از شوق تلاوت تا شوق زیارت / شاید از قزوین بروم

قاریان نوجوان استان قزوین که به مرحله نهایی مسابقات «شوق تلاوت» راه یافته‌اند میهمان خبرگزاری ایکنای قزوین شدند تا پیش از اعزام به مسابقات گفت‌وگویی صمیمانه‌ با آن‌ها داشته باشیم.

همه یک حسرت مشترک داشتند و آن هم عدم حضور در کربلا بود، تا پیش از این در سال‌های گذشته مرسوم بود که مرحله نهایی در کربلا و یا مشهد برگزار شود و همین امر برای شرکت‌کنندگان در مسابقه «شوق تلاوت» انگیزه‌ای مضاعف ایجاد می‌کرد ولی امسال به‌ دلیل شیوع کرونا این مسابقات در کیش در بخش‌های تقلیدی سبک استاد مصطفی اسماعیل، استاد منشاوی، شحات محمد انور و عبدالباسط و رشته غیرتقلیدی برگزار خواهد شد.

چندی پیش نتایج مرحله نیمه‌نهایی مسابقات قرآن شوق تلاوت ویژه نخبگان حاضر در طرح ملی تلاوت اعلام و ۱۶ برگزیده به مرحله نهایی راه یافتند که بیش از یک سوم راه‌یافتگان از قزوین و از مؤسسه قرآنی مدینةالرسول(ص) بودند. محمد آقاجانی، محمدمهدی بهاری، حسین قلی‌پور و محمدباقر حق‌شناس در بخش غیرتقلیدی و تلاوت آزاد و مهدی بشکول در بخش قرائت تقلیدی سبک منشاوی از قزوین به مرحله نیمه‌نهایی این مسابقات راه یافته‌اند.

سلیمان بهاری، مدیر مؤسسه مدینةالرسول(ص) و مربی این نوجوانان قرآنی در ابتدا در خصوص مسابقات اظهار کرد: مسابقه شوق تلاوت هر ساله برگزار می‌شود و امسال نیز مرحله نهایی آن اسفند ماه در کیش برگزار خواهد شد.

وی ادامه داد: اساتیدی همچون ابوالقاسمی، اصفهانی و پورزرگری داوری این دوره از مسابقات را برعهده خواهند داشت و علاوه بر آن این سه داور بین‌المللی نکات تجوید، صوت و لحن را در یک دوره آموزشی برای شرکت‌کنندگان ارائه خواهند کرد البته باید بگوییم قاریانی که تلاوت خوبی داشته باشند به کشورهایی که متقاضی اعزام قاری باشند اعزام خواهند شد.

این مربی قرآن با بیان اینکه در سال‌های گذشته مراحل نهایی این مسابقات در کربلا برگزار می‌شد، افزود: حضور در شهرهای زیارتی مانند کربلا یا مشهد برای قاریان ایجاد انگیزه می‌کند. امسال به دلیل کرونا مرحله مقدماتی و نیمه‌نهایی به‌ صورت مجازی برگزار شد و در مرحله نیمه‌نهایی ۱۲۰ شرکت‌کننده به صورت مجازی رقابت داشتند که داوران در حرم امام رضا(ع) مستقر بودند و از طریق ارتباط مجازی قضاوت می‌کردند.

وی ادامه داد: مؤسسه قرآنی مدینةالرسول(ص) بیشترین تعداد شرکت‌کننده را در مسابقه شوق تلاوت داشت و از قزوین ۵ نفر به مرحله ملی راه پیدا کردند. هرچند در ایام کرونا بسیاری از جلسات قرآنی تشکیل نشد و کیفیت تلاوت‌ها کاهش پیدا کرد اما در بررسی واقع‌بینانه باید بگوییم که مسابقه شوق تلاوت مانند سال‌های گذشته بود؛ در استان قزوین تلاش کردیم در مواقعی که وضعیت قرمز نیست جلسات را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌صورت حضوری برگزار کنیم و در زمانی که وضعیت شهرها قرمز بود جلسات در فضای مجازی تشکیل شد تا رکود قرآن‌آموزان را شاهد نباشیم.

ورود به عرصه قرآنی با یک صلوات

سیدمیلاد میرکریمی ۱۶ ساله که در این دوره از مسابقات در رشته ترتیل شرکت کرده است، در ابتدا از زحمات والدین و مربیانش تقدیر و تشکر کرد و گفت: در کلاس پنجم تحصیل می‌کردم که یک روز استاد بهاری برای شناسایی استعدادها در کلاس حضور پیدا کرد و من صلواتی فرستادم که استاد بهاری متوجه استعداد من شد و مرا به سمت مؤسسه قرآنی هدایت کرد.

وی این مؤسسه را سکوی پرتاب قرآن‌آموزان دانست و گفت: مطالبی که در مؤسسه می‌آموزم بسیار کاربردی و کامل‌تر از آن مطالبی است که در مدارس به ما می‌آموزند. به نظر من تنها راهکار جذب دانش‌آموزان به قرآن کریم عمل به حدیث ثقلین است؛ همان‌طور که در احادیث آمده است و پیامبر گرامی اسلام سفارش داشته‌اند با چنگ زدن به قرآن کریم و اهل بیت(ع) راه سعادت انسان هموار می‌شود. معتقدم تلاوت قرآن باید برای رضای خداوند متعال باشد و قرآن کسانی را شفاعت خواهد کرد که به آن عمل کرده باشند؛ خداوند در قرآن کریم مژده اعطای روزی به تقوا پیشه‌‌کنندگان را داده است. در خصوص عمل به دستورات قرآن و جاری کردن آن در زندگی خود باید بگویم که تلاش می‌کنم غیبت نکنم، امر به معروف و نهی از منکر داشته باشم و دروغ و ناسزا هم نگویم.

معلمان قرآن در مدارس تخصصی نیستند

حسین قبادی‌ها ۱۵ ساله نفر دوم رشته ترتیل که بین قرآن‌آموزان به مهندس کامپیوتر معروف است، در خصوص ورودش به عرصه قرآن گفت: زمانی که در کلاس سوم ابتدایی تحصیل می‌کردم پدر و مادرم تصمیم گرفتند من را در موسسه قرآنی ثبت‌نام کنند تا قرآن را زیر نظر اساتید بیاموزم در حقیقت مشوق اصلی من والدینم بودند.

وی با بیان اینکه بعد از ورود به مؤسسه جذب شیوه تدریس استاد بهاری شده است، ادامه داد: برای آموزش قرآن کریم به کودکان باید مطالب را با شیوه‌ای متفاوت و حتی طنزگونه بیان کرد تا آنان نیز جذب این کتاب الهی شوند.

این قاری نوجوان در پاسخ به این سوال که آیا پیش آمده که دیگر نخواهد به مؤسسه برود، بیان کرد: در هر کاری ممکن است انسان از ادامه مسیر خسته شود و این اتفاق در بین قرآن‌آموزان نیز مرسوم است اما اشتیاق به قرآن کریم در سنین کودکی و شیوه بیان استاد بهاری باعث شد در این راه ثابت قدم باشم.

وی که انگیزه بالایی دارد تصریح کرد: اگر با مؤسسه آشنا نشده بودم شاید اینجا حضور نداشتم و مانند افراد عادی زندگی می‌کردم، اما حالا فکر می‌کنم اگر تمرین کنم به امید خداوند قاری خوب خواهم شد.

قبادی‌ها در خصوص تدریس قرآن کریم در مدارس اظهار کرد: کتابی که در مدارس کشور تدریس می‌شود کافی نیست و علاوه بر آن نیز اغلب معلمان نحوه تدریس را نمی‌دانند و از شیوه‌های جذاب در تدریس استفاده نمی‌کنند؛ گاهی می‌بینیم که خودشان نیز تلاوت صحیح قرآن را نمی‌دانند بنابراین بهتر است معلمان دروس قرآن، به‌صورت تخصصی انتخاب شوند.

وی با تأکید بر اینکه قرآن کریم بر زندگی قاریان تأثیر بسزایی دارد، گفت: بسیاری از احکام و مسائل علمی در دل قرآن کریم نهفته است و در این کتاب آسمانی بارها بر غیبت نکردن و دروغ نگفتن تأکید شده است.

این قاری نوجوان در خصوص‌ علاقه‌اش به آی‌تی می‌گوید: از دوران کودکی علاقه زیادی به سر و کله زدن با کامپیوتر داشتم برای همین در کلاس‌های مجازی و حضوری برنامه‌نویسی، آی‌تی، طراحی سایت و نرم‌افزار شرکت کردم.

