایطی باید مذاکره کرد و در برابر قدرت‌ها سر تعظیم فرود آورد. جمهوری اسلامی ایران هم ما به ازاهایی دارد و می‌تواند بدون اینکه باج دهد خیلی کارها را انجام دهد که یکی از این مؤلفه‌های مهم قدرت، ژئوپلیتیک ایران است که می‌تواند از آن در عرصه سیاست خارجی بهره ببرد. لذا به اعتقاد من باید به این مسیر منطقی در سیاست خارجی ادامه داد.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
