چکیده‌ای از فعالیت‌های قرآنی قبل از انقلاب/ صدا و سیما فتیله فعالیت‌های قرآنی را پایین کشیده است
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ در دوره رژیم ستم‌شاهی پهلوی فعالیت‌های قرآنی کمرنگ بود. با وجود این، نمی‌توان نقش جامعه قرآنی را در پیروزی انقلاب اسلامی نادیده گرفت.
به گزارش ایکنا از استان مرکزی، در دوره رژیم ستم‌شاهی پهلوی فعالیت‌های قرآنی کمرنگ بود. رژیم هم از تمام اسباب و لوازم برای دور نگه داشتن عموم مردم از قرآن و مباحث دینی استفاده می‌کرد.
شاید بین اقشار مختلف که سواد خواندن و نوشتن نداشتند، مکتب‌رفته‌های آن روز سواد قرآنی داشتند و آموزه‌های قرآنی را عمل می‌کردند، آن زمان مردم به ویژه روستاییان به حلال‌خوری بسیار اهمیت می‌دادند و حتی همان تکه‌نانی را که تناول می‌کردند حلال بود. توجه به زکات و مال حلال فردی همچون کربلایی کاظم ساروقی که روستایی بی‌سواد، ساده‌دل و پاکی است را به فیض اعظم حفظ یک شبه کل قرآن نائل می‌کند، این رخداد مهم توسط مراجع عظام آن زمان و حتی مقام معظم رهبری به تأیید می‌رسد.
امروز علاوه براینکه مردم به خوردن مال حلال اهمیت بسیار می‌دهند سعی دارند در کنار آن از آموزه‌های قرآنی عقب نمانند و در سال‌های قبل از انقلاب جرقه‌های فعالیت‌های قرآنی زده شد و پس از پیروزی انقلاب رشد فعالیت‌های قرآنی از لحاظ کمی و حتی کیفی از رشد صعودی بسیار خوبی برخوردار بود.
اهمیت نقش جامعه قرآنی در پیروزی انقلاب اسلامی، مقایسه فعالیت‌ها در دو دوره قبل از انقلاب و بعد از انقلاب در گفت‌وگو با سیدمحسن موسوی‌بلده، پیشکسوت قرآنی و داور بین‌المللی، انجام شده است که در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ــ از فعالیت‌های قرآنی قبل از انقلاب بگویید؟
متولد سال 32 در تهران هستم، بنده در خانواده‌ای کاملا مذهبی متولد شدم، زمینه برای فعالیت قرآنی کاملا باز بود و از همان دوران در جلسات محلی شرکت می‌کردم. دوران ابتدایی را در مدرسه محمودیه اسلامی تحت نظر جامعه تعلیمات اسلامی گذراندم، در همین مدرسه توسط معلم بزرگواری که تنها یکسال در مدرسه حضور داشت به مباحث قرآنی علاقه‌مند شدم، گویا مأموریت این معلم این بود که بنده معلم قرآن شوم، از این دوران روخوانی قرآن را شروع کردم تا اینکه توفیق شاگردی استاد محمدتقی مروت که بنیانگذار نهضت نوین تلاوت قرآن در ایران است داشتم.
استاد مروت بدون اینکه خودشان استادی در ایران داشته باشند خداوند علم قرائت روز را به ایشان بخشید، تا جایی که اولین ایرانی شیعه‌ای بود که در مسابقات قرآنی مالزی نفر اول شد. نهضت فعالیت قرآنی از این زمان آغاز شد. حدود 20 سال قبل از پیروزی انقلاب نهضت آغاز می‌شود، قبل از نهضت تلاوت‌ها سنتی بود و تلاوت‌ها در تراز جهان اسلام که بتواند با قراء دیگر کشورهای اسلامی رقابت کند نبود، اما با آغاز نهضت جلسات نوین تلاوت تقویت شد.
با تقویت نهضت راه‌اندازی شده سطح کیفی قاریان از نظر ارتقای معلومات متحول شد شاید از نظر کمی به دلیل نوپا بودن نهضت هنوز گستردگی نداشت، این نهضت قبل از پیروزی کیفیت بالاست اما در کمیت هنوز شاهد تحول شگرفی نیستیم.
