علی بن ابیطالب(ع) ملقب به امیرالمؤمنین، امام اول شیعیان، اولین مردی است که به پیامبر اسلام ایمان آورد و از سوی پیامبر(ص) بهصورت اختصاصی لقب امیرالمؤمنین را داشت، امام علی(ع)، القاب بسیارى دارد که هر کدام، اشاره به بُعدى از ابعاد والاى شخصیت ایشان است.
در ادامه گفتوگوی علی بابایی سیاب، استادیار تاریخ اسلام دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره) با ایکنا را میخوانیم.
در منابع تاریخی و بهویژه در متن نهجالبلاغه، برخی امور به امام علی(ع) نسبت داده شده است که میتوان از آنها تحت عنوان کرامات یاد کرد. یکی از مسائلی که به امام نسبت داده شده و در متن نهجالبلاغه هم موجود است، پیشبینیهایی است که آن حضرت در مورد مسائل مختلف انجام داده است. یک مورد، پیشبینی است که امام پیش از رویارویی با خوارج در مورد تعداد کشتگان سپاه خود و سپاه خوارج انجام میدهد که موضوع خطبه ۵۹ نهجالبلاغه است و مورد دیگر، پیشبینی حمله مغول به سرزمینهای اسلامی توسط آن حضرت است که در خطبه ۱۲۸ نهجالبلاغه ذکر شده است.
امام علی(ع) در دوران ۳۰ ساله امامت خود شاگردان زیادی را تربیت کرد که بسیاری از آنها مثل سلمان فارسی، مقداد بن اسود، ابوذر غفاری و عمار یاسر از ارکان مذهب تشیع به حساب میآیند. همچنین مفسران، محدثان و قاریان بسیاری نیز در میان یاران آن حضرت هستند.
در میان یاران آن حضرت کسانی بودند که در همه جنگها در رکاب آن حضرت جنگیدند، برخی از آنها راویان حدیث غدیر و گروهی نیز قاری و مفسر قرآن بودند البته امام در میان افراد غیرشیعی نیز شاگردانی داشت و تربیت ایشان محدود به شیعیان و یاران نزدیک خودش نبود با این حال، بهعنوان برخی از مهمترین تربیتیافتگان مکتب آن حضرت میتوان از این افراد نام برد: «اویس قرنی، براء بن عازب، جندب بن جناده، ابوذر غفاری، جابر بن عبدالله انصاری، حذیفه بن یمان، حبیب بن مظاهر، حجر بن عدی، معقل بن قیس ریاحی، حکیم بن جبله، عدی بن حاتم، فروه بن نوفل اشجعی، زید بن ارقم، سلمان فارسی، سهل بن حنیف، قیس بن سعد بن عباده، محمد بن أبی بکر، صعصعه بن صوحان، عمار یاسر، کمیل بن زیاد، عبدالله بن عباس، مقداد بن اسود، عمرو بن حمق خزاعی، مالک اشتر نخعی، عثمان بن حنیف، میثم بن یحیی تمار.»
القابی زیادی برای امام علی(ع) در منابع ذکر شده که از مشهورترین آنها این موارد هستند: امیرالمؤمنین «پیشوای مؤمنان، اشاره به مقام الهی ایشان»، اسدالله «شیر خدا»، اشاره به شجاعت امام، انزع البطین «اشاره ویژگی ظاهری آن حضرت»، باب مدینهالعلم «اشاره به جایگاه علمی امام» حجةالله و خیر الأوصیاء «اشاره به مقام الهی آن حضرت.»
کنیههای مشهور آن حضرت هم «ابوالحسن« و «ابوتراب» است، کنیه ابوتراب کنیهای است که پیامبر گرامی اسلام(ص) به آن حضرت داده است و ماجرای آن به یک داستان تاریخی در مورد آن حضرت برمیگردد، حیدر کرار نیز حیدر به معنای شیر و کرار به معنای حملهکننده است و این لقب اشاره به شجاعت امام در میدان جنگ دارد.
شأن نزول برخی آیات در قرآن کریم در مورد امام علی(ع) و اهل بیت(ع) است، مانند آیه ۲۰۷ سوره بقره که به ماجرای «لیلةالمبیت» و خوابیدن امام علی(ع) در بستر پیامبر(ص) در هنگام هجرت از مکه به مدینه اشاره دارد؛ همینطور آیه سوم سوره مائده که شأن نزول آن، ماجرای غدیر خم و ابلاغ جانشینی امام علی(ع) است.
همچنین بنا به نظر مفسران قرآن بهویژه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، سوره انسان در قرآن کریم در وصف امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) نازل شده است که سه شب پی در پی غذای افطار خودشان را به نیازمندان بخشیدند. سلسله راویان این روایت به عبدالله بن عباس بر میگردد که از بزرگترین مفسران قرآن در زمان حیات امام علی(ع) بود.
انتهای پیام