احیای سنگر فراموش‌شده/ طرحی نو دراندازیم
گروه معارف - بی‌شک تغییر کارکردهای مسجد در جامعه امروز متناسب با نیاز جامعه می‌تواند آن را به‌عنوان بلندگویی قدرتمند در مسیر مطالبه‌گری و اعلان نیازها و دغدغه‌های عموم مردم معرفی کند تا افزون بر مرکزیت عبادى بتواند در مسیر مرکزیت فرهنگى، سیاسى و ادارى نیز نقش‌آفرینی کند؛ پس لطفاً درب‌های مساجد برای رجعتی دوباره به اصل خویش باز شود.
به گزارش ایکنا از قزوین، مسجد ساخته شد و پیامبر خاتم(ص) آن را مکانی برای عبادت، رفع مشکلات و دغدغه‌های امت و جایگاهی برای نزدیکی هر چه بیشتر مؤمنان و مسلمانان معرفی کرد و زان پس مسجد مأمنی برای حضور مسلمانان برای تمام مسائل و امور شد.
پیامبر اکرم(ص) ملت‌سازی را در مکه و دولت‌سازی به این معنی که دولت اسلامی تشکیل دادند را در مدینه و از قلب مسجد آغاز کردند و جالب اینکه ایجاد مسجد بر مبنای پایگاه محوری برای دولت و ملت توسط حضرت رسول(ص) به‌عنوان اولین قدم جدی مورد تأکید جدی قرار گرفت.
اسلام به‌عنوان یک مکتب جهانی و جاودانی و داعیه‌دار هدایت و رهبری بشریت، پایگاهی مشخص و استوار به نام «مسجد» را برای تدوین قوانین، تعلیم و ارشاد مردم در تشکیل نظام اجتماعی عادلانه بنا نهاده که می‌توان آن را از مظاهر شکوه و عظمت اسلام و نمودار عبودیت و بندگی انسان در برابر خداوند به‌حساب آورد.
مساجد؛ تضمینی برای آینده جوامع اسلامی
در تاریخ داریم که بسیاری از دیدارهای پیامبر(ص) با عموم مردم به‌ویژه نوجوانان و جوانان در مسجد انجام می‌شد که این دیدارها موجب پیوند تنگاتنگ بین مسجد، نوجوانان و جوانان و جذب آن‌ها به اسلام شده و همین امر تضمینی برای آینده جامعه اسلامی می‌شد.
خداوند در قرآن کریم۲۸ مورد کلمه مسجد را ذکر کرده که ۲۲ بار به‌صورت مفرد یعنی مسجد و ۶ بار به‌صورت جمع یعنی مساجد آورده شده است این نشان از اهمیت جایگاه مسجد نزد باری‌تعالی دارد.
گذر تاریخ در برهه‌های مختلف همواره بر جایگاه والای مسجد نه‌تنها به‌عنوان محل نیایش و عبادت، ذكر، وعظ و خطابه و تجمع مؤمنان در ساعات خاص بلكه محل ابلاغ احكام و آموزه‌های دینی، جایگاه قضاوت و دادرسی، ستاد تبلیغات و مركزی برای رفع مشكلات مردم در دین اسلام تأکید داشت و شواهد تاریخی نشان می‌دهد یکی از بهترین و با اهمیت‌ترین اماکن برای بررسی همه‌جانبه موضوعات مختلف و جمع‌آوری نظرات افراد و رسیدن به راهکارهای مناسب برای آن موضوع مسجد بوده است.
کارکرد واقعی مساجد در اسلام
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز امام خمینی(ره) به‌عنوان بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی درباره کارکرد واقعی مساجد در اسلام تأکید جدی داشته و از مسجد به‌عنوان سنگری که باید با حضور جوانان پر شود، یاد کردند که می‌بایست پایگاه ارتباطی مردم را به عهده بگیرند.
این‌گونه تأکیدات، ما را بر آن می‌دارد تا نسبت به حفظ حرمت و جایگاه مسجد توسط آحاد جامعه به‌ویژه نسل نو اهتمام داشته و نه‌تنها با حضور در این مکان مقدس در هنگام فرایض واجب بلکه در دیگر ساعات شبانه‌روز نیز به سمت بهره‌وری هر چه بیشتر از آن پیش رویم.
متأسفانه در حال حاضر تفکری اشتباه در خصوص کارکردهای مسجد جا افتاده و به علل مختلف شاهد آن هستیم که برخی از مساجد فقط به مراکزی برای عبادت‌های فردی چون اقامه نماز جماعت و یا قرائت قرآن تبدیل شده و ابعاد مختلف دیگر آن در عرصه‌هایی چون فرهنگ، هنر، عقاید، مناسک، اخلاق، سیاست و امثال آن رفته‌رفته از مساجد گرفته‌شده که این بینش با آموزه‌ها و تأکیدات دینی مغایر است.
