حدیث کساء، حدیثی در فضیلت پیامبر(ص)، امام علی(ع)، فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است و امامان شیعه برای اثبات برتری و استحقاق خویش در امر خلافت، به این حدیث استناد کردهاند. به گفته برخی حدیثشناسان، پیامبر اکرم(ص) هنگام نزول آیه تطهیر، خود و خاندانش را در زیر عبایی جمع کرد تا اینگونه مصادیق این آیه را معرفی کند. معصومه انصاری، مبلغ حوزه علمیه قزوین در یادداشتی که در چندین شماره در اختیار ایکنای قزوین قرار داده به تفسیر و نکات حدیث کساء پرداخته است که اولین شماره آن تقدیم مخاطبان ایکنا میشود.
در ابتدا نگاهی لغوی و اصطلاحی به کلمه کِساء بیندازیم، کِساء با کسر(کِ) صحیح است، کِسا از ریشه عربی «کسو» به عبایی گفته میشود که روی لباس میاندازند که در این حدیث نیز به معنای عباست.
در کتاب مفاتیحالجنان به حدیث کساء اشاره شده است؛ در کتاب منابع معتبر اهل سنت و شیعه هر دو وجود دارد و بسیاری از محدثان با اختلافاتی در کلمات و عبارات نقل کردهاند، بنابراین جزو روایات متواتر شمرده میشود برای همین انکار آن غیرقابل ممکن است.
منابع شیعی حدیث کساء را مطرح کردند در کتبهای تفسیر شیعه مانند «تفسیر قمی»، «تفسیر فرات کوفی»، «مجمعالبیان» و «البرهان فیالتفسیر قرآن»، همچنین منابع حدیثی اصول کافی، «امالی شیخ طوسی» مطرح شده است. در منابع اهل سنت از جمله «صحیح مسلم»، «مسند احمد بن حمبل»، «اسدالغابه اثر ابن اثیر»، منابع تفسیری چون «جامعالبیان» اثر «محمد بن جریر طبری»، تفسیر «القرآن العظیم» اثر «ابن ابی حاتم رازی»، «الکاشف» اثر «زمخشری»، «التفسیر الکبیر» اثر «فخر رازی»، «الجامعالاحکام القرآن» اثر «قرطبی»، تفسیر «القرآن العظیم» اثر «ابن کثیر» آورده شده است. بنابراین، منابع این حدیث محکم بوده و از جایگاه بالایی برخودار است، انکار حدیث کساء بهدلیل متواتر بودن غیرقابل امکان است.
تأمل در احادیث نشان میدهد این واقعه یک رویداد معمولی نبوده، این حدیث از جایگاه و اهمیت زیادی در بین ائمه اطهار(ع) و علما برخوردار بوده است، بهطوری که آیتالله بهجت(ره) هر شب بر خواندن حدیث کساء مداومت داشت و میفرمود این حدیث عجایبی دارد که هر بار که میخوانید بر عجایب آن افزوده میشود، یکی از دلایل اهمیت این حدیث پرداختن به ولایت ائمه(ع) است.
خواندن حدیث کساء ثواب بسیاری دارد، نزدیکی به خداوند، نزول رحمت و آمرزش پروردگار، نجات از گمراهی و انحرافات مذهب، رستگاری و سعادت در آخریت، استجابت دعا و شفای بیماران است که بزرگان دین ما به خواندن این حدیث بسیار مداومت داشتند.
حدیث کساء متواتر است، پیامبر خدا(ص) در خانه ام سلمه بودند، حضرت زهرا(س) غذایی را برای پدرشان درست میکنند و در دیگی سنگی میگذارند و به سمت خانه ام سلمه روانه میشوند، در آنجا پیامبر(ص) فرمودند قرار است آیاتی بر ایشان وحی شود برای همین هیچ کس ورود پیدا نکند. وقتی حضرت زهرا(س) آمد و ام سلمه نتواست از ورود ایشان جلوگیری کند، پس از ورود، پیامبر(ص) خطاب به حضرت زهرا(س) فرمودند: «برو و همسر و فرزندانت را بیاور»، در اینجا منظور از فرزندان حسنین است.
