بهترین انسان‌ها و این خاک آشنا
خراسان جنوبی مدفن امامزادگان بسیاری است که بهترین بندگان خداوند بودند و این خاک سال‌هاست به توسل به این انسان‌ها عادت کرده است.
به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، خراسان‌جنوبی میزبان ۱۰۰ امامزاده عظیم‌الشأن است که هر ساله در نوروز و فصل تعطیلات مسافران و بسیاری از مردم و عاشقان ولایت و امامت به قصد زیارت از این اماکن متبرکه دیدن می‌کنند.
بقاع و امامزادگان مدفون در آنها در فرهنگ مردم تأثیر داشته‌اند و همواره ملجأ توسل بسیاری از انسان‌ها بوده‌اند؛ انسان‌هایی که در دردها و تنهایی‌ها بهترین ملجأ را همین امامزادگان دانسته‌اند.
این امامزادگان، فضای معنوی را به شهر می‌بخشند و جدا از این، مکانی برای آرامش انسان‌ها هستند. مکان‌هایی که اشک‌های بسیاری را در خود دیده‌اند و خنده‌هایی از آرامش را در دل خود جای داده‌اند.
آستان شهدای باقریه بیرجند
آستانه مبارکه شهدای باقریه در ابتدای ورودی شهر بیرجند و در جنب پایانه مسافربری قرار دارد که همه روزه پذیرای زوار است، ولی بیشتر زائران در عصر روزهای چهارشنبه و به مناسبت‌های خاص به این مکان مشرف می‌شوند.
این مکان مقدس مدفن ۷۲ امامزاده شریف است که به روایت علی ابن محمد یاسری مشهور به حسامی از اولاد و ذریه امام محمدباقر(ع) هستند.
مزار شهدای باقریه یا همان «مزار دره شیخان» مزار غریبی است که تاریخی بلند و داستانی شگفت دارد، منابع تاریخی می‌گوید که سیدحامدالله علوی بزرگ‌زاده‌ای از نوادگان امام محمد باقر(ع) با گروهی از افراد خاندان خود از مدینه به ری و از آنجا به خراسان می‌آیند، آنان در جریان قیامی خونین علیه خلیفه جبار عباسی به این سرزمین می‌رسند و با اهل و عیال در کوه‌ها و بیابان‌های منطقه پراکنده می‌شوند.
جمعی از این گروه در نبرد با سپاه خلیفه به شهادت می‌رسند و در جای جای کوه‌های باقران آرام می‌گیرند و این رشته کوه از همان زمان «باقران» نامیده می‌شود. مزار دره شیخان، مشهد و مدفن تعداد دیگری از این خاندان است.
اغلب بانوان بیرجندی عصر چهارشنبه به همراه خود مقداری نان و ماست به یاد این امامزادگان می‌برند و در بین زائران توزیع می‌کنند. عامه مردم فلسفه بردن نان و ماست را این‌گونه بیان می‌کنند: «در زمان حضور این شهدا در دره شیخان جمعی از زنان مؤمن این منطقه برای کمک و یاری رساندن به آنها با مقداری نان و ماست به نزدشان می‌آیند که با صحنه شهادت جمعی آنها روبرو می‌شوند. آنها با حفر چاله‌ای در طول دره، شهدا را با لباس‌های خونین دفن می‌کنند.»
امامزاده بی‌بی زینب خاتون(س) سربیشه
این آستانه مقدس در ۵۲ کیلومتری شهرستان سربیشه و ۱۷ کیلومتری شهر مود بر فراز کوهی بلند در منطقه‌ای ییلاقی و سرسبز و خوش آب و هوای روستای کاهی قرار دارد. بر اساس شواهد بانو بی بی زینب خاتون(س) بر جای مانده، دختر امام موسی کاظم(ع) است که در گذر از روستای کاهین، دار فانی را وداع گفته و بر سر تپه‌ای مدفون شد.
در زمان قدیم فقط زائران زن برای زیارت به محل ورودی سوق یا مظهر قنات که حالت غار مانندی داشت می‌رفتند چون آنجا را پناهگاه بی‌بی زینب خاتون(س) می‌دانستند، پس از بر افروختن مشعل و شمع سینه‌زنان وارد این محل می‌شدند.