نگاهی به جایگاه مسجد در دیگر کشورهای مسلمان
نگاهی به جایگاه مسجد در دیگر کشورهای مسلمان نشان می‌دهد در برخی از کشورها مساجد اکثراً به روی عموم مردم باز بوده و تنها ساعاتی به‌منظور نظافت و امثال آن درب مساجد بسته می‌شود؛ البته منظور از بیان این مطلب این نیست که درب مساجد ما نیز کامل باز شود بلکه پسندیده است باز بودن مسجد به ساعت اقامه نماز بسنده نشود و مسئولان و فعالان مساجد برای ساعاتی از روز نیز برنامه‌هایی در این مکان مقدس و سرشار از معنویت پیش‌بینی و اجرا کنند.
بی‌شک تغییر کارکردهای مسجد در جامعه امروز متناسب با نیاز جامعه می‌تواند آن را به‌عنوان بلندگویی قدرتمند در مسیر مطالبه‌گری و اعلان نیازها و دغدغه‌های عموم مردم معرفی کند تا افزون بر مرکزیت عبادى بتواند در مسیر مرکزیت فرهنگى، سیاسى و ادارى نیز نقش‌آفرینی کند.
امروز و در این وانفسای مشکلات اقتصادی که برخی درصدد هستند با ایجاد انحراف در مسیر مطالبه‌گری به‌حق مردم در بیان دغدغه‌ها و مشکلات، تجمعات و گردهمایی‌های غیرقانونی به راه انداخته و مردم را به کف خیابان بکشند تا از این طریق بتوانند سوءاستفاده‌های شوم خود را از فضای به وجود آمده برای نیل به اهداف خود دنبال کنند، پسندیده است تا مساجد به پایگاهی در خور برای پیگیری مطالبات مردم تبدیل شوند.
مساجد می‌توانند با دعوت از مسئولان و قرار دادن میز خدمت و تریبون‌های آزاد به بیان مطالبات و خواسته‌های به‌حق مردم بپردازند تا از این طریق و با هدایت مطالبات مردمی در مسیر درست اجازه تعدی و سوءاستفاده به بدخواهان و دشمنان انقلاب اسلامی داده نشود.
متأسفانه در برخی از مساجد با نگاهی کوته‌بینانه زمینه دور شدن نسل جوان از مسجد را ایجاد می‌کنند این در حالی است که می‌توان از فضای مسجد در برگزاری محافل مختلف موردنیاز نسل نوجوان و جوان استفاده کرد؛ چنانچه در سطح استان برخی از مساجد در این مسیر قدم برداشته‌اند و با برگزاری محافل و ویژه‌برنامه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، دینی و امثال آن در طول سال به‌ویژه ایام تابستان زمینه جذب و لذت بردن از مسجد را برای قشر جوان و نوجوان ایجاد کرده‌اند.
جذب حداکثری جوانان در مسجد
اگر خواهان جذب حداکثری جوانان در مسجد هستیم باید کارکردهای مساجد معطوف به میدان یعنی کف جامعه امروز باشد و مسائل و دغدغه‌های نوجوانان و جوانان به‌صورت میدانی توسط روحانی و ائمه جماعت، اعضای هیئت‌امنا، متولیان، بزرگان و منفذین و صاحب‌نظران را شناسایی و رصد شده و راه‌های برون‌رفت آن در قالب‌های نوجوان و جوان‌پسند کشف و ارائه شود تا بدین‌وسیله مساجد نه به‌صورت توصیه‌ای و تجویزی بلکه به‌صورت عملی به جایگاه اصلی خود بازگردند.
ما نیازمند احیای جایگاه مسجد در جامعه و رجعت نگاهمان به جایگاه والای آن هستیم تا همگان به‌ویژه فعال‌ترین قشرهاى اجتماع با اطمینان به این فضای معنوی آن را مأمنی برای خود بدانند و با بازخوانی اصول مدنظر حضرت حق برای جایگاه مسجد رسمی نو را در این میان انداخته و به کار برند.
چه زیباست تولد دوباره نگاهمان به مسجد به‌عنوان یکى از تکیه‌گاه‌هاى اصلى اسلام تا در پس این پایگاه تقوی و تربیت نفس کارخانه انسان‌سازی و معرفت افزایی را داشته باشیم.
باشد که مساجد شهر و دیارمان به جایگاه والای خود بازگردند.
یادداشت از رقیه ملاحسنی
