مسعود اطیابی؛ کارگردان و تهیهکننده سینما و تلویزیون در گفتوگو با ایکنا ویژگیهای طنز فاخر را چنین برشمرد: تعریفی کلی برای این عنوان (طنز فاخر) درست نیست، چون در هر برهه زمانی، اقتضائاتی وجود دارد که تعریفمان را دستخوش تغییر میکند. برای مثال وقتی ملتی افسرده است باید جنس طنز تغییر کند یا وقتی ملتی در آگاهی درست به سر میبرد، شکل طنز هم متفاوت میشود. با این توضیح نیاز است هنرمند قوه درک داشته باشد تا بتواند نیازهای مردمش را فهمیده تا اثرش در جهت خواست آنها تولید شود.
وی افزود: در شرایط امروز طنز خوب به کاری گفته میشود که به مردم امید و شادی دهد. این اتفاق البته راهکارهایی دارد که کیفیت را رقم میزند. درضمن با عنوانهایی چون فاخر برای فیلمهایی سینمایی موافق نیستم، چون تشخیص فاخر بودن فیلمها، توسط دستورالعملهایی شکل نمیگیرد که از سوی مدیران ابلاغ میشود، بلکه مردم هستند که بنا به زمانه، فاخر بودن را معنا میکنند.
کارگردان «خاک و مرجان» ادامه داد: طنز هیچگاه مروج بیاخلاقی در جامعه نخواهد بود، زیرا تماشاگر وقتی فیلمی تماشا میکند تنها با موقعیتی روبهرو میشود که سبب خندیدن وی شده، بنابراین از آن تأثیر نمیگیرد. این امر در فیلمهای جدی کاملاً متفاوت است. درحقیقت کافیست تا رفتار ناشایست در فیلم یا سریالی تبلیغ شود تا مخاطب از آن الگوبرداری کند.
نقش نهادی نظارتی
این فیلمساز متذکر شد: توضیحی که درباره کارهای طنز دادم توجیهکننده هر کاری نیست، چون ممکن است برخی بخواهند از این حوزه سوءاستفاده کنند. اینجاست که نقش نهادهای نظارتی پررنگ میشود. برای ساخت و نمایش فیلمهای سینمایی شوراهایی وجود دارند که درباره کیفیت آثار اعمال نظر میکنند. این حوزهها اگر بهدرستی نقش خود را ایفا کنند هیچگاه شاهد فیلمهای مخرب نخواهیم بود، ولیکن متاسفانه برخی مواقع دوگانگی وجود دارد که سینما را آزار میدهد. چرا باید یک ارگان بتواند هر کاری دلش خواست انجام دهد بودن اینکه مشکلی برایش پیش آید، اما همان اتفاق را اگر بخش خصوصی انجام دهد حاشیههای بسیاری برایش به وجود خواهد آمد؟
بیشتر بخوانید:
وی با بیان اینکه کارهای خانوادگی بهترین محل برای ترویج اخلاقیات در سینما هستند؟ تصریح کرد: فیلمهای طنز نمیتوانند مروج بیاخلاقی باشند، چون موقعیت طنز باعث میشود تماشاگر برخی رفتارها را جدی نگیرد، اما این موضوع درباره رفتارهای مثبت صدق نمیکند. یعنی اگر در کارهای طنز خانوادگی توصیههای مثبت مدنظر قرار گیرد، اتفاقات مثبتی هم رقم خواهد خورد. با این توضیح توصیه میکنم اگر میخواهیم طنزمان کارکرد اخلاقی داشته باشد بهتر است در قالب داستانهای خانوادگی به این موضوعات توجه کنیم.
تهیهکننده «دلخون» با انتقاد از افرادی که به فیلمهای سینمایی فحاشی میکنند، تاکید کرد: متاسفانه در عرصه نقد بیاخلاقی را مشاهده میکنیم که به بهانه دفاع از اخلاق صورت میگیرد. یعنی من فیلمی طنز میسازم، اما یک نشریه زرد شروع به فحاشی به آن میکند! جالب است همین نشریه اگر فیلمی با کیفیت پایینتر توسط ارگانی روی پرده رود، مشکلی با آن نخواهد داشت، اما احساس غیرتمندی آنها تنها برای آثار بخش خصوصی بیدار است؟!
کارکرد طنز در آثار اجتماعی و سیاسی
وی درباره کارکردهای اجتماعی و سیاسی طنز بیان کرد: بیشترین تاثیرگذاری برای فیلمهای طنز را در حوزه مسائل اجتماعی و سیاسی میدانم. یک طنز خوب اجتماعی میتواند همچون نیشتر مسائل اجتماعی را بگشاید یا اینکه با کنایههای سیاسی خود برخیها را به هوش آورد. با این توضیح این توان را دارم فیلمی بسازم که در آن موضوع انتخابات باشد، ولی به زبان طنز برخی مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد مورد نقد واقع شود، هرچند میدانم اجازه چنین کاری به من داده نمیشود!
تهیهکننده سریال «کامیون» در پاسخ به سوال پایانی مبنی بر اینکه آیا خود را فیلمساز آثار جدی میداند یا طنز، تصریح کرد: خود را فیلمساز کارهای جدی میدانم، اما باید شرایط تولید کارم هم مهیا باشد. برای مثال به تلویزیون پیشنهاد کردهام حاضرم برای کار جدی، دستمزدی پایینتر از کارهای طنز بگیرم، اما متاسفانه کار خوب در این رابطه پیشنهاد نمیشود، البته نیازسنجی مردم دلیل دیگری است که سبب شده در چند سال اخیر بیشتر به سینمای طنز متمایل باشم.
انتهای پیام