حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا نصوری، معاون مرکز تخصصی مهدویت، در گفتوگو با ایکنا، به آسیبشناسی علل و عوامل شکلگیری خرافات در زمینه مهدویت و راههای مقابله با آنها پرداخت و در ابتدا بیان کرد: هر جریان اصیلی که بر مسیر و مدار خود قرار میگیرد، طبیعی است که دچار هجمه، دستاویز و انحراف میشود. البته این امر مختص جریان اسلام هم نیست، بلکه در مسیحیت و یهود نیز به صورت متعدد با آن مواجهیم. مثلا هنگامی که نبی اکرم(ص) برنامههای خود را اجرا کرد و مردم با پیامبر(ص) آشنا شدند، بلافاصله پیامبر کذاب یعنی مسیلمه، پیدا شد. وقتی که امام آمد و جریان امامت شکل گرفت نیز امامان قلابی پیدا شدند و زمانی که تفکرات مؤمنین رشد پیدا میکرد، تفکرات منافقین نیز پیدا شد که اینها طبیعی هستند.
وی در ادامه تصریح کرد: در عرصه جامعه نیز شما میبینید که 49 هزار تومان تقلبی نداریم، اما 50 هزار تومانی تقلبی پیدا میشود. بنابراین در هر چیزی که اصالت وجود داشته باشد، تقلبی نیز هست. نکته بعدی این است که، اگر در جامعهای، فضای معرفتی و چالشهایی به وجود آید اما اندیشمندان، نخبگان و علما بیتوجه به آنها باشند، فضای انحراف، خودنمایی میکند. یعنی نشان میدهد که جهل و نادانی یکی از عوامل اصلی بروز و ظهور هر انحرافی در هر جریانی است. طبیعتاً در جامعه ما نیز اینطور است و لذا با این دو مقدمه میتوان در مورد عواملی که باعث بروز و ظهور جریانهای انحرافی مهدویت میشود بحث کرد.
معاون مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به نخستین عامل در این زمینه بیان کرد: یکی از عوامل بحث تحریک کردن افراد جامعه است. مثلاً، ما برای اینکه مردم جامعه را بیشتر به سمت و سوی فضای خودسازی، پرهیزکاری، تقوا و زمینهسازی برای ظهور سوق دهیم، به مسئله علائم و تطبیق اتفاقات با علائم ظهور بپردازیم. بنابراین تطبیق دادن اتفاقات و حوادث با علائم ظهور یکی از مسائلی است که نباید به آن دامن زده شود. متأسفانه شاهدیم که برخی با تریبون و یا با قلمی که در اختیار دارند به این تطبیقهای اشتباه و غلط دامن میزنند و این اعمال مردم را تحریک میکند و آنها نیز به دنبال همین تعیین کنندگان مصادیق و تطبیق دهندگان راه میافتند.
نصوری در ادامه افزود: برخی اوقات اگر در جامعه، ذائقه را به سمت ملاقات با امام عصر(عج) ببرند نیز مشکل ایجاد میشود. البته نه اینکه ملاقات با امام(عج) بد باشد، اما اینکه تمام هم و غم افراد این باشد که عشق به ملاقات حضرت داشته باشند صحیح نیست و این در حالی است که ملاقات حضرت(عج) جزء آرزوها و نه وظایف ماست. این توجه اگر شکل نگیرد، خود این ملاقات با حضرت، افراد را تحریک میکند تا به سمت مسائل دیگری بروند و در جامعه نیز مصادیقی داریم که به بهانههای مختلف میگویند، با حضرت ارتباط دارند.