پس از ورود حضرت علی(ع) و حسنین(ع) و وقوع واقعه، جبرئیل آیه تطهیر را بر پیامبر(ص) وحی میکند. در حدیث کساء آمده است: «از فاطمه زهرا(س) دختر رسول خدا(ص)، (جابر) گوید شنیدم از فاطمه زهرا که فرمود: وارد شد بر من پدرم رسول خدا در یکی از روزها و فرمود: سلام بر تو ای فاطمه. در پاسخش گفتم: بر تو باد سلام. فرمود: من در بدنم سستی و ضعفی درک می کنم. گفتم: پناه میدهم تو را به خدا ای پدرجان از سستی و ضعف. فرمود: ای فاطمه بیاور برایم کساء یمانی را و مرا بدان بپوشان من کساء یمانی را برایش آوردم و او را بدان پوشاندم. و همچنان بدو مینگریستم و در آن حال چهرهاش میدرخشید همانند ماه شب چهارده. پس ساعتی نگذشت که دیدم فرزندم حسن وارد شد و گفت: سلام بر تو ای مادر. گفتم: بر تو باد سلام ای نور دیدهام و میوه دلم.»
نوع رفتار حضرت زهرا(س) و نوع مخاطب قراردادن فرزندشان امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، همچنین نوع رفتارشان با همسرشان برای ما نشانه و درس است؛ آیتالله بهجت(ره) فرموده است که عجایب بزرگی در حدیث کساء است، شاید ما بخوانیم و رد شویم، اما وقتی به نکات توجه میکنیم نوع رفتار حضرت زهرا(س) میتواند برای زنان جامعه ما الگو باشد.
در ادامه حدیث کساء آمده است: «مادرجان من در نزد تو بوی خوشی استشمام میکنم گویا بوی جدم رسول خداست. گفتم: آری همانا جد تو در زیر کساء است پس حسن به طرف کساء رفت و گفت: سلام بر تو ای جد بزرگوار ای رسول خدا آیا به من اذن میدهی که وارد شوم با تو در زیر کساء؟ فرمود: بر تو باد سلام ای فرزندم و ای صاحب حوض من، اذنت دادم، پس حسن با آن جناب بزیر کساء رفت.» وقتی پیامبر(ص) به معراج رفتند، حوض کوثر منتسب حضرت رسول(ص)، ساقی آن حضرت علی(ع) و امام حسن(ع) است، وجود چند ساقی با هم منافاتی ندارد بلکه عظمت و شأن امام حسن(ع) را عنوان میکنند و در حقیقت صاحب حوض کوثر است.
در ادامه این حدیث آمده است: «ساعتی نگذشت که فرزندم حسین وارد شد و گفت: سلام بر تو ای مادر. گفتم: بر تو باد سلام ای فرزند من و ای نور دیدهام و میوه دلم. فرمود: مادر جان من در نزد تو بوی خوشی استشمام میکنم گویا بوی جدم رسول خدا(ص) است. گفتم آری همانا جد تو و برادرت در زیر کساء هستند. حسین نزدیک کساء رفت و گفت: سلام بر تو ای جد بزرگوار، سلام بر تو ای کسی که خدا او را برگزید، آیا به من اذن میدهی که داخل شوم با شما در زیر کساء. فرمود: و بر تو باد سلام ای فرزندم و ای شفاعتکننده امتم به تو اذن دادم پس او نیز با آن دو در زیر کساء وارد شد.» شفاعتکننده امت لقبی است که به امام حسین(ع) نسبت میدهند.
در ادامه این حدیث آمده است: «در این هنگام ابوالحسن علی بن ابیطالب(ع) وارد شد و فرمود سلام بر تو ای دختر رسول خدا. گفتم: و بر تو باد سلام ای اباالحسن و ای امیرمؤمنان. فرمود: ای فاطمه من بوی خوشی نزد تو استشمام میکنم گویا بوی برادرم و پسر عمویم رسول خداست. گفتم: آری این اوست که با دو فرزندت در زیر کساء هستند. پس علی نیز به طرف کساء رفت و گفت سلام بر تو ای رسول خدا، آیا اذن میدهی که من نیز با شما در زیر کساء باشم؟ رسول خدا به او فرمود: و بر تو باد سلام ای برادر من و ای وصی و خلیفه و پرچمدار، من به تو اذن دادم، پس علی نیز وارد در زیر کساء شد.»
در ادامه حدیث کساء آمده است: «در این هنگام من نیز به طرف کساء رفتم و عرض کردم سلام بر تو ای پدرجان ای رسول خدا، آیا به من هم اذن میدهی که با شما در زیر کساء باشم؟ فرمود: و بر تو باد سلام ای دخترم و ای پاره تنم به تو هم اذن دادم، پس من نیز به زیر کساء رفتم.» باید به واژهها دقت کرد، رسول خدا(ص) کلمه پاره تن را در مورد دو شخصیت بهکار بردند یکی در مورد دخترشان حضرت زهرا(س) و دیگری برای علی بن موسیالرضا(ع) برای غربتی که برایشان پیش میآید به کار میبرند.
انتهای پیام