از نشاط گذشته تا سکوت امروز؛ علل کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مسجد
کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مساجد زنگ هشداری برای مسئولان فرهنگی و مذهبی است تا علل و عوامل مؤثر بر این روند را شناسایی کرده و با برنامه‌ریزی‌های دقیق، مساجد را دوباره به پایگاه‌های فعال فرهنگی و تربیتی تبدیل کنند.
مساجد همواره قلب تپنده محلات و محور فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه بودند، اما امروز حضور جوانان و نوجوانان در این پایگاه‌های معنوی کمرنگ شده است. تغییر سبک زندگی، گسترش فضای مجازی و کمبود برنامه‌های متناسب با نسل جدید، چالش‌های جدی را برای مساجد ایجاد کرده است.
این موضوع، زنگ هشداری برای مسئولان فرهنگی و مذهبی است تا علل و عوامل مؤثر بر این روند را شناسایی کرده و با برنامه‌ریزی‌های دقیق، مساجد را دوباره به پایگاه‌های فعال فرهنگی و تربیتی تبدیل کنند؛ در این گزارش به بهانه روز جهانی مسجد، به بررسی چرایی کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مساجد پرداخته‌ایم.
مساجد نتوانستند نیازهای جوانان را پاسخ دهند
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرئوف تقوی، مدیر ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد استان قزوین، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا از قزوین در خصوص دلایل کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مساجد، گفت: کاهش حضور جوانان در مساجد، پدیده‌ای چندعاملی است که نمی‌توان آن‌را تنها به یک عامل خاص نسبت داد. فضای مجازی و سرگرمی بیشتر نسل جوان در این فضا، تنوع مراکز تفریحی و فرهنگی جدید و هجمه‌های فرهنگی دشمن، همگی در این روند نقش داشته‌اند؛ اما با این حال، نمی‌توان از عواملی که در خود مساجد وجود دارد نیز غافل شد.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین این عوامل، هیئت امنای مساجدی هستند که همراهی لازم را با جوانان ندارند. در بسیاری از مساجد، حتی امام جماعت نیز برنامه‌هایی متناسب با نیاز نسل امروز ارائه نمی‌دهد. نمازهای جماعت طولانی، نبود برنامه‌های جذاب، کم‌توجهی به زیبایی‌های بصری مسجد و رفتار نامناسب برخی افراد، باعث دلزدگی نوجوانان و جوانان می‌شود.
تقوی بیان کرد: تغییر کارکرد مساجد نیز مسئله‌ای اساسی است، بسیاری از مساجد به مکانی صرفاً برای اقامه نماز تبدیل شده‌اند؛ در حالی که باید محلی برای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی نیز باشند. در برخی مساجد موفق، با ایجاد گروه‌های مختلف، سپردن مسئولیت به جوانان و توجه به روحیه آنان، شور و نشاط جریان دارد؛ اما متأسفانه این نمونه‌ها استثنا هستند و در بیشتر مساجد چنین فضایی به چشم نمی‌خورد.
وی تصریح کرد: در این میان نقش هیئت امنای مساجد و امور مساجد بسیار پررنگ است، تغییر در ساختار هیئت امنا و ورود امام جمعه‌ها برای حمایت از جوانان، ضرورتی جدی به نظر می‌رسد. هیئت امنا باید نه فقط از نظر سنی جوان باشند، بلکه روحیه و درک جوانی داشته باشند؛ همچون شهید حاج قاسم سلیمانی که ارتباطی عمیق با نسل جوان برقرار می‌کرد.
مدیر ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد استان قزوین تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلات، اولویت‌بندی نادرست در هزینه‌هاست. بخش بسیاری از بودجه‌های مساجد صرف کارهای عمرانی می‌شود و به برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی که می‌تواند جوانان را جذب کند کمتر توجه می‌شود.
وی در پایان اظهار کرد: هرچند تأسیس فرهنگسراها ضربه جدی به کارکرد مساجد نزده است؛ اما خارج شدن مهدهای قرآن از دل مساجد، آسیب قابل توجهی محسوب می‌شود چراکه یکی از اصلی‌ترین رسالت‌های مساجد، پرورش قرآنی کودکان و نوجوانان بوده است.
