مؤلفههای تربیت فرزند در سیره حضرت زهرا(س)
مدرس حوزه علمیه خواهران قزوین با بیان اینکه سلامت روحی و آرامش فرزندان حضرت زهرا(س) به وضوح در تربیت ایشان دیده میشود، گفت: انسان با یاد خداوند میتواند به جایگاهی برسد که مشکلات را پشت سر بگذارد و با صبر به آرامش حقیقی دست یابد.
بیستم جمادیالثانی سالروز ولادت حضرت زهرا(س) است مادری که حسنین(ع) را در دامن پاک خود پرورش داده است؛ به همین مناسبت خبرنگار ایکنا از قزوین با ناهید همایونلو، مدرس حوزه علمیه خواهران قزوین گفتوگویی کرده است که در ادامه متن آن را میخوانیم:
ایکنا: مؤلفههای تربیتی شاخص سبک زندگی حضرت زهرا(س) چیست؟
هر انسان برای اینکه بتواند به آرامش در زندگی برسد نیاز به طرح دارد تا زندگی را بر آن مدار قرار دهد، بنابراین چه خوب است که برنامههای سبک زندگی برگرفته از یک مکتب باشد؛ از آنجا که دین مبین اسلام برای تمام شئون زندگی انسان الگوهایی را مطرح کرده در زندگی هم میتوانیم حضرت زهرا(س) را الگوی خود قرار دهیم تا هر آنچه در رابطه با زندگی انسانی و ایمانی نیاز داریم را از زندگی حضرت بگیریم.
آیه «هل اتی» در وصف خانواده حضرت زهرا(س) نازل شده است؛ چالشی که در جامعه امروز با آن مواجه هستیم آرامش در خانواده است، قطعاً همه ما در زندگی با فراز و نشیبهایی روبهرو هستیم و هیچ کدام از زندگیها بدون دغدغه نیست.
مواجهه انسان با مشکلات دغدغههایی را برایش ایجاد میکند که برای رهایی این بحران و مواجهه با آن باید واکنشهایی را از خود نشان دهد تا مسئله را حل و آرامش ایجاد کند. حضرت زهرا(س) در زمان حیات خود قطعاً با بحرانهایی مواجه بودند؛ ایشان در محیط خانواده در نقش همسری و مادری نمونه بودند، مهر و محبت مادری موضوعی است که خداوند در دل هر انسانی به ودیعه گذاشته است، بنابراین حضرت زهرا(س) خانواده خود را با توجه به اهداف و نیازهای یک خانواده متعالی، به خوبی مدیریت کردند.
حضرت زهرا(س) مفسر قرآن بودند و قرآن را دل خود جا داده بودند، بنابراین میدانستند آرامشی که همه به دنبال آن هستیم در ذکر و یاد خداوند متعال است. حضرت زهرا(س) مملو از یاد خداوند متعال بودند برای همین در نقش مادر، مهربانی، سنگصبوری و خستگیناپذیری و محبت را به خانواده، فرزندان و جامعه القا میکردند. برای یک زندگی آرام باید آنچه را خداوند متعال برای یک انسان درنظر گرفته مدنظر قرار دهیم و در مواجهه با مشکلات، صبوری و بردباری را از حضرت فاطمه(س) بیاموزیم و ایشان را الگوی خود قرار دهیم.
تربیت یک سیر دارد و برای به حد اعلا رساندن نظام فکری فرزندان باید الگوهای تربیتی داشته باشیم در مباحث تربیتی با جستجو در زندگی حضرت زهرا(س) میبینیم که بینش خدامحوری در خانواده حاکم است، وقتی انسان به سوی خدامحوری حرکت میکند ناخودآگاه محبتمحوری در کنار او قرار میگیرد و آرامش به خانواده تزریق میشود.
رفتار حضرت زهرا(س) برگرفته از موازین الهی بود، در زندگی ایشان نمییابیم که بهواسطه مادیات به آرامش برسند همچنین وقتی به نهایت مشکلات رسیدند از خداوند متعال درخواست مدد داشتند، بنابراین انسان با اطاعت از خداوند و بندگی به چنین جایگاه و کمال خواهد رسید؛ لازم به ذکر است که برکات آرامش زندگی حضرت زهرا(س) نیز در جامعه جاری و ساری شده است.
ایکنا: حضرت زهرا(س) در تربیت به چه نکاتی توجه داشتند؟
سلامت روحی و آرامش فرزندان حضرت زهرا(س) به وضوح در تربیت ایشان دیده میشود. ایشان شخصیتهایی مانند امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و حضرت زینب کبری(س) را تربیت کردند؛ حضرت زینب(س) در اوج مصیبت جمله «ما رأیت الا جمیلاً» را بر زبان جاری کردند و همه اینها بیانگر این است که انسان با یاد خداوند میتواند به جایگاهی برسد که مشکلات را پشت سر بگذارد و با صبر به آرامش حقیقی دست یابد.
