اجرای نمادین واقعه عاشورا در نمایش «پروازهای پرپر»

مهدی مردانی، شاعر کودک و نوجوان و کارگردان نمایش «پروازهای پرپر» که در ایام اربعین در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قزوین به اجرا درآمد، در گفت‌وگو با ایکنا از قزوین، گفت: پروازهای پرپر عنوان یک منظومه عاشورایی است که برای کودکان سرودم و توسط نشر حوزه هنری استان قزوین منتشر شده است. زمان انتشار این مجموعه، آن را در سوگواره‌های عاشورایی بازخوانی کردیم اما سال‌ها این موضوع در ذهنم بود که از ظرفیت آن برای اجرای نمایشی استفاده کنم چون شعر مخاطب خوبی داشت و درواقع ارتباط خوبی با کودکان می‌گرفت.

وی ادامه داد: بعد از مشورتی که با دوستان و همکارانم در واحد هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان داشتم یک بار دیگر شعر را اصلاح و ابیاتی به آن اضافه کردم و تصاویری در آن گنجاندم و تصمیم گرفتم در قالب نمایش آن را برای بچه‌ها اجرا کنم.

این شاعر قزوینی اظهار کرد: طی مشورت‌هایی که داشتم شیوه‌های مختلفی برای اجرای نمایش به ذهن ما رسید از عروسکی گرفته تا اجرای صحنه‌ای اما نمایش سایه‌ای از آنجایی که در واحد هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کار بکر و تازه‌ای بود، را انتخاب کردیم.

ریسک اجرای نمایش سایه‌ای

وی خاطرنشان کرد: اجرای نمایش سایه‌ای از سویی ریسک داشت چون نمی‌دانستیم بازخوردش چه خواهد شد و از سویی فرصت‌ خوبی را به ما می‌داد و ظرفیت‌های ناشناخته‌ای داشت که ما کشف می‌کردیم، در واقع از جادوی نور، رنگ، تصویر و صدا، چیزی شبیه به یک انیمیشن زنده را برای بچه‌ها اجرا می‌کردیم.

مردانی گفت: بعد از اینکه شعر را آماده کردیم فایل صوتی کار ضبط و صداگذاری‌ها انجام شد و سپس در حوزه ساخت عروسک‌ها، ساخت پرده دکور و تصاویری که به عنوان پس زمینه باید از ویدئوپروژکتور پخش می‌شد، اقدام کردیم. بعد از اینکه نمایش آماده شد چند بار برای عوامل اجرا کردیم، بازبینی شد، تست‌هایی انجام شد، اشکالاتی گرفته شد، دوباره اصلاحاتی صورت گرفت و نهایتاً رسیدیم به جایی رسیدیم که اولین اجرا را برای اعضای کانون پرورش فکری در شهرک کوثر انجام دهیم.

کارگردان نمایش «پروازهای پرپر» ادامه داد: خدا را سپاس بازخوردها خیلی رضایت‌بخش بود. همان تصوری که من داشتم در تخیل و تصور بچه‌ها اتفاق افتاده بود و با نمایش ارتباط گرفتند، لذت بردند، همان هیجانی که من می‌خواستم تصویر به آن‌ها بدهد منتقل شده بود و راضی بودند.

پیام عاشورایی در دل نمایش مستتر بود

وی با اشاره به اینکه پیام عاشورایی مد نظر ما در دل این کار مستتر بود، گفت: نمایش پروازهای پرپر نمایشی کاملاً نمادین است به گونه‌ای که هیچ اشاره مستقیمی به عاشورا یا شخصیت‌های آن یا ادوات جنگی یا قصه و روایت عاشورا در آن وجود ندارد.

مردانی تصریح کرد: ماجرا یک ماجرای کاملاً نمادین است که در یک دنیای استعاری بین پرنده‌ها اتفاق می‌افتد، به طور مثال شبیه به منطق‌الطیر عطار و آنجاست که روایت آئینی و عاشورایی ما شکل می‌گیرد و کودک و نوجوان با پس‌زمینه ذهنی و روایاتی که از عاشورا شنیده و مکرر از رسانه‌ها و خانواده و کتاب‌های درسی آموخته می‌تواند به راحتی این‌ها را رمزگشایی کند و دچار لذت کشف شود و هدف اصلی من هم‌ همین بود.

وی بیان کرد: لذت کشف در بچه‌ها، به گونه‌ای است که خودشان کشف کنند مثلاً این کبوتر فلان شخصیت کربلاست، این جغد آن شخصیت است، آن کرکس آن یکی شخصیت است، بنابراین رسالت اصلی ما در این نمایش انتقال پیام عاشورا و مفاهیم عاشورایی به صورت غیرمستقیم در قالب یک نمایش جذاب و سرگرم‌کننده به کودکان بود که امیدوارم در این حوزه موفق شده باشیم.

این نویسنده در پایان گفت: زحمات خانم مسگری در واحد هنرهای نمایشی کانون، رضا چگینی در انتخاب موسیقی‌ها و صداگذاری و سجاد قلی‌پور که در حوزه تدوین کار به ما کمک کردند و دوستان دیگری که در زمینه بازی ایفای نقش کردند، هاشم خلیلی، سحر نجفی برای اینکه مخاطب با اثر ارتباط برقرار کند غیرقابل انکار است.

مجموعه اشعار «مرگ قلابی ماهی‌ها»، «پشت پرده ملکوت»، «دلتنگی‌های یک آپارتمان»، «پشت سر پاییز»، «مثل قلب پروانه»، «کفش دوزک»، «پروازهای پرپر»، «کلاغه میگه»، «جزیره‌ای در اتاق من» و «باران در خیمه» از جمله آثار مهدی مردانی است.