«اطاعت» کیفیت عمل است

مرتضی فاضل، مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از قزوین در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه معنای اطاعت چیست؟ گفت: در جامعه ما اطاعت به معنای فرمان‌برداری است که البته معنای دقیقی نیست؛ اطاعت از نظر ریشه‌ای «طَوَعَ» است؛ اطاعت کردن به معنای انجام کاری در فضای طاعت است.

وی ادامه داد: در آیه 11 سوره مبارکه فصلت آمده است: «ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ؛ سپس آهنگ آفرينش آسمان كرد و آن بخارى بود پس به آن و به زمين فرمود خواه يا ناخواه بياييد آن دو گفتند فرمان‌‏پذير آمديم»؛ در اینجا خداوند به اسلام آوردن با رضایت یا بدون رضایت اشاره دارد، اما اطاعت به معنای انجام یک فعلی در فضای رغبت و اشتیاق بسیار است.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: در اطاعت انجام فعل مهم نیست، بلکه رغبت و اشتیاق زیاد مهم است، چون وقتی شما به کاری یا فردی میل و رغبت زیادی دارید خود به خود اهل اجرای کار آن فرد هم می‌شوید.

وی با اشاره به مفهوم «اطاعت کردن» تصریح کرد: اطاعت کردن به معنای انجام اوامر و تبعه اطاعت است و خود اطاعت نیست پس این‌ها نباید اشتباه گرفته شود ولی در جامعه ما جزو معانی به‌ شمار می‌رود که دقیق اجرا نشده است.

فاضل بیان کرد: اطاعت کنید یعنی اشتیاق و میل زیادی نسبت به یک موضوع داشته باشید، اطاعت از خداوند به معنای اشتیاق و میل و رغبت بسیار زیاد نسبت به پروردگار است. خداوند می‌فرماید: «أقیموا الصّلاة؛ نماز را برپا دارید» اگر ما نماز بخوانیم لزوماً به معنای اطاعت از خداوند متعال نیست، ممکن است بنده عملی را با کراهت انجام دهد که این‌گونه در فضای اطاعت نمی‌گنجد، در مجموع باید بگوییم که اطاعت انجام عمل نیست بلکه کیفیت عمل است.

این مدرس دانشگاه یادآور شد: در جامعه مشکل اطاعت وجود دارد و جامعه‌ ما جامعه‌ مطیعی نیست؛ برای خداوند متعال اشتیاق بنده در عمل مهم است.