تکرار مداوم تخریب بقیع در جهان اسلام

امروز 9 شوال مصادف با سالروز تخریب قبرستان بقیع است(واقعه تخریب کلی قبرستان بقیع یک‌ بار در سال ۱۸۰۶ میلادی و یک‌ بار در سال ۱۹۲۶ میلادی (۳۱ فروردین ۱۳۰۵) رخ داد)؛ قبرستانی با میراث عظیم جهانی و اسلامی که به دلیل قدرت گرفتن حامیان تفکر افراطی‌گری و به اسم اسلام، غارت و تخریب شد.

زمانی که وهابیت بر عربستان حاکم شد، در مكه گنبدهای قبر حضرت عبدالمطلب(ع)، ابیطالب(ع)، خدیجه(س) زادگاه پیامبر(ص) و فاطمه زهرا(س)، خیزران عبادتگاه مخفی پیامبر(ص)، قبر «حوا» در جده و دیگر قبور را تخریب کرد و سپس به مدینه رفت و گنبد منور نبوی را به توپ بست و صرفاً اعلام جنگ و تهدید کشورهای اسلامی بود که مانع از تخریب قبر پیامبر اسلام شد. وهابیت قبور چهار امام معصوم(ع) را تخریب و تمام گنجینه‌ها و هدایای ارزشمندی که ارزش مادی و تاریخی بسیار قابل توجهی داشت را غارت کرد.

در قبرستان بقیع همچنین قبور ابراهیم، زینب، ام کلثوم و رقیه فرزندان پیامبر(ص)؛ همسران پیامبر؛ فاطمه بنت اسد، مادر حضرت علی؛ عباس عموی پیامبر(ص)؛ حلیمه سعدیه مادر رضایی پیامبر(ص)؛ عقیل برادر حضرت علی(ع)؛ عبدالله بن جعفر همسر حضرت زینب کبری(س)؛ عاتکه و صفیه عمه‌های پیامبر(ص)؛ اسماعیل فرزند امام صادق(ع)؛ ام‌البنین مادر حضرت عباس و ... نیز تخریب شد.

تخریب قبر امام حسین(ع)، تکرار بمب‌گذاری‌ها در حرم سامرا، بمب‌گذاری در حرم امام رضا(ع)، تخریب قبر حجر بن‌عدی و ... نیز فجایعی است که در ادامه همان تفکر وهابیت در جهان رخ داده است اما جهان اسلام از این حوادث چه عبرت‌هایی باید بگیرد؟

حجت‌الاسلام محمدسعید نجاتی، مدیر واحد بقیع پژوهی پژوهشکده حج و زیارت و مسئول دبیرخانه کنگره بقیع در گفت‌وگو با ایکنا به بیان عبرت‌هایی که مسلمانان جهان باید از فاجعه تخریب بقیع بگیرند پرداخت و گفت: نباید تصور کنیم که تخریب بقیع در تاریخ رخ داده و تمام شده است. داعش در ایران نتوانست دست به تخریب اماکن مذهبی بزند اما در شمال آفریقا، عراق، سوریه و ... صدها بقعه متبرکه را ویران کرد.

وی تصریح کرد: داعش تفکر افراطی‌گری دارد که بر مبنای آن مسلمان را به جان مسلمان می‌اندازد و در افغانستان، پاکستان و ... هنوز هم با همان تفکر در حال کشتن مسلمانان است. در همین خصوص علامه شرف‌الدین در یکی از اعلامیه‌هایی که برای تخریب بقیع صادر کردند به همه مسلمانان هشدار دادند که اگر ریشه این سرطان را از جامعه اسلامی بیرون نکشید، بعدها خون‌ها ریخته خواهد شد و جنایت‌ها صورت خواهد گرفت.