ایکنا ــ آیا جامعه قرآنی قبل از انقلاب فعالیت داشت؟
قطعا در سال‌های قبل از انقلاب شاهد فعالیت جامعه قرآنی در گروه انقلابی‌ها هستیم، طبیعتا با توجه به جو خفقان رژیم منحوس شاهنشاهی صحبت‌ها صریح گفته نمی‌شد؛ چراکه اگر صحبتی که با منافع رژیم منافات داشت زده می‌شد جلسه تعطیل می‌شد، جامعه قرآنی سعی داشت سخنان خود را در قالب بیان آیات مطرح کند. مثلا حسینیه ارشاد با حضور استاد شهید مطهری عملا با رژیم درگیر فیزیکی نداشت اما مباحث مهم انقلابی برای مردم تبیین و روشنگری می‌شد،
جلسات قرآن نیز بدین‌گونه اداره می‌شد، فضای قرآنی بسیار خوب بود که در آن روشنگری اتفاق می‌افتاد، بنده معلمی را به دستور استاد مروت از سال 50 آغاز کردم و در همین جلسات سعی داشتم در جلسات علاوه بر آموزش قواعد و روش تلاوت آیات مباحث مفهومی نیز بیان شود و در بیان معانی گریزی به استکبارستیزی می‌زدیم. به طور مثال در جلسه‌ای مباحثی را بدون اینکه نام امام راحل برده شود مطرح کردم، برخی‌ها که نسبت به صحبت‌های بنده اعتراض داشتند و برای جلسه بعدی فردی مبارز و نماینده حضرت امام(ره) را به جلسه دعوت کرد، من در همان جلسه سخنان جلسه قبل را تکرار کردم تا نظر نماینده امام را بدانم، نماینده ایشان گفت، صحبت‌های این معلم همان چیزی است که باید باشد و همین صحبت‌ها را آیت‌الله خمینی بیان می‌کنند، در واقع من با زبان بی‌زبانی به مردم به ویژه نوجوانان یادآور می‌شدم انقلابی باید شکل بگیرد.
تحرکات قرآنی در جلسات قرآنی وجود داشت تا اینکه حرکت مردم در سال 57 اوج گرفت، در سال 56 رژیم که با فضای سنگین انقلابیون مواجه شد و شاهد بالا گرفتن اعتراضات بود، مسابقه قرآنی به مناسبت یکصدمین سال تولد رضاشاه را برای اولین بار با مبلغ بسیار بالایی تدارک دید، این مسابقه تنها برای مذهبی جلوه دادن رژیم بود و هدف کاستن حجم اعتراضات مذهبی‌ها بود که بلافاصله توسط جامعه قرآنی آن روز تحریم شد.
در مقابل این مسابقه حکومتی طاغوتی، جامعه قرآنی در سال 57 مسابقه‌ای انقلابی با تیتر«وَلا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ» را ترتیب داد و از مردم خواست در قالب این مسابقات به ظالمان تکیه نکنند. جامعه قرآنی در قالب این شعار با محوریت آیات انقلابی وارد عمل شد، این مسابقات مورد حساسیت رژیم هم قرار گرفت و عوامل برگزارکننده را تهدید به زندان و شکنجه کرده بودند که با کشیده شدن این مهم به مراسم 17شهریور رژیم نتوانست کاری کند. فعالیت‌ها کماکان تا پیروزی انقلاب ادامه داشت.
به دلیل حکومت نظامی در روزهای منتهی به 12بهمن تشکیل جلسات تعطیل شد، بعد از پیروزی انقلاب یکسال طول کشید تا فعالیت‌های قرآنی مجدد آغاز و جلسات جانی دوباره گرفت و به سرعت این رودخانه خروشان که قبل از پیروزی انقلاب جریان پیدا کرده بود بعد از پیروزی به دریای گسترده‌ای در کل کشور تبدیل شد. تلاوت قرآن و در مجموع فعالیت‌های قرآنی امیدی دوباره یافت. گستردگی دریای قرآن خوشبختانه تا به امروز ادامه دارد.
ایکنا ــ فعالیت بانوان در حوزه قرآن در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن چگونه بود؟
فعالیت قرآنی بانوان در سال‌های قبل از انقلاب صفر و حتی زیر صفر بود، بعد از پیروزی انقلاب در دهه 60 فعالیت قرآنی بانوان اوج گرفت، در آن سال‌ها خانمی از روستاهای دورافتاده کشور تماس می‌گرفت و قرآن را به زیبایی تلاوت می‌کرد که این مهم نشان از گستردگی قرآن در روستاها داشت و این مهم ما را در خصوص ادامه مسیر در حوزه قرآن مصمم‌تر می‌کرد. فعالیت قرآنی بانوان در سال‌های بعد از انقلاب از شتاب بسیار زیادی برخوردار بود. امروز هم از نظر تعداد و هم کیفیت بانوان پیشتاز هستند و پیشرفت‌ها تا امروز ادامه دارد.
ایکنا ــ در خصوص رشد مباحث فنی بگویید.
امروز از نظر فنی قاریان قرآن به صورت تصاعدی رشد قابل توجهی داشتند، کیفیت قاریان ایرانی در حدی است که خود اساتید مصری معترف هستند که سطح قرائت قرآن قاریان ایران با وجود فارس زبان بودن از سطح دیگر قراء جهان اسلام بالاتر و به مصر نزدیک‌تر است و این نزدیک بودن سطح قراء ایران با قراء مصر نقطه اوجی است که در انقلاب خلق شده است.
سطح فعالیت‌های قرآنی ایران در حوزه مسابقات ملی و بین‌المللی آنقدر بالاست که کشورهای عربی برای برگزاری مسابقات خودشان به آیین‌نامه موجود در کشور ما استناد می‌کنند در صورتی که تنها کشور برگزار کننده مسابقات بین‌المللی مالزی بود و آیین‌نامه هم داشت و ما هم برای مسابقات قبل از انقلاب از همان آیین‌نامه مالزی استفاده می‌کردیم، اما بعد از انقلاب به دلیل جامع و کامل بودن آیین‌نامه ما استناد و مورد استفاده جهان اسلام در مسابقات بین‌المللی است.
ایکنا ــ میزان شهدایی که امروز از آنان به عنوان شهدای قرآنی یاد می‌شود چقدر بود؟
با توجه به تعداد قاریان کشور در دهه 60 باید گفت درصد شهدای قاری قرآن نسبت به دیگر اقشار بالاست. جلسات بنده بعد از انقلاب از اواخر سال 58 و اوایل سال 59 که صبح‌های جمعه است تا امروز بدون وقفه برگزار شده است، تعداد قابل توجهی از قرآن‌آموزان جلسات به شهادت رسیدند، تنها از جلسه من 30 شاگردم شهید شدند و این اتفاق در اکثر جلسات افتاده است. منظور بنده از قاری این نیست که تنها قرآن را روخوانی کنند، اگر هریک از این شهدا به حیات خود ادامه می‌داد قطعاً قاری بین‌المللی بود. تلاوت شهید حسین محمدی، قاری 17 ساله که اعجاب مصری‌ها را برانگیخت گواهی براین ادعاست. این شهدا قرآن را تلاوت کرده و به زیباترین شکل به آیات عمل کردند.
ایکنا ــ پیشرفت جامعه قرآنی در سال‌های بعد از انقلاب چگونه است؟
فعالیت‌های قرآنی در طول 4 دهه به خوبی پیش رفته و همگام با انقلاب بوده است، اما ما به عنوان پیشکسوت مقداری احساس خطر می‌کنیم، حرکت قرآنی که گستردگی وسیعی پیدا کرده بود باید دارای عمق هم باشد والا دریا هرچه گسترده باشد و عمق نداشته باشد بخار می‌شود. هر علم و فعالیتی با وجود گستردگی اگر دارای عمق نباشد محکوم به از بین رفتن است. ما به عنوان معلمان قدیمی احساس می‌کنیم فعالیت‌های بسیار خوب قرآنی انجام شده و ظرفیت‌های خوبی هم وجود دارد اما به عمق بیشتری از نظر فنی و معنوی نیاز دارد.
قاریان باید با آخرین بُعد فنی آشنا شوند تا بتوان ادعا کرد قوی‌تر ظاهر شده‌ایم، توجهات نباید به لایه سطح قرائت محدود شود که خوشبختانه در این عرصه فعالیت‌هایی می‌شود. برای رفع مشکلات و خطرات باید فکری کرد. حکومت، مسئولان و رسانه‌ها باید در حوزه قرآن و رفع آسیب‌ها جدی‌تر وارد عمل شوند.