تفاوت نسل‌ها و تغییر ذائقه جوانان
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی ابراهیمی، مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد استان قزوین در گفت‌وگو با ایکنا در خصوص چرایی کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مسجد، اظهار کرد: کاهش حضور جوانان و نوجوانان در مساجد، ناشی از مجموعه‌ای از عوامل گوناگون است؛ به‌طور طبیعی، نسل‌ها با یکدیگر تفاوت دارند و ذائقه‌ها تغییر کرده است به‌ویژه نسل‌های دهه ۸۰ و ۹۰ که سبک زندگی، نوع تفکر و حتی دیدگاه‌های آن‌ها نسبت به نسل‌های گذشته متفاوت شده و همین مسئله بر میزان حضورشان در مسجد اثر گذاشته است، بنابراین در بررسی این موضوع باید همه عوامل و اقتضائات زمان را در نظر گرفت.
وی گفت: برای نمونه در دوران هشت سال دفاع مقدس، شرایط جامعه اقتضا می‌کرد که مساجد فعال‌تر باشند و محوریت بسیاری از برنامه‌های محلات را بر عهده بگیرند، از سوی دیگر، در آن زمان مراکز فرهنگی گسترده‌ای مانند امروز وجود نداشت اما به مرور، با ایجاد فرهنگسراها و انتقال بسیاری از کلاس‌هایی که پیشتر در مساجد برگزار می‌شد به این مراکز، نقش و حضور جوانان در مساجد کاهش یافت.
تقوی اظهار کرد: عامل دیگر، عدم توانایی برخی ارکان مساجد در تطبیق برنامه‌های خود با نیازها و سلیقه‌های نسل جدید است، کمبود فضاهای مناسب برای فعالیت‌های متنوع جوانان و نوجوانان نیز بر این روند تأثیرگذار بوده است.
وی بیان کرد: علاوه بر این، مشکلات معیشتی و اقتصادی خانواده‌ها، ضعف در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی و نیز کاهش ارتباط مؤثر ارکان مسجد با نسل جوان، از دلایل دیگر این مسئله به‌شمار می‌رود.
مدیر ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد استان قزوین تصریح کرد: در کنار این موارد، تغییر سبک زندگی خانواده‌ها و جامعه و همچنین گسترش فضای مجازی، رسانه‌ها و پیام‌رسان‌ها با جذابیت‌های متنوعی که ایجاد کرده‌اند، سهم قابل توجهی در کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مساجد داشته است؛ بازی‌های رایانه‌ای و سرگرمی‌های نوین نیز در این زمینه بی‌تأثیر نبوده‌اند.
وی در خصوص تغییر کارکرد مساجد و عوامل مؤثر بر آن ادامه داد: تغییر کارکرد مساجد ناشی از مجموعه‌ای از عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که هرکدام نقشی مهم در این روند ایفا کرده‌اند.
تقوی در ادامه گفت: برای نمونه، ظهور فناوری‌های نوین و تغییر شیوه‌های ارتباط و تعامل مردم، بر نقش و جایگاه مسجد تأثیر گذاشته است؛ همچنین تغییر نوع نگاه بخشی از جامعه به دین و مذهب، شبهات مطرح‌شده در فضای مجازی و تحولات فکری جدید، میزان مشارکت مردم در فعالیت‌های مسجد را کاهش داده و سبب دگرگونی در کارکردهای آن شده است.
وی ادامه داد: عوامل اقتصادی نیز تأثیر چشمگیری داشته‌اند؛ به گونه‌ای که برخی مساجد برای تأمین هزینه‌های جاری خود ناچار به سمت فعالیت‌های درآمدزا سوق پیدا کرده‌اند. همین امر، تمرکز آن‌ها را از مأموریت‌های اصلی همچون آموزش، تربیت دینی، فعالیت‌های سیاسی و بصیرتی دور کرده و گاه به برگزاری صرفاً مراسم سوگواری محدود ساخته است.
ویژگی‌های لازم برای هیئت امنای مساجد
این مسئول بیان کرد: اعضای هیئت امنای مساجد باید مجموعه‌ای از ویژگی‌های عمومی و اختصاصی را دارا باشند تا بتوانند در جایگاه خود به‌درستی ایفای نقش کنند.
وی ادامه داد: در نظام جمهوری اسلامی، نخستین شرط، اعتقاد و التزام عملی به اصل ولایت فقیه و پایبندی به قوانین و مقررات کشور است همچنین نداشتن سابقه محکومیت کیفری از الزامات عضویت در هیئت امنا محسوب می‌شود.