بقیع؛ گفتمان تمام مذاهب اسلامی علیه وهابیت

نویسنده مقاله «جهان اسلام و ضرورت پيگيری مسئله بقيع» تصریح کرد: مسئله بقیع باید به عنوان یک گفتمان اسلامی بین تمام مذاهب اسلامی در برابر وهابیت مطرح شود. همچنین این واقعه باید به عنوان یک گفتمان فرهنگی و انسانی پیگیری شود چراکه در مسئله تخریب بقیع یک میراث انسانی و تمدنی بزرگ با قدمت 13 قرن نابود شده است. برای اینکه اجازه ندهیم این تندروی‌ها و افراط‌ کاری‌ها تکرار شود، باید یک پرچم علمی در برابر مبانی نظری افراط‌گرایی بر مبنای بقیع ایجاد کنیم چراکه همین اکنون هم عالم اسلام از افراط‌گرایی رنج می‌برد.

وی با ابراز تأسف از اینکه نگاهی که به مسئله تخریب بقیع می‌شود یک نگاه محدود است، گفت: بقیع می‌تواند پرچم مشترکی باشد که مسلمانان از مذاهب مختلف را در برابر تندروی و افراط‌گرایی دور هم جمع ‌کند. حق زیارت بقیع، حق حضور بانوان در بقیع و زیارت قبور آنجا حقوق انسانی است که برای همه بشر شناخته شده است. حق گردشگری چیزی است که برای همه بشر شناخته شده است و باید در خصوص بقیع نیز پیگیری شود که ما در حال پیگیری آن هستیم.

تقویمی که روز بزرگداشت بقیع ندارد

حجت‌الاسلام نجاتی با ابراز تأسف از اینکه نگاه محدود به مسئله بقیع موجب شد در سال 91 پیشنهاد تصویب روزی برای بزرگداشت بقیع در تقویم رسمی کشور در شورای فرهنگ عمومی رد و استدلال شود که این اقدام باعث تعصبات مذهبی می‌شود، گفت: نگاه محدود و رادیکالی به بقیع این تصور را ایجاد کرده که مسئله بقیع را فقط یک طیف خاص از شیعه پیگیری می‌کنند در حالی که موضوع بقیع مربوط به همه جهان اسلام است.

وی تصریح کرد: ما به عنوان حاکمیت اسلامی و داعیه‌دار تمدن اسلامی نمی‌توانیم به یکی از مهم‌ترین سرچشمه‌های تمدنی خودمان که قبرستان یا بهشت بقیع است بی‌توجه باشیم. بقیع یک پتانسیل و ظرفیت عظیم تمدنی برای گام دوم انقلاب، وحدت‌بخشی بین مسلمانان جهان و احیای حقوق اهل بیت(ع) دارد ولی ما از مسئولیت عظیمی که در قبال بقیع داریم غافل بوده‌ایم.

مدیر واحد بقیع پژوهی پژوهشکده حج و زیارت هشدار داد: فاجعه تخریب بقیع با اقدامات وهابیت در سایر کشورها تکرار شده و اگر مراقب نباشیم همچنان هم تکرار خواهد شد. مگر مقبره عمار یاسر، جعفربن‌ابی‌طالب و انبیای الهی در شمال آفریقا توسط داعش تخریب نشدند! کتابی با عنوان «تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی (عراق، سوریه، تونس و لیبی)» تألیف احمد خامه‌یار در همین خصوص نوشته شده است که نشان‌دهنده گستردگی این تخریب‌هاست.

وی تصریح کرد: هر بمبی که برای شیعه‌کشی و درگیری‌های مذهبی منفجر می‌شود و هر مسجدی که تخریب می‌شود یادآور معضل بزرگ افراطی‌گری است که در جامعه اسلامی حل نشده و به دنبال حل شدن آن هم نبوده‌ایم.

تفکر بی‌احترامی به عقیده دیگران خشکانده شود

حجت‌الاسلام نجاتی در پایان اظهار کرد: اگر ریشه‌هایی که منجر به تخریب بقیع شد را نخشکانیم، همچنان تهدید تخریب اماکن مقدس اسلامی وجود خواهد داشت. برخورد نظامی با داعش و تلاش‌های مدافعان حرم در مقطعی لازم بود اما بیش از برخورد نظامی و عاطفی، برخورد اندیشه‌ای و عقلانی لازم است تا اندیشه افراطی اصلاح شود؛ برخوردهای نظامی با تفکر افراطی جوابگوی کافی نیست. تخریب در مقابل گفت‌وگو قرار دارد و مبنای تخریب بقیع بی‌احترامی به عقیده دیگران است.