با قرآن در مسیر مستقیم قرار گرفتم

مهدی بشکول که ۱۵ سال سن دارد در ادامه این نشست، گفت: از دوران کودکی توسط مادرم حفظ و قرائت قرآن کریم را آغاز کردم ولی در برهه‌ای تصمیم گرفتم تا بهترین استاد را برای ادامه مسیر انتخاب کنم برای همین پس از کمی جستجو از سال ۹۵ نزد استاد بهاری آمدم.

وی ادامه داد: فرد قرآنی با افراد عادی جامعه فرق دارد، کسی که قرآن تلاوت می‌کند باید عامل به آن نیز باشد متأسفانه کسانی هستند که قرآن می‌خوانند ولی به آن عمل نمی‌کنند؛ اولین چیزی که در قرآن بر آن تأکید شده بجا آوردن نماز است کسانی که نماز خود را اول وقت می‌خوانند در آینده انسان‌های موفقی خواهند بود و من هم اگر سمت قرآن کریم نمی‌آمدم شاید از مسیر مستقیم منحرف می‌شدم و معلوم نبود در حال حاضر کجا بودم.

این قاری نوجوان در خصوص برگزاری کلاس‌های قرآن در مدارس تصریح کرد: این کلاس‌ها در سطح خیلی ضعیفی برگزار می‌شود و معلمان نیز تخصص کافی را ندارند چون به نظر من معلمان نقش تأثیرگذاری را در جذب دانش‌آموزان به سمت قرآن دارند.

وی تشریح کرد: قرآن کریم به شیوه داستان بیان شده است و بیان داستان‌های قرآنی نیز بهترین روش برای جذب نوجوانان است؛ سریال یوسف پیامبر بارها از تلویزیون پخش شده ولی مردم هر بار با اشتیاق آن را تماشا می‌کنند که این نشان از جذاب بودن داستان‌های قرآنی دارد.

مسیرم را انتخاب کردم

محمدمهدی بهاری ۱۵ ساله، فرزند استاد بهاری است، وی که رتبه سوم قرائت غیر تقلیدی را کسب کرده، در ابتدا به سختی‌هایی که پدرش در راه شناسایی و تربیت قرآن‌آموزان متحمل شده اشاره کرد و گفت: اساتید بسیاری داشتم که پدرم از جمله این اساتید بود، شیوه تدریس پدرم، موجب جذب قرآن‌آموزان می‌شود برای همین روش تدریس بسیار مهم است. یک استاد در حین تدریس می‌تواند به قرآن‌آموزان انگیزه بدهد، همچنین برای یک قرآن‌آموز نیز مهم است که هر چه استادش به آن علم دارد را به او منتقل کند.

وی که در خوشنویسی و فوتبال نیز دستی بر آتش دارد، گفت: اگر در خانواده‌ای استاد قرآن وجود داشته باشد مسلماً فرزندان خانواده بیشتر به سمت دین و قرآن جذب خواهند شد اما من قرائت قرآن را خودم انتخاب کردم.

بهاری در خصوص تمایز افراد قرآنی با دیگر افراد عادی جامعه بیان کرد: یک فرد قرآنی از انجام کاری که افراد عادی آن را انجام می‌دهند خجالت می‌کشد.

برای آموختن قرآن هر سختی را به جان خریدم

محمد آقاجانی ۱۹ ساله که رتبه دوم قرائت غیر تقلیدی را دارد، بیان کرد: من از ۱۲ سالگی قرائت قرآن کریم را آغاز کردم و آیات را از طریق تلویزیون ضبط می‌کردم و می‌خواندم؛ همچنین در مسجد محل قرآن را تلاوت می‌کردم که همین مشوقی برای من بود.

وی با بیان اینکه به‌صورت اتفاقی وارد مؤسسه شده است، گفت: استاد بهاری حین استعدادیابی پسر عموی بنده را شناسایی و به مؤسسه دعوت کرد و عموی من به استاد بهاری گفته بود که برادرزاده‌ای دارم که استعداد قرائت دارد، استاد بهاری به عموی من گفتند که زنگ بزند و تلاوت کند و من این کار را انجام دادم و به این شکل وارد مؤسسه شدم.

