اهمیت شفافیت صورتهای مالی در پایان دادن به بدگمانی مردم به نظام بانکی
گروه اقتصاد: عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: شفافیت صورتحسابهای مالی بانکها می‌تواند کمک کند بدگمانی‌هایی که نسبت به نظام بانکی وجود دارد از بین برود مگر اینکه واقعا آن بدگمانی واقعیت داشته باشد.
کامران ندری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بحث درباره اهمیت شفافیت صورتحسابهای مالی در نظام بانکی پرداخت و اظهار کرد: در این مورد دو نکته حائز اهمیت است که مورد اول شفافیت بانکها از حیث صورتحسابهای مالی برای مقام ناظر در بانک مرکزی است.
صورتهای مالی بانکها استاندارد نیست
وی افزود: در حال حاضر صورتهای مالی بانکها استاندارد نیست و مقام ناظر که بانک مرکزی است براساس این صوت‌حساب‌های مالی نمی‌تواند قضاوت کند که کدام بانک در مقایسه با بانک دیگر سالم‌تر است و اشکال اصلی این موضوع به فرآیند تهیه صورتهای مالی در بانکها برمی‌گردد که فرآیند یکسان و استاندارد شده‌ای نیست و هم اینکه به استانداردهای حسابداری برمی‌گردد که نمی‌تواند واقعیت را به شکل کامل نمایش دهد.
ندری ادامه داد: در این قضیه، فقط بانک مرکزی یا نظام بانکی به معنای عام آن ایفای نقش نمی‌کنند بلکه سازمان حسابرسی هم در تدوین استاندارهای حسابداری برای بانکها خوب عمل نکرده است.
تحقق استاندارهای حسابداری در نظام بانکی نیازمند همت فرادستگاهی است
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تأکید کرد: تحقق این موضوع، یک همت فرادستگاهی را می‌طلبد تا این استاندارهای حسابداری در نظام بانکی اصلاح شده و وصورت‌های مالی بانکها، حداقل برای بانک مرکزی کاملا شفاف و روشن شود تا این بانک بتواند وضعیت بانکها را از حیث درجه سلامت آنها مشخص کند.
وی افزود: اگر بانک مرکزی بتواند این صورتهای مالی بانکها را به خوبی تجزیه و تحلیل کند، از سوی دیگر وقتی بانک مرکزی، یک ترازنامه تلفیقی برای نظام بانکی تهیه می‌کند این ترازنامه هم می‌تواند کیفیت بالاتری را داشته باشد.
عدم شفافیت مالی صورتهای مالی بانکها
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: البته باید دقت کرد که این صورتهای مالی که انعکاس‌دهنده عملکرد بانک‌هاست را فقط متخصصین می‌توانند تجزیه و تحلیل کنند.
ندری ادامه داد: شفافیت در اینجا به این معناست که متخصصین هم بتوانند حداکثر اطلاعات را از این صورتهای مالی بیرون بکشند و این اطلاعات منعکس‌کننده واقعیتی باشد که در آن بانک وجود دارد اما در حال حاضر شفافیتی در صورتهای مالی وجود ندارد.
ضعف سیاست‌های ارتباطی در نظام بانکی
وی افزود: گام بعدی بعد از شفافیت، سیاست‌های ارتباطی است و در این مورد باید گفت که ممکن است بانک مرکزی و شبکه بانکی، این صورت‌حساب‌ها را منتشر کنند اما این موارد برای عموم مردم قابل فهم نباشد؛ بنابراین باید بانک مرکزی این صورت‌حساب‌ها را به صورت قابل فهم توضیح دهد تا فعالان اقتصادی و عموم مردم بفهمند وضعیت نظام بانکی به چه شکلی است.
ندری اظهار کرد: اکنون ارتباط بین سیاستگذار پولی و فعالان اقتصادی بسیار ضعیف است و عمدتا از طریق برخی سخنرانی‌ها و اظهارنظرها که رئیس‌کل بانک مرکزی انجام می‌دهد صورت می‌گیرد اما اینکه فعالان اقتصادی برنامه‌های بانک مرکزی و آنچه در نظام بانکی می‌گذرد را درک کنند هنوز مشخص نیست.
لزوم آگاهی‌بخشی به مردم در زمینه صورتهای مالی بانکها
وی با تأکید بر لزوم آگاهی‌بخشی به مردم در زمینه صورتهای مالی بانکها اظهار کرد: مردم هنوز نمی‌دانند در درون نظام بانکی ما چه می‌گذرد و همین امر زمینه را برای برخی بدگمانی‌ها نسبت به نظام بانکی فراهم می‌کند. بانک مرکزی باید با اتکا به اطلاعاتی که از بانکها به دست می‌آورد و با اتکا به توان تخصصی داخل بانک مرکزی که می‌تواند این اطلاعات را به صورت شفاف و قابل فهم و با یک ادبیات محاوره به سطح جامعه منتقل کرده و اعتماد مردم را جلب کند، چنین اقدامی را انجام دهد.
وی گفت: وقتی‌که مردم با برخی صورتهای مالی که تفسیر کردن آن برای خود بانک مرکزی هم سخت باشد مواجه باشند و از آینده تحولاتی که در نرخ‌ها و تسهیلاتی که قرار است در شبکه بانکی رخ دهد، اطلاعی نداشته باشند طبعا مردم نسبت به آنچه که در نظام بانکی می‌گذرد بدگمان می‌شوند و این بدگمانی به این دلیل است اطلاعات را نتوانسته‌اند به خوبی دریافت کنند.
نقش اساتید دانشگاه در تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی بانکها
ندری ادامه داد: نکته‌ای که در مورد این اطلاعات وجود دارد این است که یا این اطلاعات در اختیار مردم قرار داده نشده است که در این صورت گفته می‌شود شفافیت وجود ندارد یا اینکه این اطلاعات داده شده اما برای مردم قابل فهم نیست که در این صورت گفته می‌شود سیاست ارتباطی بانک مرکزی دارای ضعف است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: البته باید توجه داشت که در این سیاست ارتباطی، اساتید دانشگاه هم نقش مهمی دارند و اگر بتوانند تجزیه و تحلیل درستی در مورد این اطلاعات انجام دهند طبعا تفاسیر درستی ارائه خواهند داد و در غیر اینصورت تفاسیر نادرستی ارائه خواهد شد و در این شرایط باز بدگمانی‌ها به نظام بانکی تشدید خواهد شد.
اهمیت تفسیر درست اطلاعات مالی بانکها
وی افزود: لذا لازم است که اولا هم بانک مرکزی به طور خاص و هم شبکه بانکی به اینکه اطلاعات صحیح و درستی منتشر شود اهمیت بدهند و ثانیا این اطلاعات به نحو درستی تفسیر و تبیین شود؛ به گونه‌ای که برای مردم قابل فهم باشد.
ندری در پایان گفت: این موضوع می‌تواند کمک کند بدگمانی‌هایی که نسبت به نظام بانکی وجود دارد از بین برود. مگر اینکه واقعا آن بدگمانی در نزد مردم واقعیت دارد و بانکها اساسا تمایلی ندارند که مردم به صورت شفاف آن واقعیت را متوجه شوند و نگران باشند که دانستن این واقعیت باعث شود که مردم اعتماد خود نسبت به نظام بانکی را از دست بدهند.
گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی
