عبرت‌های ورود يک ويروس به زندگی
مقاومت در برابر ویروس کرونا مؤید دیگری است مبنی بر اینکه راهبرد محور مقاومت برابر تهدیدات جواب می‌دهد، همان‌گونه که یک ویروس تاریخ را متوقف کرده و تغییر داد نیروی فرا مادی به طریق اولی خواهد توانست سرنوشت آخرالزمان را تغییر دهد.
کرونا را شاید بتوان نخستین معضلی دانست که این‌چنین عالم‌گیر شده و بشر قرن انفجار علوم، اطلاعات و فناوری‌های نوین در مقابله با آن عاجز شده است، دولت‌ها را مستأصل و تمامی کسب‌وکارها را مختل و مردم را به‌شدت وحشت‌زده و خانه‌نشین کرد. در این یادداشت به‌طور اجمالی، جلوه‌هایی از ابعاد پیامدها و پسامدهای تلخ بحران ویروس کرونا مورد بررسی قرار گرفته است.
برخی رویدادها به‌نوبه خود در هنگامه بحران کرونا کام مردم را تلخ کرد، به‌واسطه شیوع این ویروس بخشی از هم‌وطنانمان از اين جهان رخت بربستند و فوتی‌هایی بودند که غریبانه تدفین شدند؛ افراد سودجو و زالوصفتانی که نیازمندی‌های مردم را احتکار و به چند برابر قیمت به فروش رساندند.
از دیگر تلخی‌های کرونا می‌توان به کاسبان کرونا در حوزه سیاسی و اقتصادی اشاره کرد، سوء‌مدیریت‌هایی که توسط مسئولان مربوطه صورت گرفت و خسارات سنگینی که برجا گذاشت، شاید اگر زودتر فاصله‌گذاری اجتماعی صورت می‌گرفت با چنین دامنه‌ای مواجه نمی‌شدیم.
از تلخی‌های این ایام اینکه برخی اقلام و برخی ارزهایی که جهت خرید لوازم بهداشتی پرداخت شد ولی بخش‌هایی مفقود و مجهول مانده است. مسئولانی که طی سال‌های گذشته عملکرد موفقی نداشته در پس این ماجرا مخفی شدند و برخی نیز که فقط صاحبان حرف‌های بی‌عمل بوده‌اند و لاغیر به دنبال ثبت عمل دیگران به نام و کارنامه مسئولیتی خود بوده و خواهند بود.
دولت آمریکا و برخی کشورهای غربی با راهزنی به شیوه دزدان دریایی کالاهای بهداشتی برخی کشورهای دیگر را ربودند و غربی‌هایی که مدعی مدنیت هستند با کمبود کالاهای بهداشتی به فروشگاه‌ها حمله‌ور شدند و هیچ‌گاه جنبه‌های ایثارگرانه مردم مسلمان ما در آن‌ها ظهور و بروز نیافت.
علیرغم هشدار رهبری در خصوص اهداف شوم غربی‌ها برای جاسوسی میزان اثرگذاری ویروس بر مردم شاهد ورود جاسوسان غربی به کشور تحت عناوین کمک‌های انسان دوستانه بودیم.
بسته شدن درب حرم‌های مطهر مسجدالحرام و حرم پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی و امامزادگان و مساجد و مصلی‌ها، بیکاری افرادی که تنها ممر درآمدشان از فروش روزانه‌شان بود مانند دست‌فروشان، گرفتار شدن کشورها به معضلات خود و عدم امکان یاری به دیگر کشورهای گرفتار، نشستن برخی مسئولان در پشت میز خود و عدم حضور در جامعه برای رسیدگی به مشکلات مردم، ترس و وحشت از بیماری و سرایت آن و تأثیر در تعاملات انسانی در مواجهه با یکدیگر، نجومی بگیرانی که در خانه‌شان هم نجومی می‌گرفتند، افراد متمولی که ویلا رفتن و تفریحشان ترک نشد و به نشر ویروس کمک کردند از جمله تلخی‌های کرونا بود.
همچنین کاهش فعالیت‌های اقتصادی، کاهش صله‌رحم حضوری، تغییر بسیاری از برنامه‌ریزی‌های زمان‌دار مثل پروژه‌های عمرانی، بلاتکلیفی برخی کسب‌وکارها، خراب شدن برخی محصولات تولیدی مدت‌دار، بی‌تفاوت بودن برخی مسئولان نسبت به مشکلات حادث شده برای مردم، افزایش تعرفه آب و برق و امثالهم در شرایطی که مردم هنوز درآمدهایشان برقرار نشده و حتی مصرف برق و تلفن و اینترنت‌شان به علت حضور در خانه افزایش یافته است، کاهش تحرک جسمی و افزایش وزن افراد، عدم امکان عیادت بیماران کرونایی و غیرکرونایی، ترک سنت حسنه مصافحه بر حسب اضطرار، شایعه شورش در برخی زندان‌ها علیرغم آزادی بخش عمده‌ای از آنان را می‌توان از دیگر آثار کرونا در زندگی امروز برشمرد.