مدیر ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد استان قزوین اظهار کرد: از دیگر ویژگی‌ها، برخورداری از مقبولیت اجتماعی در میان اهالی محله و نمازگزاران مسجد است، توانایی‌های مدیریتی برای اداره امور مسجد، اخلاق نیکو و رفتار شایسته نیز از معیارهای مهم انتخاب اعضا به‌شمار می‌آید.
وی در پایان بیان کرد: آنچه اهمیت بیشتری دارد، خوش‌فکری و نوآوری اعضای هیئت امناست؛ چراکه تنها در سایه داشتن ایده‌های خلاقانه می‌توان برای جذب جوانان، نوجوانان و حتی کودکان برنامه‌ریزی مؤثر انجام داد و مساجد را به «مساجد تراز انقلاب اسلامی» با کارکردهای متنوع فرهنگی، اجتماعی و تربیتی تبدیل کرد.
مسجد در گذشته پایگاه زندگی بود
حجت‌الاسلام والمسلمین عباس اوتارخانی، امام محله شهرک مهدیه قزوین و از متولیان سابق امور مساجد قزوین، در خصوص چرایی کمرنگ‌شدن حضور جوانان در مساجد، به ایکنا گفت: مسجد از دیرباز پناهگاه امن جوانان و نوجوانان بوده است؛ تا جایی که در دوران دفاع مقدس، بسیاری از جوانان مسجد را خانه خود می‌دانستند و حتی شبها در مسجد می‌خوابیدند و با این حضور مداوم و فعال حرکت‌های عظیم فرهنگی، تربیتی و اجتماعی در این فضای نورانی شکل می‌گرفت؛ از برگزاری جلسات قرآن کریم و هیئت‌های پرشور گرفته تا اعزام دسته‌جمعی جوانان به جبهه‌های دفاع مقدس و کمک‌رسانی به مردم محروم محله؛ بنابراین مسجد برای نسل‌های گذشته نه فقط محل نماز، بلکه پایگاه زندگی، هویت و رشد بود.
وی ادامه داد: امروزه با گذر زمان و تغییر شرایط اجتماعی، حضور پررنگ جوانان در بسیاری از مساجد کمرنگ شده است، اکنون نیز این پرسش جدی مطرح می‌شود که چرا جوانانی که روزگاری مسجد را خانه خود می‌دانستند، امروز کمتر به این مکان مقدس می‌روند؟
اوتارخانی تصریح کرد: سلسله عوامل عدم حضور جوانان در مسجد بسیار متعدد است، از جمله عدم درک متقابل از سوی برخی هيئت امنای سنتی چراکه برخی از اعضا با نگاه سنتی و غیرقابل انعطاف با جوانان برخورد می‌کنند، این نگاه باعث می‌شود که جوان احساس کند فهمیده نمی‌شود و جایی برای ایده‌ها و انرژی‌اش در مسجد وجود ندارد.
وی بیان کرد: ندادن نقش و مسئولیت به جوانان از جمله عوامل دیگر است؛ وقتی جوان فقط «شرکت‌کننده» است و هیچ مسئولیت و تصمیمی به او سپرده نمی‌شود، احساس بی‌اثر بودن می‌کند و به مرور از مسجد فاصله می‌گیرد.
این کارشناس مذهبی گفت: عدم آشنایی با زبان جوان از سوی ارکان مسجد نیز از عوامل دیگر است؛ بسیاری از سخنرانی و مراسم‌ها، با ادبیات نسل گذشته طراحی می‌شوند و به دغدغه‌های فکری و روز جوانان نمی‌پردازند، طبیعی است که این برنامه‌ها برای نسل امروز جذابیت نداشته باشد.
وی تصریح کرد: بی‌توجهی به ظاهر و آرایه‌های مسجد از دیگر موارد است، جوان امروز به زیبایی، نظم و طراحی فضا اهمیت می‌دهد، وقتی مسجد نور، طراوت، نظم و جذابیت بصری کافی نداشته باشد، نمی‌تواند محیطی دلنشین برای نسل جدید باشد.