وی تصریح کرد: مسئله بعدی اینکه، برخی از عوامل، عواملی هستند که آسان جلوه میشوند. مثلا تحلیلها و پردازشهایی که باید نسبت به روایات صورت گیرد. در واقع این کار، کار هر کسی نیست. اینجا اگر آدمهای غیر متخصص در مباحث تخصصی وارد شوند، تسهیل کننده است و این مسائل آسان جلوهگر میکند. یعنی کتبی که در زمینه مهدویت نوشته میشود، چند درصد از آنها توسط متخصصان مهدویت نگاشته شده که در فضای مباحث گفتاری و در فضای مباحث جریانسازی فعالیت دارند؟
نصوری بیان کرد: شما در جامعه، به یکباره میبینید که یک آقایی منبرش اصطلاحاً گل کرده و همین مسئله موجب جریانسازی او در مهدویت میشود. یا مثلاً شخصی است که نسبت به برخی جریانات خوب صحبت میکند که جریانساز میشود. یا برخی افراد امکانات خوبی دارند که جریانسازی میکنند اما اشتباه است. بنابراین، در هر مقولهای باید متخصصان امر نسبت به آن قضیه سخن بگویند. طرف قاری خوبی است اما تفسیر قرآن هم میکند، اما این کار معنا ندارد و در اینجا است که هر برداشت غلطی شکل میگیرد. یا مثلاً میبینیم که خواص یا از جریانی حمایت میکنند و یا نسبت به آن بیاعتنا هستند. اما وقتی جریان انحرافی پیدا شد، اگر برخورد و افشاگری نشود و از طرفی حمایتهای خواص هم ببینیم، سهولت و آسانی در این زمینه پیدا میشود و افراد به راحتی کار خود را انجام میدهند.
معاون مرکز تخصصی مهدویت در ادامه تصریح کرد: البته برخی اوقات مسیر اشتباه را میورند و از جریانهای انحرافی حمایت هم میکنند که این مورد بسیار بد است. مصداقش را در فیلم «ظهور بسیار نزدیک است» که در سال 89 بیرون آمد دیدید که خواص جامعه یک عده بیتفاوت شدند و یک عده نیز حمایت کردند. اما بنده جزء اولین نفراتی بودم که وقتی نقد کردم، متهم شدم که مانع ظهور هستم و ... .
وی بیان کرد: برخی مسائل نیز جزء عوامل شتابزا قرار دارند. در این مسئله کم کاریهای علمی و عملی در زمینهسازی ظهور امام زمان(عج) صورت میگیرد. باید مشخص شود که در زمینه اجرایی چه کارهایی کردهایم؟ در زمینه علمی چه اقداماتی صورت گرفته است؟ آیا برای حضرت 10 کتاب نوشتهایم؟ آیا نیاز نیست مراکز نیروسازی برای تربیت نیروی امام شکل گیرد؟ آموزش و پروش چند خط برای امام دوازدهم(عج) مطلب دارد؟ دانشگاههای ما چند کتاب و صفحه برای امام زمان(عج) دارند؟ حوزه ما چند محصول دارد که جزء متن درسی آنها است؟ اگر این کم کاریهای علمی و کم کاریهای اجرایی را در زمینه مهدویت ببینیم، نشان میدهد که شتابزده عمل میشود.
نصوری تصریح کرد: نکته دیگر، بد عمل کردن جریانات مهدویت است. در مباحث مهدویت، به دستور مقام معظم رهبری، ستادی به نام ستاد هماهنگی فعالیتهای مهدویت تشکیل شد که رئیس آن حجتالاسلام رحیمیان، تولیت مسجد مقدس جمکران و دبیرش نیز حجتالاسلام کلباسی، رئیس مرکز تخصصی مهدویت هستند. لذا اگر کسی دوست دارد در حوزه مهدویت کار کند، باید به صورت جدی وارد عمل شود و برنامه خود را ارائه کند تا به یک همافزایی و کار منسجم ختم شود. اما متأسفانه، هر کسی برای خود دکانی باز کرده است. متولی واحد نداشتن در امر خودش بد عمل کردن را در پی دارد. یعنی راهبردها و ریلگذاریها معلوم نیست و اینها خود زمینه بدعتها و خرافات را میآورد و این جامعه، شاید از نظر ظاهری بگوید که زمینهساز ظهور هستیم، اما در درون میبینیم که عملاً درجا میزنند.
معاون مرکز تخصصی مهدویت در بخش دیگری از سخنان خود به ارائه راهکارهایی برای مقابله با خرافاتی که در زمینه مهدویت شکل گرفته پرداخت و بیان کرد: دو راهکار به نظرم میرسد؛ یکی علمی و دومی نیز راهکار عملی است. راهکار علمی این است که باید فضای علمی مهدویت را در جامعه رشد دهیم. الان متأسفانه مباحث علمی در زمینه مهدویت ضعیف است و به جای اینکه مردم را پخته کنیم، داغ میکنیم. داغ، سرد میشود، اما پخته، خام نخواهد شد. از نظر علمی ضعیفیم به این معنا که نیامدهایم به جهت علمی جریانسازی کنیم. فقط مرکز تخصصی مهدویت را داریم، اما این یک مرکز مگر چقدر توان دارد؟ در مقابل این حجم بزرگ کار، توان لازم را ندارد. لذا بعد علمی را باید رشد داد.
