«عثمان طه» در هشتاد سالگی همچنان شوق خوشنویسی قرآن دارد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به نقل از روزنامه «الاهرام» چاپ مصر، عثمان طه یا «ابو مروان عثمان بن عبده بن حسین بن طه الحلبی الکُردی» کاتب سرشناس و پرآوازه قرآن در جهان اسلام، در سال 1934 میلادی در منطقه «عفرین» از مناطق کردنشین سوریه متولد شد، وی بیش از ۳۰ سال است که در شهر مدینه اقامت دارد و به زبان فارسی نیز تا حدودی تسلط دارد.
عثمان طه به خاطر تلاش‌های هنری‌اش در حوزه قرآن و کتابت قرآنی به همین نام مشهور شد، قرآنی که در خانه‌ هر مسلمانی در شرق و غرب جهان اسلام یافت می‌شود، وی مصحف مدینه منوره را که انتشارات ملک فهد آن را چاپ کرد، به خط زیبایش نگاشت.
عثمان طه تاکنون 10 قرآن به روایت‌های مختلف خوشنویسی کرده که در صدها میلیون نسخه چاپ شده و صدها میلیون نفر از مشتاقانش در جهان این نسخه از قرآن را خوانده‌اند.
وی اولین قرآن را در سال 1970 میلادی برای وزارت اوقاف سوریه نوشت، سپس در سال 1988 کاتب قرآن مجمع چاپ و نشر ملک فهد عربستان شد و مصحف مدینه را با مهارت و زیبایی خاصی نوشت و به خاطر آن شهرت جهانی یافت.
عثمان طه از آن زمان تا به امروز در مجمع چاپ قرآن ملک فهد مشغول فعالیت بوده است و با وجود هشتاد سال سن، همچنان مشتاق کتابت دوباره قرآن است و به گفته خودش هر زمان که نگارش یک قرآن را به پایان می‌برد، روح و جانش مشتاق خوشنویسی قرآنی دیگر است که زیباتر از قبلی باشد.
عثمان طه در حال حاضر در منطقه «حی الازهری» مدینه منوره ساکن است، محمد المغربی، خبرنگار روزنامه الاهرام به سراغ این کاتب سرشناس قرآن رفت و با وی گفت‌و‌گویی ترتیب داد که حاصل آن از نظر می‌گذرد:
ـ فکر کتابت قرآن از چه زمانی به ذهنتان خطور کرد؟
آرزوی من یا هر خوشنویسی این است که روزی قرآن را کتابت کند تا اوج هنر خوشنویسی‌اش و تضرع و خشوعش در برابر خالق هستی را به نمایش بگذارد و نفعی برای مسلمانان داشته باشد، چرا که قرآن کلام خداست و مسلمانان در هر وقت و زمانی به آن مراجعه می‌کنند.
این در حالی است که خطاطان دیگری نیز هستند که به خاطر جایگاه و شأن و منزلت رفیع و والای قرآن می‌ترسند که به کتابت قرآن روی آوردند.
ـ از چه زمانی به کتابت قرآن روی آوردید؟
من از سوی وزارت اوقاف سوریه مکلف به کتابت قرآن شدم، هر چند قبل از آن نسبت به روی‌آوردن به این کار عظیم مردد بودم و هراس داشتم که به آن بپردازم.
ـ تاکنون چند قرآن را کتابت کرده‌اید؟
بیش از 10 نسخه و همه‌ این قرآن‌ها به رسم‌الخط عثمانی و به روایت‌های مختلف کتابت شده‌اند.
ـ از چه زمان در مجمع ملک فهد مشغول کار شدید؟
در حین افتتاح مجمع ملک فهد در مدینه منوره، مسئولان این مجمع در جستجوی نسخه‌ای از قرآن بودند که به خط‌ الرسم عثمانی و به روایت «حفص» نوشته شده و خط آن واضح و قرائت آن آسان باشد، قرآنی که من برای «دارالشامیه» دمشق کتابت کرده بودم، مورد توجه و رضایت آنان قرار گرفت و زمانی که این نسخه را دیدند، از خط و سبک نوشتاری آن خوششان آمد و به این نتیجه رسیدند که پس از انجام برخی تغییرات، آن را در مجمع چاپ کنند.