اوتارخانی اظهار کرد: عدم پاسخ به نیازهای واقعی و ذاتی جوان از پنجمین علل‌های عدم حضور جوانان در مسجد است، جوانان به‌دنبال هویت‌یابی، گفت‌وگو، پاسخ به شبهات، یادگیری مهارت‌های زندگی و حتی تفریح سالم هستند. وقتی مسجد به این نیازها بی‌توجه باشد و تنها به مراسم تکراری محدود شود، جوان احساس بیگانگی می‌کند.
وی بیان کرد: همچنین اختلافات و حاشیه‌های درون مسجدی از دیگر علل عدم حضور جوانان در مسجد است، گاهی اختلاف سلیقه میان بخش‌های مختلف مسجد مثل بسیج و هیئت امنا به فضای عمومی کشیده می‌شود و تصویر منفی برای جوان می‌سازد.
این کارشناس مذهبی گفت: برای حضور جوانان در مساجد گسترش جذابیت‌های بصری و محتوایی فضای مجازی مهم است، فضای مجازی با سرعت، رنگ، جذابیت‌های بصری و سرگرمی‌های فراوان، جوان را درگیر کرده است، اگر مسجد نتواند با برنامه‌های خلاقانه و جذاب رقابت کند، طبیعی است که جوان اولویت را به شبکه‌های اجتماعی بدهد.
وی با بیان اینکه دشمنی‌ها و حملات به دین و عالمان دینی در فضای مجازی از دیگر علت‌ها به‌شمار می‌رود، تصریح کرد: امروز هجمه سازمان‌یافته‌ای علیه دین، ارزش‌ها و شخصیت‌های دینی در شبکه‌های اجتماعی جریان دارد، این هجمه‌ها در ذهن جوانان شبهه ایجاد می‌کند و اگر مسجد نتواند با زبان مناسب پاسخگو باشد، آن‌ها را از حضور در مسجد دلسرد می‌سازد.
اوتارخانی ادامه داد: بنابراین جوانان از مسجد فاصله گرفته‌اند نه به‌خاطر بی‌نیازی از معنویت، بلکه به این دلیل که مسجد در بسیاری موارد نتوانسته با زبان، نیازها و فضای زندگی جوان امروز هماهنگ شود و در مقابل هجمه‌ها و جذابیت‌های رقیب یعنی فضای مجازی نتوانسته برنامه‌ای متناسب ارائه دهد، یا اینکه دست‌اندرکاران مسجد درک کاملی از لزوم حضور جوانان ندارند و یا راهکار جذب آنان را نمی‌دانند.
وی گفت: مسجد در طول تاریخ اسلام همواره فراتر از یک عبادتگاه صرف بوده است. در جامعه اسلامی، کارکردهای متنوعی چون محل تعلیم و تربیت، مرکز حل اختلافات، پایگاه همبستگی اجتماعی، محل تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی و حتی قرارگاه بسیج مردمی را برعهده داشته است. در ایران نیز همین نقش گسترده موجب شد که مسجد در دهه‌های منتهی به انقلاب اسلامی، مهمترین بستر اصلی شکل‌گیری حرکت‌های انقلابی، اجتماعات مردمی و سازماندهی مبارزات باشد.
اوتارخانی بیان کرد: اما متأسفانه در گذر زمان، بخشی از این کارکردها از مسجد رخت بربست؛ گاه به دلیل سهل‌انگاری درونی و گاه بر اثر نفوذ و برنامه‌ریزی دشمنان، در نتیجه، بسیاری از وظایف اصلی مسجد به نهادهای دیگر واگذار شد و مسجد به‌تدریج به محل برگزاری نماز جماعت و برخی مراسم محدود شد.
وی در خصوص دلایل تغییر کارکرد مسجد، گفت: نهادسازی‌های موازی دولتی پس از پیروزی انقلاب، برای پاسخگویی به نیازهای جامعه، نهادهای مختلف فرهنگی، اجتماعی و آموزشی ایجاد شدند، به مرور، بخش زیادی از کارکردهایی که پیشتر مسجد انجام می‌داد مانند آموزش، فعالیت‌های فرهنگی، کمک به محرومان و حتی بسیج اجتماعی به این نهادها منتقل شد.
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: متأسفانه با جداشدن این نهادها از مسجد هم این فعالیت‌ها رنگ و بوی دینی خود را باختند و هم بودجه‌های کلانی به ساختارهای موازی مسجد تعلق گرفت که موجب به فراموشی سپرده شدن مساجد در طی زمان شدند، امروزه حتی دارالقرآن‌ها هم در جایی خارج از مساجد فعالیت می‌کنند و متأسفانه برای ساخت و نگهداری آن بودجه‌های کلانی صرف می‌شود.
