نگاهی به وضعیت کتابخانه‌های قزوین در دوران پیش و پس از انقلاب

انقلاب اسلامی در چهل و سومین سالگرد پیروزی خود شاهد رشد و پیشرفت در بخش‌های مختلف است و می‌توان رهاورد و دستاوردهای 43 ساله نظام جمهوری اسلامی را در عرصه‌های مختلف مشاهده کرد، یکی از عرصه‌هایی که شاهد رشد چشمگیری در آن هستیم، توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی است.

به گزارش ایکنا از قزوین، قطار انقلاب اسلامی ایران روبه‌جلو در مسیر رشد و توسعه در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی حرکت می‌کند و اینک فرصتی پیش‌ آمده تا به بازخوانی دستاوردهای آن در حوزه کتابخانه‌های عمومی استان قزوین بپردازیم.

بیش از انقلاب تنها چهار کتابخانه در سطح استان در شهرستان‌های آبیک، تاکستان و قزوین فعال بود اما بعد از انقلاب با رشد ۱۴ و نیم برابری تعداد کتابخانه‌های عمومی سطح استان به ۵۹ کتابخانه رسیده است، همچنین تمام شهرستان‌های استان هم‌اکنون دارای کتابخانه هستند.

آمار زیربنای کتاب خانه‌ها

در خصوص میزان زیربنای کتابخانه‌های عمومی نیز شاهد هفت برابر شدن آن نسبت به‌ پیش از انقلاب اسلامی هستیم به‌گونه‌ای که زیربنای کتابخانه‌ها از سه هزار و ۷۳۵ مترمربع به ۲۸ هزار و ۷۶۷ مترمربع گسترده شده است.

تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی استان

تعداد اعضای کتاب خانه‌های عمومی استان نیز از ۲۲۰۰ نفر در پیش از انقلاب به ۴۸ هزار و ۲۳۳ نفر ارتقاء یافته که رشد ۲۲ برابری را نشان می‌دهد.

در طی سال و به مناسبت‌های مختلف از جمله ۲۴ آبان (هفته کتاب) و ۱۷ اسفند (سالروز تأسیس نهاد کتابخانه‌ها) در طی سال عضویت رایگان در کتابخانه‌ها انجام می‌شود که در مقایسه با سال‌های قبل تعداد روزهای عضویت رایگان افزایش پیدا کرده است.

انجام عضویت رایگان خردسالان (گروه سنی پیش‌دبستانی)، معلولان، افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی، مراکز خیریه، جانبازان، ایثارگران و خانواده‌های آن‌ها، همسر و فرزندان شهدا، اعضای فعال بسیج، کلیه بازنشستگان دولت و سایر موارد تفاهم‌نامه‌ای نیز در افزایش اعضای کتابخانه‌ها مؤثر بوده است.

مجموع نسخه کتاب

پیش از انقلاب اسلامی ۳۸ هزار نسخه کتاب در کتابخانه‌های عمومی استان موجود بود که در حال حاضر این میزان به یک میلیون و ۱۷ هزار و ۸۰۲ نسخه افزایش‌یافته است که ۲۶ برابر شدن آن نویدبخش افزایش استقبال از کتابخانه‌ها و تأمین منابع موردنیاز دانشجویان و پژوهشگران است.

آمار بخش کتاب کودک

آمار بخش کتاب کودک، کتابخانه‌های عمومی استان نیز رشد ۲۶ برابری داشته و از یک بخش کودک به ۳۶ بخش کودک در کتاب خانه‌های عمومی استان افزایش‌یافته است، همچنین تعداد کتاب‌ها در این بخش از ۴ هزار و ۴۰۰ کتاب به ۱۱۷ هزار و ۲۴۷ کتاب افزایش پیدا کرده است که نشان از رشد ۲۶ برابری دارد.

همچنین در تجهیز بخش کودک کتاب خانه‌ها نیز موارد نیز موردتوجه قرار گرفته است:

الف- تهیه اسباب‌بازی‌های فکری و خلاقانه برای بخش‌های کودک تمامی کتابخانه‌ها

ب- تهیه کمد اسباب‌بازی برای تمامی کتابخانه‌ها

ج- افزایش منابع بخش کودک

د- تهیه ساعت دیواری یک‌شکل برای تمامی کتابخانه‌ها

و- زیباسازی و رنگ‌آمیزی بخش کودک کتابخانه‌ها

توسعه کتابخانه‌ها

در سال‌های قبل کتابخانه‌ها فقط دارای بخش مخزن بوده و در حال حاضر بخش‌های نوجوان، کودک، کمک‌درسی، نوسوادان، استان‌شناسی، بخش دیداری - شنیداری، مرجع و پژوهش، نمازخانه، نشریات، سالن مطالعه، ویژه نابینایان و نسخ خطی اضافه شده است.

همچنین یکی از مهم‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در حوزه کتابخانه‌های عمومی توجه به زیباسازی و شاداب‌سازی کتاب خانه‌ها است که در قالب مواردی چون رنگ‌آمیزی فضاهای داخلی کتاب خانه‌ها، تهیه گلدان و گل برای کتاب خانه‌ها، نصب قفسه فلزی در تمامی کتاب خانه‌ها، نصب کارت ساعت در تمامی کتاب خانه‌ها، تهیه ساعت دیواری یک‌شکل برای تمامی کتاب خانه‌ها و بهسازی و زیباسازی نمای بیرونی کتاب خانه‌ها انجام‌شده است.

افزایش خدمات کتابخانه‌ها

الف- افزایش ساعات کاری کتابخانه‌ها

ب- افزایش روزهای خدمات‌رسانی برخی از کتابخانه‌ها در روزهای تعطیل رسمی

ج- اختصاص کتابخانه‌ای به بانوان و تهیه امکانات مناسب به جهت رفاه حال مراجعین و اعضای کتابخانه

د- ایجاد وای‌فای رایگان در کتاب خانه‌ها

ه- اتصال کلیه کتاب خانه‌ها به شبکه اینترنت و کافی‌نت

فعالیت‌های عمرانی صورت‌گرفته در کتاب خانه‌ها را می‌توان در قالب کتابخانه‌هایی که افتتاح‌شده و کتابخانه‌هایی که کلنگ ساخت آن بر زمین زده‌شده است مورد بررسی قرار داد.