بلاهای انسان ریشه در تکبر دارد
یک استاد نهج‌البلاغه در تفسیر خطبه ۱۹۲ با بیان اینکه تمام حرف حضرت علی(ع) در خطبه قاصعه این بود که متکبر نباشید، گفت: تکبر از صفات اصلی شیطان است و هر بلایی قرار باشد سر انسان بیاید، از تکبر ریشه می‌گیرد.
به گزارش ایکنا از قزوین، محسن حق‌شناس، استاد نهج‌البلاغه شب گذشته، 25 بهمن‌ماه در هشتمین جلسه از تفسیر خطبه ۱۹۲ نهج‌البلاغه، گفت: تقوا یک مفهوم ذهنی نیست بلکه عملی است و وقتی حضرت امیر(ع) می‌فرمایند تقوا داشته باش یعنی متکبر نباش، همین‌که متکبر و متعصب نباشی متقی هستی.
وی در ادامه اظهار کرد: نسبت به نعمت‌هایی که خداوند به شما می‌دهد ضدیت نکنید یعنی نعمت‌ها را در جهت مخالفت با خدا به‌کار نگیرید و آن‌ها را واسطه عصیان و تکبر نکنید. معنای دوم ضدیت نکردن هم این است که اگر کسی دیگران را مسخره کند انگار خودش را مسخره کرده است، پس مبادا نسبت به فضل الهی به بقیه حسادت کنید. وقتی در مورد نعمت‌های خدا حسادت می‌کنید، خداوند آن نعمت را برای شما می‌بندد و تمام می‌کند. همین که متکبر می‌شوی و دنبال این هستی این نعمت از بقیه سلب بشود، آن نعمت برای خودت به زوال می‌رسد.
این استاد نهج‌البلاغه با اشاره به واژه ادعیا در این خطبه، بیان کرد: از ادعیا یعنی از افراد حقیر و دون‌پایه و پست تبعیت نکنید. محال است کسی تکبر بورزد و صاحب حقارت در وجودش نباشد. این نشانه ضعف نفس است وگرنه همه موضوعات با تواضع حل می‌شود. ادعیا کسانی هستند که با سوءاستفاده از پاکی و صفای شما، آب کدر پر از آلودگی را به شما می‌نوشانند. با اطاعت از ادعیا، اولین ویژگی این است که شما صفای خود را با کدورت آن‌ها خراب می‌کنید و از بین می‌برید. آن‌ها صحت شما را با مرض خودشان ترکیب می‌کنند. صدق و صفا سرجای خود ولی استقامت در برابر ادعیا هم باید سرجای خودش باشد.
بیشتر بخوانید:
وی با اشاره به اهمیت شناختن و دوری کردن از ادعیا مطرح کرد: آن‌ها می‌خواهند باطل خودشان را در حق شما وارد و فتنه ایجاد کنند. روی حق ماجرا را به مردم نشان می‌دهند اما روی باطل خود را در نهان نگه می‌دارند. همه فتنه‌های عالم، شعار زیبایی دارند، در واقع کسی از حق محض فراری نیست و کسی هم به باطل محض گرایش پیدا نمی‌کند، کار ادعیا همین است که باطل را وارد حق شما می‌کنند تا در ظاهر مورد پذیرش قرار بگیرند.
حق‌شناس با بیان اینکه ادعیا، سرچشمه و اساسِ فسق هستند، گفت: جلودار تفکرات شیطان در جامعه ادعیا هستند و به جامعه خط‌دهی می‌کنند. با هرکسی نشست و برخاست داشته باشند، صداقت و صفای او را از بین می‌برند و به باطل می‌کشانند. این‌ها بسترِ ظلم و عقوق هستند. یا در حال ظلم هستند یا درحال توسعه ظلم در جامعه هستند. این جریان بنیاد بسیاری از مشکلات جامعه است. شما حتی از نسب بزرگان هم نباید حمایت و تعریف کنید، از ایمان‌شان تعریف کنید.
وی تصریح کرد: بنای عصبانیت و تکبر، همین ادعیا هستند. این‌ها ارکان فتنه هستند. کار شیطان این است که این ادعیا را پیدا کند و گیر بیاورد، این‌ها برای شیطان شبیه یک حیوان باربر هستند، شیطان بار گمراهی را روی دوش این‌ها می‌گذارد و آن‌ها را در جامعه پخش می‌کند. این‌ها سربازان شیطان هستند و شیطان به وسیله این هاست که اهداف خود را در جامعه پیاده می‌کند.
ادعیا بلندگوی تبلیغاتی شیطان هستند
این استاد نهج‌البلاغه ادعیا را سخنگو و بلندگوی تبلیغاتی شیطان نامید و افزود: مردم به وسیله این‌ها بیچاره می‌شوند. حضرت امیر(ع) می‌فرمایند هدف این‌ها آن است که می‌خواهند قوه عقل و تحلیل شما را ظریف و پنهانی از شما بدزدند. عقل همه هویت انسانی ماست. عقل مثل چراغ وسط خانه است، اگر خاموش باشد کل خانه تاریک است. شما را به جایی می‌رسانند که زشتی را دیگر زشت نمی‌بینید و آنقدر دنیا را زینت می‌بخشند که معنویت را درک نمی‌کنید.
وی ادامه داد: شما در هدف شیطان قرار می‌گیرید و زیر پای او له می‌شوید. حضرت علی(ع) فرموده‌اند که ای مردم از سرنوشت اقوام متکبر گذشته و عذاب‌های الهی نازل شده بر آن‌ها عبرت و تأثیر بگیرید و از عوامل ایجاد کننده کبر و عواملی که کبر در شما ایجاد می‌کند به خدا پناه ببرید، همانطور که از مشکلات کوبنده روزگار به خدا پناه می‌برید. هیچ دشمنی مثل کبر کوبنده نیست. کبر لباسی است که فقط مختص خداست نه هیچ‌کس دیگر.
این استاد نهج‌البلاغه با اشاره به یکی از القاب زیبای حضرت امیرالمؤمنین(ع) اظهار کرد: لقب اصلی حضرت علی(ع) ابوتراب است که معنای اصلی آن تواضع و خاکی بودن ایشان است. کبر حتی برای انبیا و ائمه هم صفت خوبی نیست. کار انبیا هم همین بود که در برابر مؤمنین متواضع باشند.
حق‌شناس با بیان اینکه خداوند هم اولیا الهی و هم مردم عادی را امتحان می‌کند، گفت: خداوند اولیای خود را با مشکلات و مشقت به تواضع رساند و ابتلا و امتحان کرد. با حوادث ناخوشایند پاک کرد و روحشان را با صفا و صیقل شده کرد. مردم نباید رضایت خدا را در زیادی اموال و تعداد فرزندان حساب کنند. این‌ها اسباب تکبر هستند و برای امتحان مردم فرستاده می‌شوند. اگر کسی همچنین تفکری داشته باشد نسبت به برنامه‌های الهی نادان است. خداوند هم در موضع غنا و هم در موضع فقر، امتحان می‌گیرد. همه این اسبابی که ما برای تکبر خود استفاده می‌کنیم درواقع اسباب امتحان و ابتلای ما هستند.
انتهای پیام