از اين پس اخبار کرونا و اخبار ستاد مبارزه با آنکه در صدر خبرها قرار داشت، کاهش یافته و به پس‌لرزه‌های کرونا پرداخته و تحلیل‌ها افزایش خواهد یافت و به‌مرور به کنار می‌رود، فضای مجازی که بستر انتقال خبرها را پیش از اعلام رسمی منتشر می‌کرد، تغییر مطالب خواهد داد و بازار شایعات کرونایی به شایعات پساکرونایی تغییر مسیر خواهد داد.
با وجود اضطراب مردم به خاطر شيوع ويروس معضلات دیگری نیز حادث شد مثل بارش شدید باران و سیل، عدم خرید تضمینی محصولات کشاورزان چون پیاز و خسارت مالی شدید به آنان، فوت اقوام، کاهش تعاملات اجتماعی، ترس از گرفتن مجدد ویروس توسط کسانی که از آن رهایی یافته‌اند، ترس از بازگشت مجدد ویروس منحوس عالم‌گیر کرونا و یا تغییر آن با گونه پیشرفته‌تر و وخیم‌تر و ورود مجدد به زندگی مردم.
اما در اين ميان بايد از دوران کرونا درس و عبرت گرفت، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، سازمانی و خانوادگی و غیره در سطح جهانی که تا مدتی پس از حذف کرونا از جهان ادامه خواهد داشت، نشان می‌دهد نیاز است دنیا را به مکان بهتری برای زیست سلامت جسم و جان تبدیل کرد و پیش از آنکه دیر شود و ویروس دیگری فرا رسد چاره‌ای اندیشید، ایجاد محافل هم‌اندیشی برای تصمیمات جامع و متقن و پرهیز از مجموعه اقدامات ناهمگن، متناقض و سینوسی، ضرورت تجدیدنظر در نظام سلامت کشور، احتمال افزایش نیروی جویای کار نسبت به رکود بازار کار و کاهش دستمزدها، پیش‌بینی احتمال افزایش درخواست وام برای جبران خسارات وارده و یا بدهکاری‌های معوق، قطع زنجیره اقتصاد جهانی و احتمال به وجود آمدن تغییر در شرایط و رویکردها وجود دارد ضمن اينكه سیاست‌های جبران اقتصادی پساکرونایی دولت نباید باعث ورشکستگی کارخانه‌ها و اشخاص شود، عقده‌گشایی دشمنان خارجی و داخلی در هر شرایطی از بحران برای کشورمان ادامه خواهد داشت و در بحران کرونا نیز چنین بود.
مقاومت در برابر ویروس کرونا مؤید دیگری است مبنی بر اینکه راهبرد محور مقاومت در برابر تهدیدات جواب می‌دهد، همان‌گونه که یک ویروس تاریخ را متوقف کرده و تغییر داد نیروی فرا مادی به طریق اولی خواهد توانست سرنوشت آخرالزمان را تغییر دهد و موارد بسیار دیگری که لازم است کارگروه‌های مختلف آن را مورد واکاوی قرار داده و جهت بهره‌برداری ثبت و نشر دهند.
در یک جمع‌بندی اجمالی اینکه این دوران نیز با همه فراز و نشیب‌هایش پایان می‌پذیرد و مدتی دیگر بسیاری آن را به فراموشی می‌سپارند ولی لازم است عبرت‌آموزی شود و از تجارب آن برای بحران‌های احتمالی بعدی بهره‌گیری كرد.
اینکه ناکارآمدی برخی سازمان‌های مدیریت بحرانی و قرارگاه‌های پدافند بحرانی باید بازنگری شود و از آمادگی‌های لازم برخوردار شوند تا همواره در رصد وضعیت کشور باشند و بتوانند در اولین لحظات بوی بحران را استشمام کنند و بحران را تشخیص داده و اعلام وضعیت کنند.
اینکه مسئولان عالی در شرایط حساس تعلل نکنند و به‌سرعت وارد عمل شوند، خود را خادم و سپر بلای جامعه قرار دهند تا جان مردم کمتر به خطر افتد و خسارات به کشور کمتر شود، لازم است به‌دقت حوادث بحران کرونا مورد واکاوی قرار گرفته و در برنامه‌ریزی‌ها مورد توجه قرار گیرد.
سخن آخر اینکه، ایام کرونایی بالاخره به سر خواهد آمد و این میانه تمرین و مقدمه‌ای بود از فرآیند جهانی‌شدن عجز بشر و انتظار منجی که ایام محنت و رنج و انتظار نیز به سر آید و طبیب دردمندان جهان خواهد آمد. منجی که جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد و ما مکلفیم تا علاوه بر دعای تعجیل در ظهور آن حضرت، مقدمات ظهورش را نیز برابر گام دوم انقلاب فراهم سازیم.
یادداشت از سیدجواد هاشمی‌فشارکی، مؤلف کتاب مدیریت بحران و مدیریت شهری
انتهای پیام
