نام امام حسین(ع) با آزادگی و شجاعت گره خورده است، این امام همام ۱۰ سال امامت، امت اسلامی را برعهده داشتند، اما خیلی به آن پرداخته نشده است و بیشتر به قیام امام حسین(ع) در روز عاشورا اشاره میشود. به انگیزه سالروز میلاد امام حسین(ع) خبرنگار ایکنا از قزوین با حجتالاسلام والمسلمین محمد محبی، عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین گفتوگویی کرده است که در ادامه آن را میخوانیم.
در بحث امامت امام حسین(ع) باید گفت که حدیث مشهور به «اثنا عشر خلیفة»، حدیثی است که تعداد جانشینان پیامبر خدا(ص) و امامان بعد از ایشان را معین کرده است و شیعه و سنی آن را قبول دارند. در واقعه غدیر و احادیث دیگر، امام حسین(ع) را بهعنوان امام سوم و جانشین سوم پیامبر(ص) معرفی کردهاند. پیامبر گرامی اسلام(ص) مطالبی را در مورد جایگاه رفیع امام حسن(ع) بهعنوان جانشین دوم و همچنین امام حسین(ع) بهعنوان جانشین سوم بیان کردند و با توجه به پیشبینی پیامبر(ص) نسبت به حادثه کربلا نکاتی را در خصوص مواجهه سخت امام حسین(ع) در مقابل بنیامیه مطرح کردند.
در بحث امامت عامه در علم اعتقادات و در امامت خاص امام حسین(ع) روایتهای معتبر متعددی در مورد شأن، جایگاه و منزلت ایشان در جایگاه رهبری معنوی و مرجعیت سیاسی و اجتماعی وجود دارد که در کتابهای روایی، تاریخی و تفسیری ذیل آیات مرتبط با مباحث امامت اشاره شده است.
در حدیث «اثنا عشر خلیفة» به امامت امام حسین(ع) اشاره شده است. حدیث کساء نیز تفسیر آیه تطهیر «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» است؛ وقتی از پیامبر(ص) سؤال کردند مقصود شما از اهل بیت(ع) چه کسانی است، پیامبر(ص) جواب داد اولین آنان حضرت علی(ع)، حضرت زهرا(س) امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است. آیه مباهله نیز در مورد شأن و مقام و منزلت پنج تن است که امام حسین(ع) هم در ماجرای مباهله بودند.
براساس اراده الهی و بیان پیامبر(ص)، امام حسین(ع) خود را مکلف به تبعیت از امام حسن(ع) میدانستند؛ امام حسین(ع) بهخاطر اینکه دشمنان در بین امت تفرقه ایجاد نکنند تا پیش از شهادت برادرشان هیچگاه در جایگاه تصمیمگیری و مرجعیت سیاسی و اجتماعی قرار نگرفتند و همیشه بهعنوان یک سرباز جان برکف در رکاب امام حسن(ع) بودند. بعد از شهادت امام حسن(ع) مسئولیت امامت و رهبری امت اسلامی بر دوش امام حسین(ع) قرار گرفت و پس از آن ایشان مرجع تصمیمات سیاسی ـ اجتماعی بودند.
تاکتیک امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به اقتضای شرایط زمان متفاوت ولی راهبرد اصلی آنان مشترک و مبارزه با اسلام اموی بود، اسلام اموی، اسلام تحریف شده بنیامیه بود که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) تلاش کردند تا اسلام و قرآن کریم را حفظ و حقایق اصیل این کتاب آسمانی را برای مردم تبیین کنند.
جهاد در دوران امام حسین(ع) به شکل نظامی و در مسیر شهادت قرار گرفت البته در دوره امام حسن(ع) فضای جهاد نظامی و تاکتیک صلح برای پیشبرد اهداف اسلام ناب مورد استفاده قرار گرفت که در آن دوره هم امام حسین(ع) در کنار امام حسن(ع) قرار گرفتند.