از آنجایی که این آستان مبارک در ارتفاعات روستای کاهین قرار دارد، منطقه‌ای ییلاقی با زمستانی سرد و تابستانی بسیار مطبوع و خوش آب و هوا دارد و از فضای سبز بسیار زیبا و آبی شیرین و گوارا برخوردار است که این امر موجب جذب زائران و مسافران بسیاری از نقاط مختلف استان و کشور به این منطقه شده است، به‌گونه‌ای که سالانه حدود ۱۵۰ هزار زائر و مشتاق به زیارت خاندان اهل بیت(ع) برای زیارت به این مکان مشرف می‌شوند.
جاده ارتباطی به آستان مبارک بی‌بی زینب خاتون(س) از مرکز شهر به روستای کاهین، آسفالته است. طرح جامع این مزار که از ۲۰ سال پیش با نظارت اداره اوقاف و امور خیریه در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار تهیه و در حال اجراست در این طرح ساختمان جدید حرم و مجتمع تجاری و اقامتی در جوار مزار تصویب و در دست اقدام است. ضریح مطهر این بقعه متبرکه مطلا بوده و با طرح ضریح مطهر امام رضا(ع) در سال ۱۳۸۳ ساخته و نصب شده است.
در قسمت بالایی ضریح اسماء متبرک خداوند بر روی صفحه‌های مطلا حکاکی شده و به شکل زیبایی در چهار طرف ضریح نمایان است، در حاشیه بالایی ضریح آیاتی از سوره مبارکه انسان حک شده است. بقعه متبرکه، در مرکز دایره‌ای قرار گرفته، که با ستون‌های اطراف خود محصور شده است، کف ساختمان، با سنگ مرمر سنگفرش شده است.
مردم بسیاری همواره برای نذورات خود به بارگاه مقدس این بانو مشرف می‌شوند. عقیده و اعتقاد مردم به این بارگاه مقدس به حدی است که برای تمامی امور از جمله شفا یافتن بیماران و بیماری‌های لاعلاج و از این دست و نیز مشکلات مالی در این بقعه نذر و نیاز می‌کنند و حاجات خود را از این طریق از درگاه خداوند می‌طلبند، در صحن این بقعه محل خاصی برای نذورات خاص مردم وجود دارد.
به این ترتیب که غرفه‌هایی برای خواباندن گوسفندهای نذری در نظر گرفته شده است؛ این نذر در این منطقه به این صورت مرسوم است که هر کس حاجتی دارد، گوسفندی را جهت قربانی کردن به این مکان آورده و در یکی از این غرفه‌ها بر روی زمین می‌خوابانند و عقیده بر این است که چنانچه حیوان بر روی زمین بماند و بر نخیزد آن گوسفند به‌عنوان نذر پذیرفته شده است.
امامزاده سیدمحمد و سیدابراهیم(ع) فردوس
آستان مبارک امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم(ع) که از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) هستند در مرکز شهر فردوس واقع شده است، این شهر تا بیرجند مرکز خراسان جنوبی ۱۹۵ کیلومتر فاصله دارد.
شهر فردوس به علت قرارگیری در مسیر کریدور استان‌های یزد، کرمان، اصفهان، بوشهر، هرمزگان و فارس به مشهد دارای موقعیت ارتباطی خوبی است. به دلیل موقعیت مکانی شهر فردوس که بر مسیر راه‌های ارتباطی زائران مشهد‌الرضا(ع) قرار دارد، پذیرایی خیل عظیمی از مسافران است.
بارگاه امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم(ع) واقع در شهر باستانی تون و در فاصله اندکی از مسجد جامع و در جوار این بزرگراه باعث جذب مسافران زیادی می‌شود و بقاع این امامزادگان را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بقاع متبرکه استان خراسان‌جنوبی تبدیل کرده است. آجرها، کاشی‌ها و گنبد مخروطی فیروزه‌ای رنگ همه و همه تصویر چشم‌نواز عشقی را ترسیم کرده‌اند که میراث جاودانه مؤمنان این دیار است.
به لحاظ اهمیت تاریخی بنا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.آستان مقدس سلطان محمد و سلطان ابراهیم(ع) قبل از زلزله ۱۳۴۷ هجری شمسی در محله سادات فردوس و در انتهای راسته بازار قدیم و پشت مسجد جامع فردوس قرار داشت. در طی دوره‌های بعد قسمت‌هایی به بنای اولیه اضافه شد. در زلزله ۱۳۴۷ بخش عمده بنا از بین رفت و بعداً توسط اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان مرمت و بازسازی شد.