این قاری جوان یادآور شد: پیش از حضور در مؤسسه قرآنی یک‌بار با مادرم مسابقه اسرا را از شبکه قرآن تماشا می‌کردیم که مادرم گفت یعنی می‌شود تو هم یک روزی این گونه قرآن بخوانی؟ آن زمان دست یافتن به جایگاه کنونی برایم دور از انتظار بود اما دیدگاه من با ورود به کلاس استاد بهاری تغییر کرد و با وجود دوری راه و آمدن از قاقازان به قزوین برای حضور در کلاس اشتیاق داشتم. مسیر رفت و آمد از خانه به مؤسسه برای من سخت بود ولی سختی‌ها را به جان خریدم و خدا هم هیچ تلاشی را بی‌جواب نمی‌گذارد و در این سال‌ها برکات زیادی از قرآن مشاهده کردم.

وی بیان کرد: استاد بهاری یکی از افراد پیگیر در حوزه قرآنی است و من معتقدم دلیل پیشرفت قزوین در حوزه تلاوت، پیگیری‌های اساتیدی همچون بهاری، وفاپور و فهیمیان بوده است. هر مسابقه‌ای انگیزه‌ای دارد که گاهی مادیات انگیزه‌ای برای بهتر بودن می‌شود اما در سال‌های گذشته حضور در کربلا بهترین انگیزه برای قرآن‌آموزان در مسابقات شوق تلاوت بود.

آقاجانی بیان کرد: وقتی در جایی تلاوت می‌کنم و پس از برنامه به من می‌گویند خدا تو را برای پدر و مادرت حفظ کند برای من بسیار ارزشمند است، این موضوع را به پدر و مادرم هم گفته‌اند و در این‌ لحظات حس رضایت را در چهره والدینم مشاهده می‌کنم که تمامی این‌ها از برکات قرآن کریم است. قرآن به زندگی من چارچوبی مشخص داد و شخصیت من نیز بر اساس آن شکل گرفت؛ در مدرسه بارها اولیای دانش آموزان با مشاهده تلاوت قرآن می‌گفتند ای کاش فرزندشان وارد این عرصه می‌شد، در این موقعیت من به آن‌ها مؤسسه قرآنی را معرفی می‌کنم.

وی ادامه داد: یک شخص قرآنی هر سخنی را بر زبان نمی‌آورد و از انجام بسیاری از کارها خودداری می‌کند، از عمده نصایح قرآن کریم می‌توانیم به احترام به والدین و اقامه نماز اول وقت اشاره کنیم و همه این‌ نصایح یک فرد قرآنی را تربیت می‌کند. اگر فردی با قرآن مأنوس شود قطعاً در عرصه علم نیز به درجات بالاتری خواهد رسید و اغلب بزرگان قرآنی پیشرفت خود را مدیون انس با قرآن کریم هستند. قرآن کریم به انسان آرامش می‌دهد و این کسب آرامش و تمرکز در قدرت یادگیری تأثیر بسزایی دارد.

توجه به حفظ قرآن در کنار تلاوت

محمدباقر حق‌شناس، یکی دیگر از قرآنیان مؤسسه مدینةالرسول(ص) است، وی به ایکنا گفت: از دو سال پیش که برای مصاحبه در ایکنا حضور یافتیم تا کنون دو سال تجربه‌ ما بیشتر شده چون در مسابقات مختلفی حضور پیدا کردیم؛ همچنین زاویه دید شخص بنده تغییر پیدا کرده و تصمیم گرفتم فقط به تلاوت بسند نکنم و به سمت معنی و حفظ قرآن کریم بروم و خدا را شاکر هستم وقتی مشکلی برای من به وجود می‌آید به قرآن رجوع می‌کنم و دقیقاً با آیه‌ای مواجه می‌شوم که با عمل به آن مشکلم حل می‌شود.

وی ادامه داد: شیطان برای کسانی که در راه قرآن کریم هستند سنگ‌اندازی بیشتری دارد بنابراین قرآن‌آموزان باید برنامه‌ریزی داشته باشند و در پی کوچک‌ترین موفقیت مغرور نشوند؛ قرآن‌آموزان باید تلاش کنند تا اسیر نفس اماره نشوند و برای همین امر باید زندگی خود را با آموزه‌های قرآنی تنظیم کنند. جامعه ما به سمت قرآنی شدن پیش می‌رود ولی برای رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی وجود دارد رهبر معظم انقلاب همواره بر انس با قرآن کریم تأکید دارند و برای این امر سلسله مراحلی را بیان می‌کنند که تلاوت، تفکر و تدبر از جمله آن‌هاست.