پس از آن، کمیته علمی مجمع ملک فهد در سال 1988 میلادی با آمدن من به عربستان و فعالیت در این مجمع به عنوان خطاط قرآن‌های مدینه منوره موافقت کرد و من به این کشور آمده و در مدینه ساکن شدم.
سپس قرآن دیگری به روایت حفص نوشتم، قرآنی که هر صفحه از آن با آیه‌ای تمام می‌شد و خلاصه تجربیاتم را در آن پیاده کردم و نتیجه آن اثری در نهایت شکوه و زیبایی بود که به عنوان یکی از قرآن‌های شاخص و شاهکار مجمع، مورد استقبال همه مسلمانان جهان قرار گرفت.
کتابت قرآن دیگری به روایت حفص و با خط‌ الرسم عثمان طه طبق مصحف شمرلی(از قرآن‌های معروف در مصر) و قرآن‌هایی به روایت ورش، قالون و الدوری از دیگر آثار من است که مجمع آن را چاپ و منتشر کرده است.
ـ از احساساتت مخصوصا احساسات معنوی‌ات هنگام کتابت قرآن برایمان بگو!
ـ خطاط قرآن باید از همان کودکی با قرآن انس گرفته باشد و تلاوت و حفظ کلام وحی را بداند و با زبان عربی به خوبی آشنا باشد، مرحوم پدرم از همان کودکی متون زبان عربی، مباحث فقهی و عقیدتی را به من آموخت، با این کار من برای کتابت قرآن و بهره‌مندی از معانی آیات کلام وحی آماده شدم.

قرآن آیاتی دارد که بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده هستند، زمانی که من آیات تبشیر را کتابت می‌کنم، نعمت‌های خدا در دنیا و آخرت را درک می‌کردم، آرام و خرسند بودم و کُند پیش می‌رفتم، اما در حین نوشتن آیات انذاردهنده که در آن خداوند به کافران، ظالمان و غافلانش هشدار داده است، دلتنگ می‌شوم و حالتی از ترس و وحشت مرا فرا می‌گیرد و حتی در بیشتر اوقات خودم را فراموش می‌کنم و تنگه نفس می‌گیرم؛ عرق می‌کنم و سعی دارم زودتر آن را بنویسم تا از این فضای ترسناک رها شوم و اشتباهی در نوشتن آیات پیش نیاید.
من در حین خوشنویسی قرآن به امور دنیوی توجهی ندارم و از آن غافل می‌شوم و این حالتی است که در هنگام کتابت آیات برای هر خطاطی پیش می‌آید و کمک می‌کند که از هرگونه اشتباه در نگارش کلام وحی در امان باشد.
ـ خط انواع مختلفی دارد، ساده‌ترین و دشوار‌ترین این خطوط کدام‌ است؟
ـ دشوارترین خطوط، خط ثلث است که در آن زیبایی، قدرت و شکوه نهفته است و به همین دلیل هم «سلطان خط‌ها» نامیده شده است، زمانی که از خط عربی سخن گفته می‌شود، در واقع از خط ثلث سخن گفته شده و منظور این نوع خط است، خوشنویسی که این سبک را به خوبی نداند، خطاط نیست.
ـ در پایان، تفاوت خط نسخی که مصحف مدینه با آن کتابت شده با خط نسخ عادی چیست؟
من در این مصحف شیوه خاصی را در کتابت قرآن که همان کشیدن کلمات و قراردادن حرکت روی حروف و اعراب‌گذاری آن است، رعایت کرده‌ام که مردم آن را دوست دارند و این شیوه وضوح و زیبایی کلمات و سهولت در قرائت را در پی داشته است.