شعر آیینی و لزوم ايجاد پالايش روحی در مخاطب

محمدعلی حضرتی،‌ شاعر و پژوهشگر، در مصاحبه با ايكنا از قزوين،‌ ضمن اشاره به رويكرد شعر آيينی اظهار كرد: رویکردی كه در عرصه شعر آیینی اهميّت بسيار دارد، نگاه تازه به اين موضوع و تأمل در يافتن معانی نو است.

وی بيان كرد: در اين راه شاعری موفق خواهد بود كه از به كار بردن تصاوير قديمی پرهيز كند و بتواند تعبيرهای جديدی از تصاوير قديمی به دست آورده و به لحاظ زبان، ساختار و فرم آن را با شعر امروز هماهنگ كند.

اين شاعر ادامه داد: يكی ديگر از ويژگی‌های شعر آیینی آن است كه مخاطب شعر دچار پالایش روحی شود در واقع شاعر بايد با نوآوری در اثرش مخاطب را با خود همراه كرده و او را يك قدم به سمت پالايش روحی حركت دهد.

حضرتی در ادامه به دگرگونی‌های شعر آیینی در طول تاریخ ادب فارسی اشاره کرد و افزود: شعر آیینی تا قبل از دوره صفوی سراسر نعت و ستایش بود، وقتی آثار بزرگانی چون مولانا، رودکی، عطار و خاقانی را می‌خوانیم، هیچ اثری از افسوس و دریغ و مرثیه در آن‌ها نمی‌بینیم، اما پس از دوره صفوی نه تنها شعر آیینی مرثیه‌گرا می‌شود، بلکه یک اشکال بزرگ پیدا می‌کند و آن چشم‌پوشی از مقام رسالت است. در این دوره درباره حضرت رسول(ص) به شدت سکوت بوده و بیشتر از جانشینان پیامبر سخن به میان آمده است.

وی گفت: شعرهای واعظ قزوینی، سالک، کلیم و صائب از آخرین نمونه‌های خوب اشعار آیینی هستند که پس از آن‌ها این نوع شعر در سراشیبی انحطاط مکتب بازگشت قرار گرفت و مرثیه‌گویی رواج یافت.

اين شاعر اضافه کرد: در دوره معاصر هم سفارشی شدن اشعار و جشنواره‌ای شدن شاعران از مشکلات عمده شعر آیینی است که منجر می‌شود این اشعار تهی از معرفت و مملو از ستایش‌گری‌ها و غلوهای بی‌اساس گردد که بدون عنوان، به شعری عاشقانه برای معشوقی مجازی تبدیل شود.

حضرتی گفت: البته نباید انکار کرد که در دهه چهل شاعرانی همچون «موسوی گرمارودی» و «نعمت ميرزازاده» نگاه اجتماعی خاصی را به عنوان رویکردی جدید در عرصه شعر آیینی وارد کردند.

وی خاطرنشان كرد: ميرزازاده و گرمارودی در اقتراح شعری حسینیه ارشاد به مناسبت آغاز پانزدهمين قرن بعثت برگزیده شدند. در این مسابقه بزرگانی از جمله استاد میرجلال‌الدین کزازی با یک قصیده غرّا شرکت داشتند.