مروری بر زندگی مشاهير و شخصيت‌های دينی شهر تَرك
گروه فعاليت‌های قرآنی: بخش كندوان شهرستان ميانه و به ويژه شهر تَرك دارای مشاهير و چهره‌های علمی فراوان است كه از آن جمله می‌توان به شخصيت‌های مانند آيتالله محمدباقر ملكی ميانجی، آيتالله سيد‌جعفر ميرعظيمی، آيتالله سيد‌احمد حسينی زنجانی و ملاعبدالله آقايی تركی اشاره كرد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، آيتالله محمدباقر ملكی ميانجی، مفسر قرآن و استاد معارف اهل بيت(ع) در سال 1285ه.ش در شهر ترك ميانه ديده به جهان گشود. پدرش مرحوم حاج عبدالعظيم از شخصيت‌های پرنفوذ و متدين منطقه به شمار می‌آمد. وی در كنار فعاليت‌های كشاورزی، آموزش مقدماتی علوم اسلامی و زبان و ادبيات فارسی را از زادگاه خود آغاز كرد.
وی برای تكميل مقدمات علوم اسلامی و زبان و ادبيات فارسی را از زادگاه خود آغاز كرد و برای تكميل آن در سال 1349 ه.ق عازم مشهد مقدس شد. در حوزه مشهد مقدس سطوح عالی را نزد آيتالله شيخ هاشم قزوينی، بخشی از علم هيأت را از آيتالله شيخ حسن‌علی نخودكی اصفهانی، درس خارج از فقه را از آيتالله ميرزا محمد آقازاده خراسانی و ساير اساتيد بزرگوار زمان خويش آموخت.
وی در حدود سال 1361 ه.ق از محضر استاد بزرگوارشان آيت‌الله‌العظمی ميرزامهدی غروی اصفهانی به دريافت اجازه اجتهاد، فتوا و نقل حديث مفتخر شد كه اين اجازه‌نامه توسط سيد‌محمد كوه‌كمری تبريزی مورد تأييد قرار گرفت. وی پس از حدود سيزده سال در سال 1362 قمری به وطن خود ـ ترك ـ بازگشت و در مدت اندكی رهبری مذهبی و سياسی بيش از صد پارچه آبادی و روستاهای اطراف را به عهده گرفت، البته بخشی از اين ايام مصادف با جنگ جهانی دوم (1359ق) بود كه با حضور فعال اين فقيه فرزانه در منطقه، مايه نشاط و دلگرمی توده مردم و منزل ساده و بی‌آلايش وی همواره پناهگاه مظلومان و محل امن و آسايش برای ستمديدگان به شمار می‌رفت.
از آثار او می‌توان به آثاری چون بدائع‌الكلام فی تفسير آيات‌الحكام (چاپ قم و بيروت)؛ تفسير فاتحة‌الكتاب؛ توحيد الامامية؛ رساله‌ای در خمس؛ رساله‌ای در احكام ميت؛ همچنين نوشتاری در احكام صلاة، نكاح، طلاق، مواريث و ابحاثی درباره مسائل متفرقه تفسير و معارف كه در حال آماده شدن برای چاپ است اشاره كرد.
اين فقيه، مفسر و متكلم تلاشگر پس از 95 سال زندگی افتخارآميز همراه با تلاش و كوشش بی‌وقفه، سرانجام در شب جمعه پانزدهم خرداد 1377 ه.ش دعوت حق را لبيك گفت و به سرای باقی شتافت. پيكر پاك اين فقيه بزرگ در شهر قم تشييع و در قبرستان شيخان در جوار حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.
آيتالله سيد‌جعفر ميرعظيمی فرزند كريم در سال 1326 در شهر ترك در يك خانواده مذهبی و دينی از سادات طباطبايی كه هم پدر و هم مادر از دودمان رسول‌الله(ص) بودند ديده به جهان گشود. وی تا ششم دبستان را در زادگاه خود مشغول تحصيل بود، بعد از آن به شهرستان ميانه رفته و حدود سه سال از محضر آيت عظام آيتالله نيری و آيتالله حجتی بهره وافی را برده بعد از آن وارد حوزه علميه قم شد و در آنجا از محضر علما و مراجع عالی‌قدری چون آيت‌الله‌العظمی گلپايگانی و آيتالله مرعشی نجفی و ديگران استفاده كافی بردند.
آيتالله مير عظيمی در كنار درس و بحث نزديك 40 كتاب ارزشمند تأليف كرد از آن جمله كتاب مقدس جمكران تجليگاه صاحب‌الزمان(عج) كه بعد از 12 قرن اولين و جامع‌ترين كتاب در خصوص اين مكان مقدس است.
وی از طرف تمام مراجع عالی‌قدر اجازه‌نامه در امور حسينيه دارد و در سال 1384 به عنوان روحانی نمونه حوزه انتخاب شد. آيتالله ميرعظيمی از روحانيون خوش سابقه و از همراهان و همگامان حضرت امام خمينی(ره) و مقام معظم رهبری است كه اطاعت از دستور رهبری را بر خود واجب می‌داند.