وی گفت: نبود مدیریت پویا و مستقر، کم‌توجهی به نیاز نسل جدید و بی‌توجهی به استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای و فناورانه، باعث شده است که نقش مسجد محدودتر شود. در گذشته روحانیت مهمترین پایگاه تبلیغی و تربیتی خود را مساجد می‌دانست و در فعالیت خود شبانه‌روز نمی‌شناخت. مؤمنين هم روحانیان را مدیران طبیعی مساجد می‌دانستند و در اداره مساجد از آنان تبعیت می‌کردند؛ تغییر این رویکرد و از دست دادن مدیران طبیعی مساجد آسیب غیر قابل جبرانی بر مساجد وارد آورد.
تلاش دشمن برای ایجاد ضعف در کارکرد مسجد
اوتارخانی اظهار کرد: دشمنان انقلاب اسلامی از همان آغاز می‌دانستند که مسجد قلب جامعه دینی و پایگاه اصلی مردم است. بنابراین تلاش کردند با هجمه فرهنگی، ایجاد شبهه، یا حتی دامن‌زدن به اختلافات درونی، کارکرد مسجد را تضعیف کنند و توجه نسل جدید را از آن منحرف سازند.
وی گفت: مسجد از مکان‌هایی است که فراوان مدعی دارد اما متولی ندارد، همین امر باعث شده بسیاری از کارکردهای مسجد انگیزه لازم برای دنبال‌شدن را نداشته باشند.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: در بسیاری از مساجد، تصمیم‌گیری‌ها محدود به چند فرد سنتی شد و میدان برای حضور فعال جوانان، بانوان و نخبگان فرهنگی باز نشده است، این موضوع، مسجد را از کارکرد اجتماعی- فرهنگی گسترده‌اش فاصله داده است، در گذشته انرژی و فکر جوان و طبیعت سنی آنان باعث می‌شد هم کارکردهای سنتی مسجد حفظ شود و هم کارکردهای نوین آن اضافه شود که حذف جوانان با هزار بهانه غیرمنطقی خود باعث به تعطیل شدن این کارکردها شده است.
وی گفت: مسجد در گذشته بستر اصلی حیات اجتماعی و سیاسی مردم بود و حتی انقلاب اسلامی از دل آن جوشید؛ اما به دلیل سهل‌انگاری درونی، نهادسازی‌های جایگزین و نفوذ دشمن، بخش زیادی از کارکردهای آن تضعیف یا به نهادهای دیگر منتقل شد. امروز اگر مسجد بخواهد دوباره قلب تپنده جامعه باشد، باید کارکردهای اصیل خود را بازیابد و با نیازهای روز جامعه هماهنگ شود.
اوتارخانی در پاسخ به اینکه هیئت امنا باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد، اظهار کرد: هیئت امنا در هر مسجد، بازوان اجرایی امام جماعت به‌شمار می‌آیند و بار اصلی اداره و پیشبرد امور مسجد بر دوش آن‌هاست. مسجد یک مجموعه زنده و پویاست که برای پویایی آن، مدیریت منظم و تقسیم وظایف روشن ضروری است.
وی ادامه داد: امانتداری از نام «امنا» روشن است که آن‌ها امانتدار مسجد، مردم و سرمایه‌های مادی و معنوی آن هستند. شفافیت مالی و پرهیز از هرگونه منفعت‌طلبی شخصی نیز مهمترین اصل است.
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: هیئت امنا باید الگوی حسن خلق باشند. برخورد خشک یا تحکم‌آمیز، مردم و به‌ویژه جوانان را از مسجد دور می‌کند؛ اداره مسجد کار خالصانه برای خداست؛ پس توقع مالی یا جایگاه اجتماعی نباید در ذهن امنا جایی داشته باشد.
وی اظهار کرد: توانایی جذب مشارکت عمومی، چه مالی و چه انسانی، از ویژگی‌های کلیدی امناست. مسجد زمانی زنده است که همه اهالی محله خود را در آن سهیم بدانند.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: امنا باید خودشان اهل مسجد باشند و حضور واقعی داشته باشند؛ نه اینکه فقط نامشان در لیست باشد و از همه مهمتر باید توانایی کار کردن با نسل جدید را داشته باشند. بدون این نگاه، مسجد به مرور خالی از شور و انرژی می‌شود.