در تربیت مقوله مهارتآموزی بسیار مهم است، حضرت زهرا(س) نسبت به این مسئله توجه داشتند و در کتب تاریخی آمده است که وقتی پیامبر(ص) در منبر سخن میگفتند حسنین(ع) پای منبر مینشستند و وقتی از مسجد به خانه بازمیگشتند حضرت زهرا(س) در منزل فضایی مانند منبر ایجاد میکردند و از آنان میخواستند فرمودههای پیامبر(ص) را تکرار کنند. همچنین دانههای تسبیح را روی زمین میریختند و هر فرزند که دانه بیشتری جمع میکرد برنده مسابقه بود. اینها نشان میدهد زندگی دارای ظرافت بوده و خانواده بهترین مأمن برای تربیت فرزندان است تا مهارتها را در خانواده بیاموزند.
حضرت زهرا(س) با فرزندان همفکری داشتند و این نشان از نگاه متعالی ایشان است؛ امام حسن(ع) ایثار را با دعای مادرشان در حق همسایگان آموختند. اینها میتواند بهترین مؤلفههای تربیتی باشد و بهتر است این مولفهها را در زندگی به کار بگیریم.
ایکنا: حضرت زهرا(س) چگونه با فرزندان خود سخن میگفتند؟
حضرت زهرا(س) فرزندان خود را با الفاظ بسیار لطیف میخواندند که در حدیث کسا به آن اشاره شده است و محبتمحوری در حضرت زهرا(س) در اوج قرار داشت، بهگونهای که حضرت رسول(ص) به ایشان لقب «ام ابیها» دادند؛ این نشان میدهد حضرت در این زمینه تکامل داشتند.
باید محیط خانواده مناسب و دلنشین و فرزندان در آن احساس عزت نفس و خداباوری داشته باشند، برخی از والدین به تأسی از حضرت زهرا(س) با فرزندان خود همبازی میشوند شاید در ظاهر یک بازی باشد ولی سرشار از تربیت رفتاری است که والدین میتوانند حین بازی آن را به اجرا بگذارند. محیط خانواده باید گرم، صمیمی، مملو از محبت باشد چراکه فرزندان باید در محیط خانواده آرامش داشته باشند تا در جامعه نقش آفرینی کنند.
ایکنا: فعالیتهای علمی حضرت زهرا(س) چگونه بود؟
علمآموزی جنسیت نمیشناسد و مقام علمی حضرت زهرا(س) بسیار قابل توجه بوده است و انسانِ در معرض مقام بندگی به مقام علمی، ایمان و تقوا دست خواهد یافت، ایشان بهعنوان بانوی نمونه در بحث علمی سرآمد بودند و در روایتی آمده است بانوان مدینه از حضرت سؤال میپرسیدند و برای دریافت پاسخ به ایشان مراجعه میکردند، یک بار بانویی سؤالاتی را مطرح کرد تا آنکه به ۱۰ مرتبه رسید و حضرت زهرا(س) بدون هیچگونه احساس و اظهار ناراحتى و بلکه به عطوفت پاسخ او را بیان کردند. پس از آن، زن خجالت زده شد و گفت شما را خسته و ناراحت کردم، بیش از این مزاحم شما نمىشوم.
حضرت زهرا(س) فرمود: خیر؛ براى من زحمتى نخواهد بود. سپس افزود: چنانچه شخصى اجیر شده باشد تا بارى سنگین را به جایى ببرد و در ازاى آن مبلغ صد هزار دینار مزد بگیرد آیا ناراحت مىشود؟! آن زن در جواب حضرت گفت: خیر. بعد حضرت زهرا(س) فرمود: من براى هر سؤال که جوابش را بگویم اجیر تو هستم و مزد و پاداش آن نزد خداوند متعال به ارزشى بیش از این جهان است.
علمآموزی و پیشرو بودن در این زمینه منافاتی با وظایف مادری و همسری بانوان ندارد بلکه کمککننده است و تربیت صحیح در سایه علمآموزی محقق خواهد شد. با علمآموزی بصیرت افزایش خواهد یافت و سره از ناسره قابل تشخیص خواهد بود، بنابراین به بانوانی نیاز داریم که علم دینی و قرآنی داشته باشند تا مباحث تربیتی خود را در خانواده به جریان بیندازند.
بیان حضرت زهرا(س) در دفاع از امیرالمؤمنین(ع) نیز ناشی از امامشناسی است؛ در اقتصاد مقاومتی نیز حضرت الگویی برای ما هستند که بتوانیم اقتصاد فردی و اجتماعی خود را به گونهای تنظیم کنیم تا وابستگی و نیاز به اجنبی پیش نیاید.
انتهای پیام
