گذری بر کلیساهای قزوین
برخی از کلیساهای تاریخی ایران در فهرست آثار ملی یونسکو هم به ثبت رسیده‌اند و ارزش‌های فرهنگی، مذهبی و تاریخی بسیاری دارند؛ در قزوین نیز در دوره‌های مختلف سه کلیسا بنا شده که در این گزارش به تاریخچه این کلیساها پرداخته‌‌ایم.
به گزارش ایکنا از قزوین، انسان از ابتدای خلقت گرایشی عمیق به عبادت داشته و همواره حس پرستش با او همراه بوده است؛ از این روی شروع به ساخت عبادتگاه کرده تا به پناهگاهی اطمینان بخش در این کره خاکی دست یابد.
با توجه به همزیستی مسیحیان و مسلمانان در ایران، کلیساهای متعددی نیز در خاک ایران جهت عبادت مسیحیان بنا شده است.
کلمه کلیسا در زبان فارسی برگرفته از واژه یونانی اکلیسیا و به معنای جماعت است؛ کلیسا دارای ۲ کاربرد رایج است کاربرد اول آن‌که در عهد جدید بسیار استعمال شده به معنی مجمع ایمانداران مسیحی است و کاربرد دوم این واژه، در مورد ساختمانی است که مسیحیان در آن به انجام عبادت می پردازند.
برخی از کلیساهای تاریخی ایران در فهرست آثار ملی یونسکو هم به ثبت رسیده و ارزش‌های فرهنگی، مذهبی و تاریخی بسیاری دارند. شهر قزوین دارای سه کلیسا به نام‌های کانتور، ارامنه و کلیسای مریم مقدس است.
کلیسای کانتور جزو قدیمی‌ترین کلیساهای ایران
مهناز منتظری، راهنمای گردشگری در گفت‌وگو با ایکنا درباره کلیساهای قزوین، گفت: در استان قزوین سه کلیسا وجود دارد؛ یکی از این کلیساها، کلیسای کانتور مربوط به ارتودوکس در مسیحیت است؛ کلیسای کانتور در دوره ناصرالدین شاه ساخته شده و جزو قدیمی‌ترین کلیساها به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: کلیسای کانتور ابعاد کوچیکی دارد و یکی از کوچیک‌ترین کلیساهای ایران است؛ نوع معماری و آجرکاری قرمز رنگ این کلیسا موجب شده که زیبایی و جلوه خاصی از بیرون نسبت به فضای درونی داشته باشد.
این کارشناس بیان کرد: کلیسای کانتور را روس‌ها برای عبادت خودشان ساختند؛ زمانی که ناصرالدین شاه به فرنگ سفر کرد مدل حمل‌ونقل در اروپا را پسندید و زمانی که به ایران بازگشت دستور داد راه‌های شوسه را در ایران بسازند که در نهایت با مهندس‌های روس قرارداد بستند و این مهندسین به قزوین آمدند تا راه شوسه بسازند و بسته به اسناد موجود روس‌ها برای ساخت راه شوسه قزوین به رشت وارد قزوین شدند.
وی با بیان اینکه سال دقیق ساخت دقیق کلیسای کانتور مشخص نیست، تصریح کرد: چون مهندسان روس تعدادشان کم بود به همین سبب این کلیسا را کوچک و با تزئینات مختصر ساختند؛ روس‌ها وقتی از ایران رفتند ناقوس کلیسای کانتور را با خود بردند و این کلیسا بدون استفاده باقی ماند. کلیسای کانتور در شهر قزوین، خیابان طالقانی، فرعی دارایی و در قسمت جنوب پارک مشاهیر قرار دارد.
ساخت مدرسه‌ای در دل کلیسا
منتظری ادامه داد: یکی دیگر از کلیساهای قزوین کلیسای ارامنه (هریپسیمه مقدس) مربوط به ارمنی‌های شهر قزوین است؛ مسیحی‌های قزوینی از ارامنه یا آسوری‌ها بودند و به طور کلی قبل از انقلاب جمعیت زیادی از آنان در ایران زندگی می‌کردند و بعدها به دلایل مختلف مهاجرت کردند.