امامزاده آقا سیدعلی(ع) نهبندان
مزار سیدعلی تا شهرستان سربیشه ۲۵ کیلومتر و تا شهرستان نهبندان ۸۵ کیلومتر فاصله دارد و در حاشیه بزرگراه نهبندان ــ بیرجند قرار دارد. سالیانی است که نامش آوازه شهر و دیار است و مرقد پاکش میعادگاه عاشقان و پلی بین زمین و آسمان. از فرش تا عرش و از خاک تا افلاک...
همجواری این آستان با بزرگراه زاهدان ـ مشهد موجب شده تا همه روزه پذیرای خیل عظیمی از زائران و مسافران باشد. مخصوصاً زائرانی از کشورهای پاکستان و افغانستان که از این مسیر می‌گذرند، لحظاتی در این محل اطراق می‌کنند. تاریخ و بانی اولیه بنا به درستی مشخص نیست. آنچه افراد سالخورده به یاد دارند، بنای اولیه مزار خانه کوچک با سقف گنبدی و ساخته شده از خشت بود. بعدها به علت کوچکی خانه مزار آن را تخریب کردند.
مردم محل، سیدعلی را منسوب به نوادگان حضرت علی بن ابیطالب(ع) می‌دانند اما از زمان و علت آمدن و شهادت ایشان در این محل اطلاعی ندارند. برخی بر این باور هستند که احتمال دارد ایشان از یاران الحامدلله علوی معروف به باقریه بوده که در قهستان برای ایجاد دولت علوی علیه خلفای عباسی خروج کردند و پس از مبارزات خونین در سال ۴۰۰ هجری قمری با یارانش در سرزمین تاریخی قهستان پراکنده و به شهادت رسیدند.
بنابراین احتمال دارد که وی از خویشاوندان امامزادگان سلطان سیدباقر(ع) و سیدمراد(ع) مدفون در روستای گیوک سفلی و سیدالحسین(ع) مدفون در کلاته مزار دهک بوده و سرنوشت آنان با هم یکسان باشد.
ثقه‌الاسلام شیخ ذبیح‌الله محلاتی در کتاب اختران تابناک جلد ۲ ص ۶۶ ذکر کرده امامزاده سیدعلی در روستای سیدعلی دارای حرم و محل توجه زائران قرار گرفته است. این مکان دارای تعداد ۴۰ باب زائرسرا و ۱۰ باب سوئیت برای استفاده زوار احداث شده است، این واحدها دارای امکانات لازم بوده و به‌طور رایگان در اختیار زوار قرار می‌گیرند.
آستان امامزاده شاه سلیمان علی(ع)
بقعه مبارکه شاه سلیمان علی(ع) در شهرستان خوسف، دهستان قلعه زری، روستای شادان و در منطقه‌ای کوهستانی به نام رشته‌کوه شاه قرار دارد، این بقعه مبارک در تمام جهات میان ارتفاعات محصور است و آب و هوای آن معتدل و از نظر مکانی و کوهنوردی و تفریحی موقعیت مناسبی دارد.
شاه سلیمان علی(ع) یکی از امامزادگان خراسان‌جنوبی است که تاکنون کرامات فراوانی از ایشان مشاهده شده، مزار ایشان علاوه بر اینکه یک مکان معنوی برای به آرامش رسیدن است، یک مکان گردشگری و توریستی نیز محسوب می‌شود.
شاه سلیمان علی(ع) از اولاد موسی بن جعفر(ع) است. در آرامگاه شاه سلیمان علی(ع) بقعه‌ای ساختند که شامل ایوان و رواقی است که بر میانه آن بر روی قبر مطهر ضریحی مطلا جانمایی شده، این بنا دارای سقف گنبدی کوتاه، شیشه‌کاری و گچکاری است.
امکانات رفاهی شامل فروشگاه، نانوایی، حمام، آب، برق و دارای تعداد ۵۰ واحد زائرسرا و سرویس‌های بهداشتی و کشتارگاه است.