ایکنا ــ بُرد خبری فعالیت‌های قرآنی در رسانه‌ها چقدر است؟
خبرگزاری ایکنا نعمت بزرگی است که خداوند در اختیار جامعه قرآنی قرار داده است، این رسانه تأثیر عجیبی در تعمیق فنی و تعمیق معنوی داشته است، اما بیش از 80 ، 90 درصد وظیفه تعمیق تلاوت برعهده صدا و سیماست. احساس ما براین است که صدا و سیما به طور خطرناکی کم‌کاری می‌کند، به نظر می رسد کم توجهی به بحث تلاوت قرآن در صدا و سیما مبتنی بر دیدگاه متوجه نبودن نیست، من می‌گویم عمدی است و این سازمان را متهم می‌کنم، اگر نیست ثابت کنند.
چطور می‌شود در دهه‌ای قاری کودکی با نام جواد فروغی در سیمای جمهوری اسلامی ایران مطرح شد، همه مردم این کودک را دیده و تلاوت‌های آسمانی‌اش را شنیدند، از همان زمانی که فروغی دیده و شنیده شد سیل خانواده‌ها برای ثبت‌نام فرزندانشان برای داشتن فرزندی همچون جواد فروغی ایجاد شد، خانواده‌ها تأکید داشتند که ما از شما اساتید قرآن یک جواد فروغی می‌خواهیم و علاقه‌مند بودند فرزندانشان بدین‌گونه تربیت شود. سیل خروشان آن روز قراء ممتاز امروز هستند و در عرصه‌های ملی و بین‌المللی حرفی برای گفتن دارند. جواد فروغی 8ساله آن روز چنین موج قرآنی را ایجاد کرد و منشأ آن هم صدا و سیما بود.
بیش از 90 درصد بحث رسانه‌ای کشور را صدا و سیما برعهده گرفته است، حال که صدا و سیما فعالیت‌های رسانه‌ای را در انحصار خود دارد پس ضروری است که به تمام وظایف خود عمل کند. امروز کمتر شاهدیم چهره‌های قرآنی مطرح شوند. صدا و سیما جایگاه تمامی استعدادهاست ما مخالف آمدن و مطرح شدن خوانندگان جوان نیستیم و باید هم مطرح شوند، جامعه به همه چهره‌ها مثل ورزشکاران، بازیگران و ... نیاز دارد، اما جایگاه قاریان قرآن که چیزی کمتر از هنرمندان ندارند که هیچ بسیار هم بالاترند کجاست؟ نبود یا کمرنگ بودن حضور قاریان در صدا و سیما باعث می‌شود که الگوسازی با مشکل مواجه شود.
رهبری به عنوان تنهاترین سردار در حوزه قرآن ورود پیدا کردند، ایشان دومی ندارند، دغدغه‌های قرآنی معظم‌له باید جدی گرفته شود، دغدغه‌های ایشان بین برخی مسئولان وجود ندارد. صدا و سیما فیتیله فعالیت‌های قرآنی را پایین کشیدند، اگر مسئولان اعتقاد قلبی ندارند التزام قانونی که دارند و باید به وظایف خود عمل کنند، آنان ادعای ملتزم به ولی‌فقیه بودن دارند و اگر چنین است باید گوش فرا دهند که ایشان در خصوص مباحث قرآنی چه می‌فرمایند و چه دغدغه‌هایی دارند. اگر به منویات رهبری در حوزه قرآن توجه نکنید ادعای شما به التزام به ولی‌فقیه ادعای سوری است.
رویکرد کلی مردم در مذهب متأسفانه در حال ضعیف شدن است، در حال حاضر وضع ما از نظر کیفی بسیار عالی است اما از نظر کمی دریا هنوز هم گسترده است و باید مراقب بود به عقب باز نگردیم، رسانه در توسعه فرهنگ قرآن می‌تواند بسیار نقش آفرین باشد. خبرگزاری‌هایی همچون ایکنا یک تنه بار صدا و سیما را بر دوش می‌کشند.
انتهای پیام
