دعوتی از جنس الهی / ندای «این الرجبیون» به گوش می‌رسد

ماه پر خیر و برکت رجب از راه رسید، ماهی که نویدبخش آمرزش و بخشش الهی است و می‌توان آن را فصل نیایش و بهار خودسازی، ماهی از جنس نور، عشق، حضور و نو شدن، ماه نیایش، بندگی، عبودیت و مناجات دانست.

حضرت رسول اکرم(ص) فرمودند «ماه رجب ماه بزرگ خداست و ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است، آگاه باشید که رجب ماه پروردگار است و شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است و اگر کسی در ماه رجب حتی یک روز روزه بدارد خدا را از خود خشنود ساخته و خشم الهی از او دور می‌شود».همچنین امام موسی کاظم(ع) در خصوص ماه رجب فرمودند «رجب نام نهری است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‌تر، هر که یک روز رجب را روزه دارد البته از آن نهر بنوشد».

از امروز سفره پربرکت و گسترده رحمت الهی به بهانه ماه رجب هفتمین ماه از سال هجری قمری برابر عالمیان گشوده می‌شود، از امام صادق(ع) نقل شده که حضرت محمد(ص) فرمودند: «رجب ماه استغفار امت من است، پس در این ماه به محضر پروردگار از گناهان خویش طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است و رجب را «اصب‏» می‏گویند زیرا که رحمت ‏خداوند در این ماه بر امت من بسیار ریخته می‏‌شود پس بسیار بگویید استغفرالله و اسئله التوبه». همچنین آن حضرت در جای دیگر فرمودند: روز رستاخیز سروشى از درون عرش ندا می‌دهد رجبیون كجايند؟ گروهى برمی‌خیزند كه چهره‌هایشان براى مردم محشر می‌درخشد، بر سرشان تاج پادشاهى آكنده از مرواريد و ياقوت است. همراه هر يك از ايشان هزار فرشته از سوى راست و هزار فرشته از سوى چپ ایستاده‌اند و به او می‌گویند اى بنده خدا، كرامت خداى بر تو گوارا باد، از عرش هم ندا می‌آید كه اى بندگان من، سوگند به عزت و جلال خودم جايگاه شما را گرامى و عطاى شما را جزيل قرار می‌دهم و غرفه‌هایی از بهشت به شما ارزانى می‌دارم كه از زير آن جوی‌ها جارى است و جاودانه در آن خواهيد بود و پاداش عمل‌کنندگان چه نيكوست، شما براى من در ماهى، روزه مستحبى گرفتيد كه حرمت آن ماه را بزرگ و حق آن را واجب کرده‌ام. امام صادق(ع) فرموده‌اند كه اين پاداش كسى است كه چيزى از ماه رجب را روزه بگيرد، هر چند يك روز از دهه اول يا دوم يا آخر آن باشد.

رجب ماه طلوع 3 معصوم

از جمله اسامی دیگر ماه رجب می‌توان به اسامی چون ماه آمرزش‌خواهی (شهرُالاستغفار)، ماه تک (رَجَبُ الفَرد) به دلیل تنها واقع شدن و جدا شدن آن از سایر ماه‌های حرام، سرشار (رَجَبُ الاَصَبّ) به دلیل نزول سرشار رحمت الهی، ماه امیرمؤمنان (شهرُ امیرِالمؤمنین) و ریسمان الهی و اَصَمْ یعنی برخوردار از فضیلت‏‌های بسیار اشاره کرد.

ماه رجب، از ماه‌های بزرگی است که از جمله عوامل مبارک بودن این ماه می‌توان به طلوع سه امام معصوم، امام علی(ع)، امام محمدباقر(ع) و امام جواد(ع) اشاره کرد. از دیگر روزهای میمون و خجسته ماه رجب شروع بزرگ‌ترین جنبش تاریخ بشری یعنی برانگیخته شدن پیام‌آور مهر و محبت، محمد مصطفی(ص) را می‌توان نام برد که برای هدایت و سعادت انسان‏ها از سوی باری‌تعالی برانگیخته شدند. در این ماه سالروز شهادت حضرت امام موسی کاظم(ع) و امام هادی(ع) در کنار وفات حضرت زینب کبری(س) پیام‌آور دشت کربلا نیز دیده می‌شود.

جنگ ممنوع

یکی از چهار ماه حرام قمری ماه رجب است که در آن تأکید بر نهی از جنگ و خون‏ریزی از سوی حضرت حق شده است. در واقع چهار ماه در قرآن کریم با تعبیر «حرم‏» یعنی «برخوردار از حرمت» ‏یاد شده که یکی از آن‌ها رجب است که قتال و کشتار در آن حرام عنوان شده است.