امامزاده عبدالله(ع) در خضری
زیارتگاه امامزاده عبدالله از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) در شهرستان خضری، دهستان نیمبلوک و در روستای کارشک واقع شده است. ایشان عبدالله بن موسی الجون بن عبدالله بن محض بن حسن مثنی بن امام حسن(ع) هستند.
عبدالله بن موسی مکی و به ابومحمد مشهور بود. برخی او را شیخ صالح و شیخ رضا می‌نامیدند. عبدالله بن موسی حسنی در ایام خلافت مأمون عباسی پیوسته از ترس خلیفه در حالت پنهانی به سر می‌برد و در سال ۲۰۳ هجری به قهستان رفت تا از این موقعیت طبیعی کارشک و سایر ارتفاعات قهستان و نیز نیروی انسانی طوایف عرب‌نژاد ثقفی و سالاری که در حوالی آبگاه خضری سکونت داشتند، استفاده کند.
عبدالله بن موسی پیوسته متواری بود تا اینکه در زمان متوکل از جهان رفت. در کتب تاریخی وفات امامزاده عبدالله را نقل کرده‌اند که تقریباً تمامی آنها نقل یکسانی از وفات ایشان بیان و با شواهد موجود و اطلاعات مطلعین محلی که سینه به سینه از اجداد و نیاکان‌شان نقل می‌کنند انطباق دارد.
احتمالاً بنای اولیه آرامگاه امامزاده عبدالله(ع) قبل از سلسله صفویه احداث شد، کارشناسان میراث فرهنگی بنا را از دوره صفویه تأیید می‌کنند در عصر سلطنت شاه طهماسب و شاه سلیمان صفوی مرمت اساسی شد و تعداد هشت شمعدان زیبای مفرغ و مطلا از جانب سلاطین این سلسله اهدا شد.
ساختمان جدید امامزاده از سال ۱۳۷۰ هجری شمسی آغاز شده است. مساحت حرم با ۱۰۰۰ مترمربع با اسکلت آهنی و بتنی با تعداد ۳۲ ستون بتنی، نماسازی داخل و بیرون مزار، گنبدی زیبا و بزرگ لاجوردی به ارتفاع ۲۱ متر، کتابخانه با ۱۲ مترمربع و ۱۲۰۰ جلد کتاب، مرکز بهداشتی درمانی، تسطیح ۴۰۰۰ مترمربع از اراضی اطراف، بقعه امامزاده به اتمام رسیده است. ضریح پروفیلی و استیل قبلی در ابعاد ۳×۲ و ارتفاع ۳ متر در سال ۱۳۸۵ جمع‌آوری و ضریح مطلای زیبای هنر اصفهانی‌ها به طرز با شکوهی در جمع انبوه مشتاقان آن حضرت نصب شده است.
امامزاده محمد بن اصغر(ع) بشرویه
بقعه متبرکه امامزاده محمد بن اصغر(ع) در ۱۲ کیلومتری غرب بشرویه خراسان‌جنوبی و در دامنه تپه‌های الله‌‌اکبر در غرب روستای هوگند، واقع شده و مکانی زیبا، دیدنی و زیارتی و محیطی دلنشین برای زائران و گردشگران است.
این امامزاده لازم‌التعظیم از انساب امام حسن مجتبی(ع) بوده و با 10 واسطه به آن بزرگوار منسوب می‌شود. این مکان مقدس در نزد مردم شریف شهرستان بشرویه و خارج از شهرستان دارای مقبولیت زیادی بوده و مردم در تمام ایام سال مخصوصاً در بهار و تابستان و همچنین شبهای آن به جوار امامزاده مشرف و ضمن زیارت و نماز جماعت و قرائت ادعیه روح خود را تلطیف و از فضای تفریحی سالم آن نیز د جمع‌های خانوادگی کمال استفاده را می‌برند.
هر ساله قافله چند هزار نفری از مردم بشرویه و بخش‌ها و روستاهای اطراف در شهریورماه در جوار امامزاده و با نصب چادر اتراق کرده و با برگزاری مراسمات تعزیه‌خوانی و ادعیه و زیارات، شور و حال دیگری را پدید می‌آورند. از امکانات این بقعه متبرکه می‌توان به بخش فعال فرهنگی ـ قرآنی بقعه اشاره کرد که دارای امکاناتی نظیر رایانه و چاپگر و کتابخانه است.
