ارتباط قساوت قلب و اقتصاد در آیه ۶۱ سوره مبارکه بقره
گروه اقتصاد: با توجه به روانشناسی اقتصادی قرآن کریم، انسان وقتی از مشکلات زندگی فارغ می‌شود، قلب او به رفاه‌زدگی و مادیگرایی میل نموده و بیماری کسالت را در جامعه نشر می‌دهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین درودی، مدرس حوزه و دانشگاه، در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، قرار داده است به بررسی ارتباط قسوت قلب و اقتصاد در آیه 61 سوره مبارکه بقره پرداخته است که متن این یادداشت در ادامه می‌آید:
مقدمه:
ارتباط قسوت قلب و اقتصاد در آیه 61 سوره بقره چگونه قابل تبیین است؟
برخی شهروندان معتقدند محتویات قلبی، اقتصاد را محدوده‌بندی می‌نماید و گروه دیگر بر این اعتقاد هستند که اقتصاد روابط قلبی شهروندان را مشخص می‌کند. با توجه به روانشناسی اقتصادی قرآن کریم، انسان وقتی از مشکلات زندگی فارغ می‌گردد، قلب او به رفاه‌زدگی و مادیگرایی میل نموده و بیماری کسالت را در جامعه نشر می‌دهد، همچنانکه امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکَسَلِ؛ پناه می‌برم به خدا از تن پروری»(کافی، ج2، ص585).
توصیه آیات شریفه قرآن حکیم، برای تولید حداکثری و مصرف در سطح نیاز، خود دلیلی عمیق برای نجات قلب انسان از خمودگی و مرگ قلبی او می‌باشد و این مهم فقط در زندگی پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(ع) و پیروان حقیقی آنان قابل مشاهده است.
امروز جهان اقتصادی بشر با رفاه‌زدگی و زندگی تک بعدی در پی ظاهرپرستی و ارتباط با منابع اقتصادی در جهان طبیعت بدون پشتوانه معنوی بوده و یکی از دلائلی که قرآن بعنوان حافظ تورات و انجیل و دیگر کتب اسمانی معرفی می‌شود، همین دستورات و قواعد اقتصادی معتدل و ترازبندی میان دنیا و آخرت او بوده است.از جمله آیات شریفه که میل قلبی بنی اسرائیل را ،به طعم طعام مادی معرفی می‌نماید همین آیه 61 سوره بقره است که در ادامه به برخی از تحلیل های آن اشاره می‌گردد.
وَ إِذْ قُلْتُمْ یا مُوسی لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذی هُوَ أَدْنی بِالَّذی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَکُمْ ما سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ(بقره/61)
خلاصه تفسیر المیزان:
(و اذ قلتم یا موسی لن نصبر علی طعام واحد؛ هنگامی که گفتید ای موسی ما بر غذای یک جور نمی‌توانیم بسازیم و آن نیکوترین خوراک یعنی مرغ بریان و ترنجبین بود،(فادع لنا ربک یخرج لنا مما تنبت الارض من بقلها وقثائها و فومها و عدسها وبصلها؛ پس دعا کن پروردگارت برای ما از زمین سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز بیرون آورد)،(قال اتستبدلون الذی هو ادنی بالذی هو خیر):(موسی (ع ) فرمود: آیا بدل می‌کنید پست‌تر را با بهتر؟) چون آنچه طلب می‌کردند آنقدر بی‌ارزش بود که شایسته دعا کردن نبود،
(اهبطوامصرا؛ به این شهر فرود آئید و به سوی حیات پست دنیوی هبوط کنید،(فان لکم ماسالتم؛ پس همانا آنچه درخواست نمودید برای شما خواهد بود و درمصر ازآن بهره مند خواهید شد. وضربت علیهم الذله و المسکنه و باؤ بغضب من الله؛ و برآنان مقرر شد تا ذلیل و مسکین باشند و به غضبی از جانب خدامبتلا شدند یعنی به ذلت و پستی افتادند و به همان غضبی که قبلا گرفتار بودندباز گشتند و علت آن هم پستی و ذلت و ظلم آنها بود که در نفس خود گرفتاربودند. (ذلک بانهم کانوا یکفرون بایات الله؛ زیراآنهانشانه‌های خدا را انکارنمودند و اصولا روش بنی اسرائیل انکار و دشمنی و قساوت بود،(ویقتلون النبیین بغیر الحق؛ و انبیاء الهی را به ناحق می کشتند و این شنیع‌ترین عملی است که این قوم مرتکب شدند و قوم دیگری چنین نکرده است. (ذلک بما عصواوکانوا یعتدون؛ این به جهت نافرمانی آنها است که ستم وتعدی می‌کردند. دراینجا علت ذکر شده است برای آنکه چرا به غضب الهی گرفتار شدند. پس عصیان آنها و مداومت آنهابر دشمنی باعث کفر و قتل انبیاء از جانب ایشان شد و اینها به نوبه خود باعث گرفتار شدن آنها به غضب الهی گردیدند.
نکات اقتصادی قابل توجه در این آیه شریفه در زیر بیان می‌شود:
1- یکی از دلائل ظلم صهیونسیم به جهان بشریت در طول تاریخ، ذلّت در اقتصاد آنان می‌باشد.
2- قلب صهیونسیم غرق در ظاهرگرایی و دنیا‌پرستی سبب ظلم اقتصادی آنان می‌گردد..
3- صهیونیسم لذت از معنویت حقیقی را مانع لذت ازمحصولات مادی می‌داند.
4- صهیونیسم به دلیل محبت قلبی شدید به دنیا و محصولات آن، به بیماری نژاد‌پرستی گرفتار می‌گردد.
5- صهیونیسم به علت علقه غیرمنطقی به مادیات به انواع ذلّت‌ها تن در می‌دهد.
6- صهیونیسم برای حفاظت ار ذخیره‌سازی ثروت از تحریف حقیقت به عنوان یک ابزار استفاده می‌کند.
7- صهیونسم برای لذت از محصولات صادر شده از زمین، حاضر است پیامبران الهی را به عنوان هزینه به قتل برساند.
8- صهیونسیم برای لذت حسی غیرمعقول از مادیات، ازانسانیت خود عبور نموده و آنرا قربانی لذت محدود دنیایی می‌نماید.
9-اشتراک علاقمندان به صهیونیسم در تئوری و فرمول دست یابی به لذت مادی با هر قیمت می‌باشد.
10-صهیونیسم برای فرار ازواقعیت جهت جهان آخرت در اقتصاد بشر، مر تکب پیامبر کشی و کودک کشی می‌گردد.
11- صهیونیسم با انکار مدیریت اقتصادی از ملکوت به ناسوت به قساوت قلبی می‌رسد.
12- صیهونیسم با قساوت قلبی، حیات خود را در جنایات اقتصادی ربا خواری و تبعیض نژادی می‌یابد.
13- صیهونیسم به دلیل غضب الهی برعقاید و افکار و رفتار اقتصادی آنان، مستمرا در نوعی ترس خوار کننده به سر می‌برند.
14- علت گرایش شدید صهیونیسم به اقتصاد ماتریالیسمی و انحراف و انکار حقیقت صراط اقتصاد قرآنی را می‌توان در یارگیری او از کشورهای صاحب ثروت، خصوصا سرزمین‌های کشورهای مسلمان‌نشین رصد نمود.