نصوری تصریح کرد: دومین بعد، بعد عقلانی است. یعنی دوران، دوران منطق و استدلال است و نمیتوانیم در فضایی به جامعه بگوییم که این کار را به اجبار انجام دهید و با جریان انحرافی به صورت امنیتی برخورد کنیم. باید نگاه، علمی باشد. عدهای به جهت اعتقادی و فرهنگی گیر دارند و باید با نگاه عقلی رشد دهیم.
معاون مرکز تخصصی مهدویت بیان کرد: یکی از کارهایی در حوزه عمل میشود انجام داد، افشاگری و جعلزدایی است. افرادی هستند که به دزدی و اختلاس مشغول میشوند و البته اینها به مردم نیز معرفی میشوند اما چرا مردم را با یک دوره شاخصههای جریانهای انحرافی آشنا نمیکنیم تا مطلع شوند؟ همه اعم از حوزه، رسانه، دانشگاه و مسجد باید در این زمینه کمک کنند.
وی در ادامه افزود: کار دیگری که باید صورت گیرد، حذف بیتفاوتی در جامعه، نسبت به جریانهای انحرافی است. مثلاً یک جریان انحرافی را داریم که 10 سال کار میکند اما نمیبینیم که دستگاههای امنیتی و قضائی دست به کار شوند. همچنین علمای ما نیز نسبت به جریانهای انحرافی بیتفاوتاند و میگویند این مسائل جزء اولویتهای ما نیست. عموم مردم هم این حس بیتفاوتی را دارند و یک نکته جالب توجه این است که شما نمیبینید که هیچ کدام از جریانهای انحرافی مشکلات مالی داشته باشند، اما در مقابل همه جریانهای اصلی که میخواهند با آنها مبارزه کنند مشکلات مالی دارند که این نقیصه نیز باید برطرف شود.
این پژوهشگر حوزه مهدویت بیان کرد: بنابراین باید تلاش کنیم که این بیتفاوتی نسبت به جریان انحرافی برطرف شود و نکته دیگر در کار عملی این است که باید برای خانواده و نسل جدید پیرامون این مسائل ایجاد حساسیت کنیم. برای مثال در مورد آب معدنی ایجاد حساسیت کردیم که اگر تاریخ انقضاء آن گذشت نباید مصرف کرد. لذا فرهنگسازی شده است و این ایجاد حساسیت را نیز باید فرهنگسازی کرد.
نصوری با انتقاد از عملکرد وزارت ارشاد و رسانه در حوزه مهدویت گفت: وزارت ارشاد که میخواهد به یک کتاب مجوز چاپ بدهد، باید این کتاب توسط متخصص بررسی شود اما متأسفانه اینطور نیست. همچنین رسانه میخواهد کارشناس مهدویت را حاضر کند تا در این زمینه صحبت کند اما بسیاری از این افراد اساساً کارشناس مهدویت نیستند، به عبارت دیگر مطلع هستند، اما متخصص نیستند. بنابراین در عرصههای مختلف باید ایجاد حسیاست کنیم که هر کسی هر چیزی دید به آن اکتفا نکند و هر سخنرانی نیز هر جایی دعوت نشود.
وی در انتهای سخنان خود بیان کرد: یکی از راهکارهای عملی برای مبارزه با جریانهای انحرافی، معرفی الگوهای عینی و زمینی برای نسل امروز، به عنوان نسل منتظر است. مثلاً نشان دهیم که شهید صیادشیرازی چه کرده که آیتالله بهاءالدینی در مورد ایشان گفتند که صیاد الگوی انسان منتظر است. این بیان نشان میدهد که از جنس ما هم میتواند انسان منتظر باشد و لازم نیست حتماً معصوم یا امامزاده باشیم. بنابراین باید بیش از پیش به بحث معرفی الگوها توجه شود و البته این مسئله نیز فرهنگسازی را میطلبد، همانطور که غربیها برای مرد عنکبوتی و ... فرهنگسازی میکنند و از ظرفیت کتب و دفاتر و ... استفاده میکنند ما نیز باید از این ظرفیتها برای فرهنگسازی الگوهایمان استفاده کنیم.
انتهای پیام