وی گفت: در گذشته در خیابان طالقانی قزوین سمت راست آسوریان و سمت چپ مربوط به ارامنه بود؛ همچنین بخش بسیاری از خیابان خیام مربوط به ارامنه بود که در همین خیابان کسب و کار و املاک داشتند.
این راهنمای گردشگری خاطرنشان کرد: یکی از درب‌های کلیسای ارامنه در سمت خیام بعد از پارکینگ مجتمع تجاری الغدیر قرار دارد؛ این کلیسا در دوره پهلوی و در سال ۱۳۱۵ ساخته شده است و دارای ساختمانی شکیل با نمای آجری است.
وی ادامه داد: در محوطه این کلیسا نیز مدرسه‌ای ساخته شده که مدت‌ها آن مدرسه فعال بود اما اکنون مدتی است این مدرسه فعالیتی نکرده ضمن اینکه در حال حاضر از این کلیسا برای مراسم خاصی استفاده می‌شود.
منتظری تصریح کرد: اجازه بازدید از این کلیسا برای مسلمانان وجود ندارد و فقط اقلیت‌ها می‌توانند از این بنا بازدید کنند و اگر مسلمانی بخواهد وارد این کلیسا شود باید نامه مجوز از خلیفه‌گری کلیساها دریافت کند.
وی یادآور شد: ساختمان کلیسای فعلی ارمنی‌ها که هریپسیمه مقدس خوانده می‌شود در پی گسترش حضور آنان در قزوین و کوچک بودن کلیسای قبلی ساخته شده است.
این کارشناس بیان کرد: ساختمان كليسا بنایی آجری است كه طرحی مبتنی بر محورهای چليپایی دارد و فضای اصلی آن مستطيلی است كه چهار ستون رفيع در داخل آن در آورده‌اند و با قوس‌های تيزه‌دار به هم پيوسته‌اند. محراب كليسا در ضلع شرقی آن قرار گرفته و برج ناقوس در جانب غربی واقع شده است.
وی اظهار کرد: اين كليسا همه ساله ميزبان آيين مخصوص «ارتحال و معراج حضرت مريم» است كه همزمان با «عيد تبرک انگور» در ماه آگوست –مرداد ماه – برگزار می‌شود و انجمن‌های فرهنگی ارمنی به زيارت اين كليسا می‌آيند.
کلیسای حضرت مریم، کلیسایی که قزوینی‌ها نمی‌شناسند
این راهنمای گردشگری ادامه داد: یکی دیگر از کلیساهای قزوین کلیسای حضرت مریم واقع در خیابان طالقانی است که مردم اکثر اوقات از مقابل این کلیسا گذر می‌کنند اما اطلاع ندارند در این مکان کلیسایی وجود دارد چراکه درب این کلیسا در فرو رفتگی قرار دارد.
وی گفت: کلیسای حضرت مریم مربوط به فرقه آسوری‌ها است؛ این کلیسا برای مراسم مذهبی آسوری‌های مهاجری که در قزوین سکونت داشتند ساخته شده است.
منتظری تصریح کرد: این كلیسا دارای ۲ درب ورودی است؛ درب ورود اصلی آن واقع در انتهای خیابان خیام قزوین (طالقانی) و درب دیگر آن در یکی از كوچه‌های خیابان سپه است.
وی بیان کرد: در این کلیسا مدرسه‌ای نیز ساخته شده که در این مدرسه از همه ادیان تحصیل می‌کردند اما از سال ۱۳۵۰ این مدرسه فقط مختص فرقه آسوری‌ها شد و نیز پس از مدتی این مدرسه تفگعطیل شد و امروزه نیز فقط از سالن اجتماعات این کلیسا استفاده می‌شود.
این راهنمای گردشگری خاطرنشان کرد: در هر سه کلیسا محراب به سمت شرق ساخته شده؛ کلیسای حضرت مریم نمای ساده‌ای دارد و تزئینات معماری آنچنانی در این کلیسا دیده نمی‌شود و امروزه از تالار مراسمات این کلیسا استفاده می‌شود.
انتهای پیام