وی گفت: اداره مسجد یک کار فردی نیست بنابراین امنا باید روحیه تعامل، مشورت و تصمیم‌گیری جمعی داشته باشند؛ امنا باید درک درستی از شرایط روز جامعه، مسائل فرهنگی و نیازهای محله داشته باشند تا برنامه‌های مسجد مؤثر باشد.
اوتارخانی بیان کرد: هیئت امنا ستون‌های اجرایی مسجد هستند. اگر هر کدام از مسئولیت‌ها به افراد متخصص و متعهد سپرده شود و اعضا با روحیه جهادی، امانتداری و توجه به نسل جوان عمل کنند، مسجد می‌تواند دوباره به قلب تپنده محله و پایگاه اصلی تربیت و انسجام اجتماعی تبدیل شود.
آسیب راه‌اندازی فرهنگسراها در کنار مساجد
وی در پاسخ به اینکه آیا راه‌اندازی فرهنگسراها کارکرد مساجد را تحت تأثیر قرار داده است، اضافه کرد: فرهنگسراها در دهه‌های اخیر به‌عنوان یکی از رقبای جدی مساجد وارد میدان شدند، آن‌ها با بودجه‌های بالا، ساختمان‌های مجهز و برنامه‌های متنوع فرهنگی و هنری، بخش زیادی از مخاطبان به‌ویژه جوانان را به خود جذب کردند اما این روند چند اشکال جدی دارد.
این کارشناس مذهبی گفت: زدودن هویت دینی از فعالیت‌های آموزشی از جمله این اشکالات است، در جامعه اسلامی، آموزش باید مقدمه فرهنگسازی و فرهنگ در خدمت جامعه دینی قرار گیرد اما وقتی فعالیت‌های آموزشی از مسجد که ریشه در معنویت و دین دارد جدا شد و به مراکز مستقلی مثل فرهنگسراها منتقل شد، هویت دینی خود را از دست داد.
وی ادامه داد: قطع ریشه‌های مردمی و خودجوش بودن فعالیت‌ها از دیگر اشکالات است، در طول تاریخ، بیشتر کارهای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی مسجد از سوی مردم و خیرین به‌صورت خودجوش انجام می‌شد اما وقتی این کارکردها به فرهنگسراها رفت، از مردمی بودن تهی و به یک هزینه سنگین بر دوش دولت‌ها تبدیل شد.
اوتارخانی بیان کرد: اغلب در فرهنگسراها، نقش دین در مدیریت و سیاستگذاری نادیده گرفته می‌شود، همین باعث شده در مواردی افرادی در رأس قرار بگیرند که یا نسبت به دین بی‌تفاوت هستند یا حتی آگاهانه مباحثی مخالف ارزش‌های دینی را ترویج می‌کنند، این موضوع برای جامعه دینی بسیار آسیب‌زاست.
وی ادامه داد: به‌جای اینکه فرهنگسرا مکمل مسجد باشد و امکانات خود را در خدمت مسجد قرار دهد، به نهادی موازی تبدیل شده است، همین موازی‌کاری باعث تضعیف جایگاه اجتماعی مسجد و کاهش نقش آن در محله‌ها شد.
این کارشناس مذهبی در پایان گفت: فرهنگسراها با انتقال فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی از مسجد، درعمل این فعالیت‌ها را از هویت دینی جدا کردند، کارهای مردمی را به هزینه‌های دولتی تبدیل کردند و در بسیاری موارد مدیریت آن‌ها به دست افرادی افتاد که همسو با ارزش‌های دینی نبودند؛ بنابراین به‌جای تقویت مسجد، فرهنگسراها به رقیب جدی آن تبدیل شدند و بخشی از کارکردهای اصیل مسجد را از بین بردند.
به گزارش ایکنا، کاهش حضور جوانان در مساجد، نه تنها هشدار به مسئولان، بلکه زنگ خطری برای آینده فرهنگی جامعه است، بدون برنامه‌های نوآورانه و ایجاد جذابیت برای نسل جدید، مساجد ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور به فضاهایی خالی از جوان و نشاط تبدیل شوند.
گزارش از مهسا گنجه‌فرد
انتهای پیام
