نکاتی در مورد تقلید از قاریان مصری

اکبر صباحی‌فر، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت «احسن بیان» در یادداشتی که در اختیار ایکنای قزوین قرار داده است به نکات قرائت تقلیدی و تقلید از اساتید مصری پرداخته است که تقدیم مخاطبان ایکنا می‌شود.

بسیاری از والدین علاقه‌مند هستند تا آرزوهای دست‌نیافته خود را در آینده فرزندان ببینند برای همین از همان دوران کودکی فرزندان خود را به فعالیت در زمینه‌های مختلف ورزشی، هنری و یا مذهبی تشویق کنند به این امید که موجب سرفرازی و افتخار آن‌ها باشند بر همین اساس خانواده‌هایی که گرایش مذهبی بیشتری دارند نوجوانان خود را برای ورود به عرصه فن تلاوت قرآن تشویق می‌کنند. برای همین بر خود لازم دانستم تا نکاتی را پیرامون قرائت مطرح کنم.

شاید در ابتدا بهتر باشد این مسئله یادآوری شود که برای موفق شدن در هر زمینه‌ای و از جمله تلاوت قرآن، که فن شریفی است، باید پشتکار و همت کافی داشت. معمولاً پشتکار زیاد در هر کاری، نتیجه داشتن انگیزه کافی و علاقه زیاد به آن فعالیت است.

مهم نیست شما در چه سنی هستید بلکه در درجه نخست باید هدف خود را مشخص کنید و در همین راستا از خود بپرسید «چه هدفی از قاری شدن دارید» و «آیا به اندازه هدفتان انگیزه، علاقه و فرصت وقت‌گذاری کافی دارید؟» پس از مشخص کردن این موارد باید متناسب با هدفتان تلاش کنید.

معمولاً برای ورود به عرصه تلاوت، به قرآن‌آموز تقلید از شیوه تلاوت قاریانی مانند استاد مصطفی اسماعیل، استاد محمد صدیق منشاوی، استاد شحات محمد انور و برای سنین کودکان و نوجوانان نیز تقلید از استاد عبدالباسط عبدالصمد توصیه می‌شود. همچنین قاریانی مانند استاد کامل یوسف بهتیمی، استاد محمود رمضان و استاد محمد عمران نیز گزینه‌هایی مناسبی به نظر می‌رسند.

در زمینه معرفی قاری مرجع به قرآن‌آموز، دو رویکرد وجود دارد؛ برخی عقیده دارند باید از قاریانی که به تلاوت‌های آنان علاقه‌مند هستید، تقلید کنید چون علاقه زیاد منجر به پشتکار و تلاش بیشتر می‌شود. عده‌ای دیگر نیز معتقدند برای تقلید باید به قاریانی مراجعه کنید که صدا و مشخصات صوتی شما به ایشان نزدیک‌تر باشد، این افراد دلایل خاص خودشان را دارند که منطقی به نظر می‌رسد.

ما طرفدار گزینه اول هستیم و رویکرد اول را توصیه می‌کنیم چون موفقیت در هر امری، معلول پشتکار بالاست و پشتکار زیاد نیز وابسته به داشتن انگیزه و علاقه بسیار است، ولی تقلید از قاریانی که قاطبه اساتید، سبکشان را جهت آموزش تأیید نمی‌کنند، مورد نظر نیست. بهتر است با شرکت در جلسات یکی از اساتید با تجربه شهر خود و با هماهنگی ایشان، تقلید کنید؛ همچنین یکی از تلاوت‌های ممتاز استادی که به شما معرفی می‌شود را با هماهنگی استاد جلسه به دقت فراگیرید.

موقع گوش دادن به تلاوت باید به هیچ کار دیگری نپردازید و با تمرکز کافی، نکات تلاوت را بیاموزید. حتی‌الامکان با صدای بالا و کاملاً واضح به تلاوت گوش فرا دهید. استفاده از هندزفری توصیه نمی‌شود. از شیوه یادگیری ترتیبی استفاده کنید، یعنی در ابتدا فقط یادگیری مقام بیات را تمرین کنید و پس از تسلط به آن، وارد مقامات دیگر شوید.

یک قاری با تسلط بر سه یا حداکثر چهار مقام می‌تواند در کشور اول شود پس نیاز نیست همه مقامات را با همه زوایای آن طلب کنید. بعد از یادگیری مقام بیات، مقاماتی را که در سبک قاری مورد نظر مورد تأکید هستند و یا مقام مورد علاقه خود را یاد بگیرید، مثلاً در سبک استاد مصطفی اسماعیل، بعد از مقام بیات، مقام‌های صبا، نهاوند و راست بیشتر مورد استفاده و تأکید استاد بوده است و در سبک استاد شحات انور، مقام‌های بیات، راست، سه گاه و عجم بیشتر مورد توجه ایشان بوده است.