حق‌شناس با اشاره به نقش خانواده در تربیت فرزند قرآنی تصریح کرد: هرچند شخصیت انسان‌ها از کودکی شکل می‌گیرد اما آموختن آموزه‌های قرآنی در بزرگسالی نیز بی‌تأثیر نیست، در مجموع باید بگویم که خانواده نقش مؤثری در شکل‌گیری شخصیت کودک دارد برای همین امر بزرگ‌ترها باید به کودکان کمک کنند و از ابتدا آنان را در مسیر قرآنی قرار دهند.

این قاری که حافظ ۲۵ جز از قرآن کریم است، اضافه کرد: از کودکی حفظ قرآن کریم را آغاز کردم ولی پس از آن به سمت قرائت رفتم اما دوسالی می‌شود که حفظ قرآن کریم را از سر گرفتم.

وی با بیان اینکه اخلاق و برکات قرآنی در حفظ قرآن کریم مشهودتر است، ادامه داد: استاد بهاری حافظ کل قرآن کریم است و بخش زیادی از موفقیت خود را مدیون آن می‌داند و به همین دلیل روی قرآن کریم اشراف کامل دارد و در حال حاضر تفسیر می‌کند که این امر در تربیت قرآن‌آموزان نیز موثر است؛ بارها دیده‌ایم که استاد بهاری به معنا توجه دارد و با تکرار آن موجب حک شدن آیه در ذهن قرآن‌آموزان می‌شود. من هم از قراء دعوت می‌کنم به سمت حفظ قرآن کریم بیایند و از حافظان قرآن کریم نیز می‌خواهم به سمت قرائت این کتاب آسمانی بروند چون این دو بخش مکمل هم هستند در نهایت هر دو گروه را به تفسیر قرآن کریم دعوت می‌کنم.

لزوم توجه خیران به مؤسسات قرآنی

در پایان این نشست بهاری، مدیر مؤسسه مدینةالرسول(ص) متذکر شد: از دوم دبیرستان تدریس قرآن کریم را آغاز کردم و اکنون ۲۹ سال است که مربی قرآن کریم هستم اما پس از سال‌ها فعالیت هنوز مکانی برای مؤسسه نداریم و هیچ خیر قرآنی مؤسسه را یاری نکرده است که البته بخشی از آن ناشی از سهل‌انگاری مسئولین است؛ شاید از قزوین به استانی دیگر مهاجرت کنم چون در یک کلام مسئولان و خیرین قزوین دغدغه قرآنی ندارند.

وی ادامه داد: در این سال‌ها برای برگزاری کلاس‌های مؤسسه بسیاری از فعالیت‌های عادی زندگی خود را تعطیل کرده‌ام تا این کلاس‌ها دایر باشد. ۱۵ سال است که من و خانواده‌ام درگیر تأمین فضای فیزیکی برای مؤسسه هستیم و فعالیت در این عرصه با اجاره‌های سنگین میلیونی دشوار شده است.

مدیر مؤسسه مدینةالرسول(ص) با بیان اینکه خیرین از ساخت مدرسه و مسجد استقبال می‌کنند اما از ساخت موسسه قرآنی هیچ استقبالی نمی‌شود، گفت: از مسئولین می‌خواهم که صدای ما را بشنوند چون در یک سال گذشته با تعطیلی کلاس‌های آموزشی دیگر رمقی برای ادامه فعالیت باقی نمانده است و اگر خیران قرآنی وارد میدان شوند بسیاری از مشکلات ما مرتفع خواهد شد.

بهاری در پایان سخنانش یادآور شد: قرآن کریم ذهن را فعال و درس خواندن را هدفمند می‌کند در حقیقت قرآن مسیر زندگی را تغییر می‌دهد و بسیاری از افراد به دلیل قرار گرفتن در مسیر قرآن کریم از انجام بسیاری از منکرات خودداری می‌کنند و این باعث می‌شود جامعه‌ای سالم داشته باشیم. دستگاه قضا برای پیشگیری از وقوع جرم هزینه می‌کند که پیشنهاد می‌دهم بخشی از این بودجه را برای ترویج فرهنگ قرآنی به مناطق حاشیه‌ای اختصاص دهند البته منظورم این نیست که این کمک را به مؤسسه ما داشته باشند.

به گزارش ایکنا، مؤسسات قرآنی قزوین با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنند که با ترویج وقف قرآنی بسیاری از این مشکلات کاسته خواهد شد؛ امید است با تربیت چنین شاگردانی فرهنگ قرآنی در جامعه روز‌به‌روز گسترش پیدا کند و جامعه قرآنی را شاهد باشیم.