امام حسین(ع) در ابتدای دوره امامت خود نیز با روشنگری با خدعه معاویه مبارزه کردند؛ اکثر دوره امامت ۱۰ ساله امام حسین(ع) در دوران معاویه بود و امام حسین(ع) طبق معاهده معاویه و امام حسن(ع) قیام نکردند.
معاویه به معاهده بین خود و امام حسن(ع) پایبند نماند و یزید را بهعنوان جانشین معرفی کرد، امام حسین(ع) نیز بهخاطر نقض معاهده، شرایط سیاسی را مهیا دید تا مقابل یزید بایستند و با او بیعت نکند که در نهایت منجر به واقعه عاشورا شد.
حرکت امام حسین(ع) مقدمهای برای قیامهای بعدی بود که در نهایت به سکوت نظام اموی منجر شد؛ البته در قلمرو جغرافیایی اسلام اعتراضاتی نسبت به معاویه وجود داشت اما بهدلیل فضای سنگین تهدید، تطمیع و ارعاب، اعتراضات به قیام گسترده تبدیل نشدند، امام حسین(ع) فضای ارعاب را شکستند بهگونهای که بعد از نهضت عاشورا، امت اسلامی بیدار و شجاع شدند که در نهایت به قیامهای مختلفی منجر شد. علاوه بر قیام توابین، مختار و حره، قیامهایی در مدینه و مکه اتفاق افتاد، هرچند بنیعباس و آلزبیر به بهانه خونخواهی امام حسین(ع) قیامهایی را انجام دادند، اما بقیه قیامها مقدس بودند.
قیام امام حسین(ع) در طول تاریخ اسلام اثرگذار و برای بسیاری از نهضتها الهامبخش بود تا مقابل نظامهای استکباری بایستند؛ پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی نیز از قیام عاشورا الهام گرفته است.
امام حسین(ع) بهعنوان یک انسان شایسته و دارای ظرفیتهای عظیم انسانی و تحت پرورش مادر بزرگواری چون زهرا(س)، پدری چون حضرت علی(ع) و برادری چون امام حسن(ع) بودند و مهمتر از همه این است که در دوران کودکی تحت تربیت پیامبر گرامی اسلام(ص) قرار داشتند و همه این افراد در تربیت امام حسین(ع) مؤثر بودند.
در قرآن کریم تمام ویژگیهای یک انسان کامل بیان شده است و بهدلیل انس امام حسین(ع) با قرآن کریم تمام ویژگیهای یک انسان کامل در ایشان تجلی یافت و در اخلاق فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی حضرت بروز پیدا کرد.
امام حسین(ع) در عرصههای اقتصادی فعالیتهای گستردهای داشتند و همراه پدر بزرگوارشان در راستای توسعه وضعیت اقتصادی و معیشتی مستضعفان و مساکین تلاش میکردند. امام حسین(ع) در عرصه کشاورزی باغات و زمینهای مختلفی را آباد کرده بودند و در عرصه تولید و اقتصاد یکی از شخصیتهای برجسته آن دوران و حتی معلم تولید اقتصادی محسوب میشدند؛ ایشان در عرصه علمی، فرهنگی و تربیتی نیز شاگردان متعددی را تربیت کردند.
امام حسین(ع) با فضای طاغوتی ایجاد شده توسط امویان مبارزه کردند که این تلاش بزرگ، دیگر ابعاد شخصیتی امام حسین(ع) در تاریخ را تحتالشاع قرار داده است؛ بنابراین لازم است محققان عرصههای زندگی امام حسین(ع) را بررسی و بهعنوان الگو به مردم معرفی کنند.
باید از حوادث رخ داده در تاریخ اسلام عبرت گرفته و از آنان برای رشد و تعالی آینده استفاده کنیم، امام حسین(ع) در واقعه عاشورا دین جدشان را احیا کردند، بنابراین با درس گرفتن از امام حسین(ع) میتوانیم ارزشهای ناب اسلامی را احیا کنیم. مقاومت یکی از راهبردهای تعلیمی امام حسین(ع) در حوزه فرهنگی، نظامی، اقتصادی، علمی و تربیتی است که باید ایشان را الگوی خود قرار دهیم.
انتهای پیام