آيتالله سيد‌احمد حسينی زنجانی در سال 1308 قمری در يك خانواده عالم‌پرور در روستای ترك ديده به جهان گشود. پدرش سيد‌عنايت‌الله زنجانی از روحانيون فعال و معتمد بود. سيد‌احمد، دوره مقدماتی و سطوح حوزه را در زادگاه خويش به پايان رساند و در سال 1346ق. برای ادامه تحصيل و كسب فيض از محضر بزرگانی چون مرحوم آيتالله حائری عازم قم شد و در اين شهر اقامت گزيد.
وی چند سالی نيز در زنجان اقامت داشت كه در آنجا علاوه بر اين‌كه از فضلا و مدرسان مهم و مطرح در اين شهر به شمار می‌رفته است، همچنين در فعاليت‌های دينی سهم عمده‌ای داشته است.
وی پس از رحلت آيتالله حائری در كنار مرحوم آيتالله حجت حضور فعال داشت و در طول عمر خويش، 26 اثر از خود بر جای گذاشت كه از آن می‌توان به تأليف «خيرالامور»، «الكلام يجر‌الكلام» و ... اشاره كرد. او در سن 85 سالگی در روز آخر رمضان 1393ق. به ملكوت اعلی پيوست و پيكر مطهرش در جوار حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.
ملاعبدالله آقايی تركی معروف به ملا عبان يكی از اديبان معروف شهر ترك بود كه در سال 1268ه.ش چشم به جهان گشود. ملا عبدالله در مكتب‌خانه‌هايی قديم يه تدريس پرداخت. وی استاد ادبيات بود و كتاب‌هايی چون تاريخ معجم، گلستان و بوستان را تدريس می‌كرد، وی مردی فاضل و هنرمند بود كه دارای خطی زيبا بود كه با خط زيبا نامه‌‌ها و رسالات زيادی را از خود به يادگار گذاشت.
وی همچنين سی جزء قرآن كريم را به خط زيبای خود نوشته است كه هم اكنون نيز اين قرآن دست‌نوشته در مسجد سنگی شهر ترك موجود است. از شاگردان اين استاد جليل‌القدر می‌توان حاج شيخ محمدباقر ملكی و ملاعباس خداياری را نام برد. وی در سال 1341 ه.ش چشم از جهان فروبست.
بخش كندوان شهرستان ميانه و به ويژه شهر ترك دارای مشاهير و چهره‌های علمی فراوان است كه از آن جمله می‌توان به شخصيت‌های ديگری مانند ميرزا حبيب ساهر(پدر شعر نو)، ميرزا مسعود گرمرودی وزير امور خارجه ايران كبير، مومتن‌الملك (ميرزا سعيد انصار وزير امور خارجه قاجار)، ملا‌محمد خداياری و ... اشاره كرد.
وی برای تكميل مقدمات علوم اسلامی و زبان و ادبيات فارسی را از زادگاه خود آغاز كرد و برای تكميل آن در سال 1349 ه.ق عازم مشهد مقدس شد. در حوزه مشهد مقدس سطوح عالی را نزد آيتالله شيخ هاشم قزوينی، بخشی از علم هيأت را از آيتالله شيخ حسن‌علی نخودكی اصفهانی، درس خارج از فقه را از آيتالله ميرزا محمد آقازاده خراسانی و ساير اساتيد بزرگوار زمان خويش آموخت.
وی در حدود سال 1361 ه.ق از محضر استاد بزرگوارشان آيت‌الله‌العظمی ميرزامهدی غروی اصفهانی به دريافت اجازه اجتهاد، فتوا و نقل حديث مفتخر شد كه اين اجازه‌نامه توسط سيد‌محمد كوه‌كمری تبريزی مورد تأييد قرار گرفت. وی پس از حدود سيزده سال در سال 1362 قمری به وطن خود ـ ترك ـ بازگشت و در مدت اندكی رهبری مذهبی و سياسی بيش از صد پارچه آبادی و روستاهای اطراف را به عهده گرفت، البته بخشی از اين ايام مصادف با جنگ جهانی دوم (1359ق) بود كه با حضور فعال اين فقيه فرزانه در منطقه، مايه نشاط و دلگرمی توده مردم و منزل ساده و بی‌آلايش وی همواره پناهگاه مظلومان و محل امن و آسايش برای ستمديدگان به شمار می‌رفت.
از آثار او می‌توان به آثاری چون بدائع‌الكلام فی تفسير آيات‌الحكام (چاپ قم و بيروت)؛ تفسير فاتحة‌الكتاب؛ توحيد الامامية؛ رساله‌ای در خمس؛ رساله‌ای در احكام ميت؛ همچنين نوشتاری در احكام صلاة، نكاح، طلاق، مواريث و ابحاثی درباره مسائل متفرقه تفسير و معارف كه در حال آماده شدن برای چاپ است اشاره كرد.