انبار بقعه، احتیاجات مسافران اعم از فرش، ظروف، چراغ و سایر وسایل مورد نیاز زائران را تأمین می‌کند. این امامزاده از لحاظ تأسیسات و امکانات دارای هشت اتاق زائرسرا همراه با آشپزخانه و سرویس بهداشتی بوده و نیز سه محل به پارکینگ خودروها اختصاص یافته است و قسمت باز کودکان نیز از دیگر امکانات موجود است، در سه طرف امامزاده سکوهای سیمانی همراه با سیستم نورپردازی مناسب و فضای سبز و مناسب تعبیه شده است.
آستان امامزاده حسین بن موسی الکاظم(ع)
آستان مبارک امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع) در شهر طبس واقع در استان خراسان‌جنوبی یکی از جاذبه‌های مذهبی این شهر است که زائران زیادی در مسیر رسیدن به بارگاه امام رضا(ع) از آن دیدن می‌کنند. حضرت حسین بن موسی الکاظم(ع) برادر گرامی حضرت امام رضا(ع) است. حسین بن موسی الکاظم(ع) از جمله امامزادگانی است که مورخان آن را از فرزندان بلافصل امام کاظم(ع) دانسته‌اند.
عاشقان ولایت و شیفتگان زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) که از استان‌های جنوبی کشورمان عازم این دیار مقدس می‌شوند، پس از عبور از صدها کیلومتر کویر به طبس می‌رسند و آستان مبارک این امامزاده در مسیر مسافران قرار دارد. با توجه به برخی از اسناد، زمان بنای اولیه مزار این امامزاده در قرن پنجم هجری بوده است.
مقبره امامزاده حسین بن موسی الکاظم در طبس از قدیم مورد توجه و استقبال مردم بوده، اما متأسفانه در زلزله ویرانگر طبس در سال ۱۳۵۷ این بنا به کلی ویران شد. پس از آن، آستان قدس رضوی با مساعدت کامل، اقدام به بازسازی آن بقعه مبارکه و رواق‌های اطراف آن کرد و به سبکی بسیار عالی بنای کاملا مطلوب و درخورشان این امامزاده لازم‌التعظیم و برای رفاه حال زائران با به‌کارگیری طرح جامع احداث کرده است.
این امامزاده اکنون فضایی بسیار وسیع و بسیار زیبا دارد و اغلب مسافرانی که از جنوب شرق، جنوب و مرکز کشور قصد سفر به مشهد مقدس را دارند، حتما شبی را در جوار برادر امام رضا(ع) به صبح خواهند رساند.
فضای این امامزاده با درختان نخل به زیبایی تزئین شده و حوض‌ها و فواره‌ها فضایی بسیار زیبا ایجاد کرده است. زائر سراهای این امامزاده نیز با تلفیق معماری سنتی و مدرن، فضایی دلپذیر برای زائران این آستان مقدس فراهم کرده است.
این امامزاده دارای امکاناتی از جمله چندین سوئیت و غرفه، آشپزخانه عمومی، سقاخانه، دفتر مخابراتی و ۳۶ هزار متر مربع فضای سبز، آب نما، سرویس بهداشتی مناسب، شهربازی و توقفگاه خودرو است.
امامزاده هوگند بشرویه
در فاصله حدود 12 کیلومتری غرب بشرویه و در دامنه کوه مرکز زیارتی وجود دارد که به نام امامزاده محمد بن اصغر هوگند معروف و مشهور است از سابقه و شخصیت مدفون در این محل هیچ اطلاع تاریخی در دست نیست و آنچه اهالی به آن اعتقاد دارند این است که این جا محل دفن یکی از اولاد موسی بن جعفر(ع) است. مرکز مزبور از قدیم‌الایام و در حال حاضر مأمن زوار و مؤمنانی است که به عشق اهل بیت(ع) از نقاط همجوار برای زیارت به آن روی می‌آورند و در حال حاضر یک مرکز زیارتی و سیاحتی است.
خراسان‌جنوبی در کنار بناهای تاریخی شاخص که شناسنامه تاریخی این استان است، بارگاه بهترین بندگان را در دل دارد و خراسان‌جنوبی‌ها سال‌هاست به این امر می‌بالند.
انتهای پیام
