شرایط اقتصادی قطعاً بر رشد جمعیت تأثیر دارد
دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت با بیان اینکه شرایط اقتصادی قطعاً بر فرزندآوری و رشد جمعیت تأثیر دارد، گفت: باید دقت کنیم که عوامل اقتصادی تنها عامل مؤثر نیست و سبک زندگی نادرست هم بر این موضوع سایه افکنده است.
صالح قاسمی، دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت، در گفت‌وگو با ایکنا از قزوین، با اشاره به طرز تفکر برخی خانواده‌ها که مسائل اقتصادی را مانعی بزرگ در راه فرزندآوری عنوان می‌کنند، گفت: اشتباه رایجی در جامعه شکل گرفته و اصلی‌ترین عاملی را که مانع فرزندآوری خانواده‌ها شده است، مسائل اقتصادی عنوان می‌کنند و معتقدند در این شرایط اقتصادی نمی‌توان برای فرزنددار شدن اقدام کرد.
وی اظهار کرد: می‌پذیریم که شرایط اقتصادی قطعاً بر روی فرزندآوری خانواده‌ها مؤثر است و بر اساس تجربیات جهانی دولت موظف است در این مورد از خانواده‌ها حمایت کند؛ اما مطالعات نشان می‌دهد امروزه مانعی مهمتر از شرایط اقتصادی بر سر راه فرزندآوری خانواده‌ها قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
- چرایی مطرح شدن خطر بحران جمعیت برای جامعه ۸۳ میلیون نفری
- سرمایه انسانی در رسیدن به اقتصاد پایدار مؤثر است
این کارشناس تحولات اجتماعی افزود: سبک زندگی و نوع نگرش به فرزند و فرزندآوری، آن عامل مهم است. لذا اگر اقتصاد مهمترین و تنها عامل مؤثر بود پس برون‌داد این گزاره باید نشان می‌داد که خانواده‌های مرفه و برخوردار دارای فرزندان بیشتری باشند اما در عالم واقع اینطور نیست.
وی خاطرنشان کرد: مشکل خانواده‌های مرفه سبک زندگی است همچنان که سایر اقشار جامعه در کنار مشکلات اقتصادی خود از مشکلات سبک زندگی هم رنج می‌برند. رابطه و تأثیر مسائل اقتصادی بر روی الگوی فرزندآوری پذیرفته می‌شود اما باید دقت کنیم که تنها عامل مؤثر نیست.
کاهش شدید تولدها علل و راهکارها
قاسمی با بیان اینکه تعداد ازدواج‌ها کم شده است، گفت: در علت‌یابی اینکه چرا چهار سال است تعداد تولدها با شیب تندی رو به کاهش است به خروج متولدین دهه شصت از سنین باروری می‌رسیم که سبب شده تعداد تولدها به‌شدت کاهش پیدا کند.
وی ادامه داد: دوم اینکه قدرت باروری زوجین رو به کاهش است و نمی‌دانند که فرصت باروری و فرزندآوری کوتاه است، زمان باروری را به تأخیر می‌اندازند و در سنین ۳۰ یا ۳۵ سالگی اقدام به باروری می‌کنند که با کاهش قدرت باروری مواجه خواهند شد.
این کارشناس تحولات اجتماعی بیان کرد: سوم اینکه در کشور ما ناباروری به‌طور محسوسی افزایش پیدا کرده است. آمارها نشان می‌دهد امروزه ۲۱ درصد از زوجین کشور نابارورند اما این بدان معنا نیست که برای همیشه نابارورند بلکه به این معنی است که به‌طور طبیعی بارور نخواهند شد و باید وارد چرخه درمان ناباروری شوند.
وی خاطرنشان کرد: حداکثر میانگین ناباروری زوجین در دنیا ۱۵ درصد است و ۲۱ درصد آمار بسیار بالایی است. این سه عامل نشان می‌دهد که سیر کاهش تعداد تولدها از چهار سال گذشته با شیب تندی در حال وقوع است.
قاسمی اظهار کرد: اما راهکار آن است که اولاً جوانان متقاعد شوند که باید اقدام به فرزندآوری کنند و باید سیاست کلان حمایت از خانواده و جوانان برای فرزندآوری توسط قانون‌گذاران و مجریان قانون در دستور کار قرار گیرد. دوم اینکه باید گره‌های ذهنی جوانان را باز کرد. باید متوجه باشند که با فرزندآوری کم و دیرهنگام اولین کسانی‌که صدمه‌دیده و آسیب می‌بینند جوانان و زوجین هستند.
عامل افزایش میانگین سن ازدواج
این کارشناس تحولات اجتماعی در ادامه تصریح کرد: اصلی‌ترین عامل افزایش میانگین سنی ازدواج سبک زندگی است و متأسفانه امروزه رسم و رسوم غلط و بی‌پایه‌ای در ازدواج به‌وجود آمده که دست و پاگیر جوانان شده است.
وی گفت: مهریه‌های سنگین و دادن تعهدهای طاقت‌فرسا، تهیه جهیزیه‌های بسیار گران و رواج چشم و هم‌چشمی خانواده و تشکیل زندگی مشترک و رسیدن به آرامش را به حاشیه کشانده است.
قاسمی ادامه داد: متأسفانه امروز دوگانه‌ای تحت عنوان ازدواج یا تحصیل در حال ترویج است؛ در حالی‌که دوگانه غلطی است و قرار نیست جوانان ما بین ازدواج و تحصیل یکی را انتخاب کنند. این دوگانه نیست و جمع بین آن‌ها کاملاً ممکن است.
وی خاطرنشان کرد: امروز باید انتظارات از ازدواج و زوج‌های جوان به طریق معتدل و منطقی بازتعریف شود. بزرگترها بدانند که بنا نیست جوانانی که امروز قصد تشکیل خانواده دارند از جایی شروع کنند که من و شما بعد از چهل سال زندگی مشترک به آن رسیده‌ایم؛ با چنین باوری که به‌وجود آمده ظاهراً باید جوان من زندگی‌اش را از جایی شروع کند که من الان در آن ایستاده‌ام.
این کارشناس تحولات اجتماعی اظهار کرد: جوان‌ها گله می‌کنند که ما حاضریم با حداقل‌ها زندگی را آغاز کنیم اما بزرگترها اجازه نمی‌دهند و سطح انتظارات والدین بالاست. لذا این چشم و هم‌چشمی‌ها، این تغییر سبک زندگی و این نگاه ایده‌آل به زندگی که رسانه هم در آن بی‌تأثیر و بی‌تقصیر نیست سبب شده تا میانگین سن ازدواج افزایش پیدا کند.
وی در پایان گفت: باید در موضوع دوگانه‌هایی همچون ازدواج و تحصیل، ازدواج و شغل بازنگری و مهندسی صورت گیرد تا متوجه شویم که هدف نهایی از این اتفاقات تشکیل خانواده و تقویت جامعه و نهاد اجتماعی است؟ یا ما فقط به‌دنبال مدرک‌گرایی و تولید تعدادی انسان با مدرک تحصیلی که در دایره تجردند و تشکیل خانواده نداده‌اند و چالش‌هایی برای خود خانواده و جامعه ایجاد خواهند کرد هستیم.
انتهای پیام