اين فقيه، مفسر و متكلم تلاشگر پس از 95 سال زندگی افتخارآميز همراه با تلاش و كوشش بی‌وقفه، سرانجام در شب جمعه پانزدهم خرداد 1377 ه.ش دعوت حق را لبيك گفت و به سرای باقی شتافت. پيكر پاك اين فقيه بزرگ در شهر قم تشييع و در قبرستان شيخان در جوار حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.
آيتالله سيد‌جعفر ميرعظيمی فرزند كريم در سال 1326 در شهر ترك در يك خانواده مذهبی و دينی از سادات طباطبايی كه هم پدر و هم مادر از دودمان رسول‌الله(ص) بودند ديده به جهان گشود. وی تا ششم دبستان را در زادگاه خود مشغول تحصيل بود، بعد از آن به شهرستان ميانه رفته و حدود سه سال از محضر آيت عظام آيتالله نيری و آيتالله حجتی بهره وافی را برده بعد از آن وارد حوزه علميه قم شد و در آنجا از محضر علما و مراجع عالی‌قدری چون آيت‌الله‌العظمی گلپايگانی و آيتالله مرعشی نجفی و ديگران استفاده كافی بردند.
آيتالله مير عظيمی در كنار درس و بحث نزديك 40 كتاب ارزشمند تأليف كرد از آن جمله كتاب مقدس جمكران تجليگاه صاحب‌الزمان(عج) كه بعد از 12 قرن اولين و جامع‌ترين كتاب در خصوص اين مكان مقدس است.
وی از طرف تمام مراجع عالی‌قدر اجازه‌نامه در امور حسينيه دارد و در سال 1384 به عنوان روحانی نمونه حوزه انتخاب شد. آيتالله ميرعظيمی از روحانيون خوش سابقه و از همراهان و همگامان حضرت امام خمينی(ره) و مقام معظم رهبری است كه اطاعت از دستور رهبری را بر خود واجب می‌داند.
آيتالله سيد‌احمد حسينی زنجانی در سال 1308 قمری در يك خانواده عالم‌پرور در روستای ترك ديده به جهان گشود. پدرش سيد‌عنايت‌الله زنجانی از روحانيون فعال و معتمد بود. سيد‌احمد، دوره مقدماتی و سطوح حوزه را در زادگاه خويش به پايان رساند و در سال 1346ق. برای ادامه تحصيل و كسب فيض از محضر بزرگانی چون مرحوم آيتالله حائری عازم قم شد و در اين شهر اقامت گزيد.
وی چند سالی نيز در زنجان اقامت داشت كه در آنجا علاوه بر اين‌كه از فضلا و مدرسان مهم و مطرح در اين شهر به شمار می‌رفته است، همچنين در فعاليت‌های دينی سهم عمده‌ای داشته است.
وی پس از رحلت آيتالله حائری در كنار مرحوم آيتالله حجت حضور فعال داشت و در طول عمر خويش، 26 اثر از خود بر جای گذاشت كه از آن می‌توان به تأليف «خيرالامور»، «الكلام يجر‌الكلام» و ... اشاره كرد. او در سن 85 سالگی در روز آخر رمضان 1393ق. به ملكوت اعلی پيوست و پيكر مطهرش در جوار حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.
ملاعبدالله آقايی تركی معروف به ملا عبان يكی از اديبان معروف شهر ترك بود كه در سال 1268ه.ش چشم به جهان گشود. ملا عبدالله در مكتب‌خانه‌هايی قديم يه تدريس پرداخت. وی استاد ادبيات بود و كتاب‌هايی چون تاريخ معجم، گلستان و بوستان را تدريس می‌كرد، وی مردی فاضل و هنرمند بود كه دارای خطی زيبا بود كه با خط زيبا نامه‌‌ها و رسالات زيادی را از خود به يادگار گذاشت.
وی همچنين سی جزء قرآن كريم را به خط زيبای خود نوشته است كه هم اكنون نيز اين قرآن دست‌نوشته در مسجد سنگی شهر ترك موجود است. از شاگردان اين استاد جليل‌القدر می‌توان حاج شيخ محمدباقر ملكی و ملاعباس خداياری را نام برد. وی در سال 1341 ه.ش چشم از جهان فروبست.
بخش كندوان شهرستان ميانه و به ويژه شهر ترك دارای مشاهير و چهره‌های علمی فراوان است كه از آن جمله می‌توان به شخصيت‌های ديگری مانند ميرزا حبيب ساهر(پدر شعر نو)، ميرزا مسعود گرمرودی وزير امور خارجه ايران كبير، مومتن‌الملك (ميرزا سعيد انصار وزير امور خارجه قاجار)، ملا‌محمد خداياری و ... اشاره كرد.
مطالب مرتبط