تحریم جنگ در این چهار ماه، یکی از راه‌‏های پایان دادن به جنگ‏های طولانی و وسیله‌ای برای دعوت به صلح و آرامش بود؛ زیرا هنگامی‌که جنگ‏جویان چهار ماه از سال اسلحه را بر زمین گذاشته و صدای چکاچک شمشیرها خاموش شود و مجالی برای تفکر و اندیشه به وجود آمده و احتمال پایان یافتن جنگ بسیار زیاد است.

اسلام در هر سال برای پیروان خود یک آتش‌بس چهارماهه اعلام می‌‏دارد که این خود نشانه روح صلح‌طلبی اسلام است، البته اگر دشمن بخواهد از این قانون اسلامی سوءاستفاده کند و حریم ماه‌های حرام را بشکند، اجازه مقابله به مثل به مسلمانان داده شده است.

لیلةالرغائب در پیش است

شب جمعه اول ماه رجب را می‌توان یکی از شب‌های بزرگ و با عظمت دانست که به «لیله الرغائب» مشهور است؛ رغائب جمع رغیبه است به معنی «امرٌ مرغوب فیه عکاء کثیر» یعنی شبی که در آن عطاها و مواهب فراوان به دست می‌آید. در این شب اعمال خاصی از سوی ائمه معصومین ذکر شده که به‌واسطه آن اعمال برکات و پاداش فراوان بر انسان سرازیر می‏شود، در این شب احیاء و بیداری و نیایش فضیلت ویژه دارد و موجب دست‏یابی به عطایای ارزشمند حضرت پروردگار است. همچنین از دیگر اعمال مورد تأکید در روز پنج‌شنبه اول آن ماه روزه گرفتن است.

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هر کس این نماز را در این شب انجام دهد ثواب این نماز به نیکوترین صورت با روی خندان و درخشان و با زبانی فصیح در شب اول قبر در حضور این فرد ظاهر شود و به او می‌گوید ای دوست من مژده می‌دهم تو را که از هر شدّت و سختی نجات یافتی، نمازگزار می‌‏گوید تو کیستی که من تاکنون چنین صورتی زیبا با چنین جلوه‌ای ندیدم و سخنی شیرین‏‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. در پاسخ می‏‌گوید من همان نماز لیله الرغائب هستم که شما انجام دادی. امشب آمده‌ام نزدت باشم تا حق را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من در عرصه قیامت سایه بر سر تو خواهم افکند پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد».

کیفیت این نماز بدین گونه است «پس چون شب جمعه شد مابین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود و در هر رکعت یک‌مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر «اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله» گفته شود، پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر «سبوح قدوس رب الملائکه والروح» گفته شود، پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر «رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم» گفته شود، دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذکر «سبوح قدوس رب الملائکه والروح» گفته شود، در اینجا می‌توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست کرد، ان‌شاءالله به استجابت می‌رسد».

از جمله فضیلت ماه رجب اعتکاف است، در آموزه‌های دینی اعتکاف برای خدا و روزه‌داری در روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم رجب با نام «ایام البیض» مورد تأکید و سفارش بسیار است. ورود به اعتکاف با میلاد حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) در روز سیزدهم ماه رجب آغاز و به مدت 3 شبانه‌روز مساجد پذیرای معتکفان کوی دوست و خلوتِ مشتاقان می‌شود. هر چند در سال جای با توجه به شیوع بیماری کرونا برگزاری اعتکاف در استان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اقرأ باسم ربّک یا ایها‌الرسول

روز بیست و هفتم ماه رجب روز مبعوث شدن پیامبر گرامی اسلام(ص) به رسالت و پیامبری است. سپیده‏ دمی که در آن خداوند، نامه سی جزء خود را، به دست امین‌ترین بنده‌اش داد تا دست زمین را به آسمان برساند و شروعش این بود «اقرأ باسم ربک الذی خلق».

اقرأ باسم ربّک یا ایها الرسول
قرآن بخوان امین که همین آشنای توست
در این روز روزه گرفتن دارای استحباب و ثواب بسیار است، امام صادق(ع) فرمودند: «روزه بیست و هفتم رجب را از دست مده که آن روزی است که مقام نبوّت به محمد(ص) داده شد و ثواب آن برای شما به اندازه ثواب شصت ماه است».

سخن آخر

ماه رجب فرصتی گران‌بهاست که همراه با ماه شعبان و رمضان فصل نیایش و بهار خودسازی را تشکیل می‌دهد، امید است همه ما به‌ویژه آن‌ها که به اصلاح خویش می‌اندیشند با خودسازی و استغفار و تقویت ایمان و تقوا فصل اعتکاف را قدر بدانند؛ امید که شایستگی ورود به مهمان‌سرای الهی را به دست آورده و از برکات لیلة‌القدر بهره‌مند شویم.