مظلومیت‌ امام حسن (ع) در طول تاریخ

امام حسن مجتبی (ع)، فرزند اول امام علی (ع) و فاطمه زهرا (س) و امام دوم شیعیان جهان است که امامت بعد از شهادت امام علی (ع) به ایشان انتقال یافت و مردم نیز به عنوان خلیفه مسلمین با ایشان بیعت کردند و در طول زندگانی ۴۸ ساله خویش با مظلومیت‌های زیر مواجه شدند:

ظلم به امام زمان وی

پس از رحلت آخرین پیامبر الهی (ص) علی‌رغم منصوب بودن امام علی (ع) از سوی خداوند و ابلاغ آن در واقعه غدیر خم، گروهی در سقیفه، با ابوبکر به عنوان خلیفه بیعت کردند و امام زمان دوره حضرت حسن ابن علی (ع) (یعنی امیرالمؤمنین را) از امامت جامعه اسلامی وایشان محروم کردند.

تعدی به خانه پدری

طبق نقل منابع؛ یاران خلیفه وقت برای گرفتن بیعت از امام علی (ع) به خانه امیرالمؤمنین (ع) حمله کردند و طی آن مادر امام حسن مجروح شد و برادرش محسن سقط شد.

به شهادت رسیدن مادر

پس از مدت کوتاهی از تهاجم به خانه والدین حسن ابن علی (ع)، مادر وی (س) براثر جراحت وارده به پهلو ناشی از حمله وحشیانه به خانه‌اش به شهادت رسید و حسن ابن علی (ع) از نعمت مادر محروم شد.

توهین‌ها به پدر

سَبّ علی، سنت شصت ساله‌ای که توسط معاویة بن ابی‌سفیان بنا نهاده شد و حکمرانان و پیروان بنی‌امیه در منابر رسمی حکومتی به لعن و ناسزا گفتن به امام علی (ع) می‌پرداختند.

محرومیت از پدر

امام علی (ع) با فتنه منافقین در محراب مسجد کوفه در حال نماز به دست یکی از خوارج به شهادت رسید و حسنین (ع) از نعمت پدر نیز محروم شدند و مظلومانه پدرخویش را در نجف به خاک سپردند.

حمله به امام

در حادثه‌ای در مدائن، به امام حمله شد و خیمه ایشان غارت و خودشان مجروح شدند.

صلح تحمیلی

در حالی که امام حسن مجتبی (ع) پس از شهادت پدرش امام علی (ع) با میل و رغبت مسلمانان و بیعت فراگیر آنان، به خلافت رسیده و زمام امور حکومت را به دست گرفته بودند. لکن امام پس از حدود شش ماه حکومت، برای حفظ اصل اسلام و مصون ماندن آن از هرگونه انحراف و جلوگیری از کشتار بی‌رحمانه مسلمانان، به اضطرار صلح را پذیرفتند.

اتهام گنهکاری به امام

بخشی از سپاهیان امام حسن (ع) و مردم عراق از تصمیم آن حضرت برای صلح ناخشنود بودند و گروهی به شیوه خوارج، امام را به دلیل پذیرش صلح گناهکار دانستند.

محرومیت ازحکمرانی مردم

به‌دنبال صلح تحمیلی برامام حسن (ع)، ایشان برای همیشه از حکومت و خلافت ظاهری به دور مانده و جامعه اسلامی از نعمت حکمرانی امام معصوم محروم شدند.

شهادت مظلومانه

امام حسن (ع) در ۷ ویا ۲۸ صفر سال ۵۰ هجری در سن ۴۸ سالگی به دستور معاویه بن ابی سفیان و به وسیله همسرش «جعده» دختر اَشْعَثِ بنِ قِیس مسموم شد و بر اثر همان زهر به شهادت رسید.

ممانعت از خاکسپاری پیکر مطهر در کنار قبر جدش

امام حسن (ع) به برادرش وصیت کرد که او را، کنار قبر جدش رسول خدا (ص) دفن کند. بر اساس وصیت وقتی بنی هاشم، تابوت امام مجتبی (ع) را به طرف قبر پیامبر (ص) می‌بردند، مروان و عایشه و…. همراه عده‌ای از بنی امیه، سلاح به دست گرفتند و راه را بستند و از دفن شدن او کنار قبر پیامبر (ص) جلوگیری کردند.

تیرباران پیکر بی‌جان

در هنگام تشیع پیکر مطهر امام (ع) افراد شرور و پست به پشتیبانی امویان به جنازه آن حضرت تیراندازی کردند، به طوری که هنگام دفن هفتاد تیر از بدن آن حضرت جدا نمودند.

سخت‌گیری برای زوار امام

درطول تاریخ همواره حکام جایر محدودیت‌هایی برای زوار بقیع و سایر ائمه بوجود آورده و سختی‌هایی را برای زیارت عاشقان بوجود آوردند.

تخریب اول بقعه امام (ع)

در سال ۱۲۲۰ ه.ق وهابیون پس از یک سال و نیم محاصره و در نتیجه شیوع قحطی در مدینه، شهر را اشغال کردند. سعود بن عبدالعزیز، همه اموال موجود در خزانه‌های حرم نبوی را غارت کرد و اکثر بناهای اسلامی مدینه و از جمله قبرستان بقیع را تخریب کرد.

تخریب دوم بقعه امام (ع)

در هشتم شوال سال ۱۳۴۴ ه.ق وهابیون در راستای محو آثار اسلامی، کل بقاع موجود در قبرستان بقیع را تخریب و آن را تبدیل به یک قبرستان ویران کردند.

محدودیت‌سازی برای زوار بقیع

علیرغم تمام مزاحمت و اذیت‌های سعودی‌ها، در تمامی سنوات گذشته مسلمانان، مشتاقانه و غمبار به زیارت قبور بقیع اهتمام داشته و دارند؛ و وهابیون عرصه را برای زوار سال به سال تنگ‌تر کرده‌اند.

سخن پایانی

مظلومیت‌های امام حسن (ع) بیان شده فوق؛ علاوه بر غصه تشیع، سبب محرومیت مسلمین از بهره‌وری حداکثری از کلام و سیره آن امام همام و به‌‍خصوص در نظام حکمرانی اسلامی بر جامعه اسلامی گردید و دارای عبرت‌های زیادی است.

در زمان حیات امام حسن (ع)؛ پس از رحلت؛ تدفین؛ مزار و حرم شریفش همواره بر امام جفا شده است و سخت‌ترین آن‌ها تحریف تاریخ صدر اسلام یکی از جفاهایی است که بر آن امام معصوم نسبت داده شده است.

امام حسن (ع) برای حفظ اسلام دربرابر منحرفین چمبره زده بر حکومت اسلامی مجبور شد صلح را بپذیرد و با این صلح توانست در سر راه فتنه‌های آینده معاویه؛ مانع ایجاد نموده؛ به‌نحویی که وسائل سقوطش فراهم شد.

گرچه امروزه حکومت اسلامی در اوج اقتدار بوده ولی امکان تکرار تاریخ با دشمنی‌های آمریکا و غربی‌های و صهیونیست‌ها میسر است و مسلمانان با شناخت معارف زندگانی امام و درس‌آموزی آموزه‌های آن؛ با بصیرت و هوشیاری لازم؛ فتنه‌های دشمنان را خنثی سازند.

یادداشت از سیدجواد هاشمی فشارکی، استاد دانشگاه امام حسین (ع)