کرونا حج امسال را لغو می‌کند؟
با شیوع بیماری کرونا یکی از مراسمی که به حالت تعلیق درآمد عمره مفرده بود و حالا با گسترش بیشتر این بیماری، به نظر می‌رسد که برگزاری مراسم سالانه حج با اما و اگرهایی روبهرو شده است.
به گزارش ایکنا، وب‌سایت عرب نیوز، در گزارشی با اشاره به شیوع کرونا در جهان از جمله در عربستان به سابقه تعلیق یا عدم برگزاری این مراسم بزرگ دینی پرداخته است.
آیا حج، که سالانه میلیون‌ها مسلمان را به زادگاه اسلام در عربستان سعودی می‌کشاند، امسال به دلیل بیماری همه‌گیری کرونا به حالت تعلیق درآمده است؟ این سؤال در ذهن میلیون‌ها مسلمان در سراسر جهان که قرار است از اواخر ماه جولای (اواسط مرداد ماه) حج را به جا بیاورند وجود دارد.
همچنین، اظهارات محمد صالح بن طاهر بِن‌تِن، وزیر حج و عمره عربستان سعودی، در 31 مارس (12 فروردین) در تلویزیون دولتی الاخباریه انعکاس گسترده‌ای در جهان داشت. او گفت: «از برادران مسلمان در سراسر جهان خواسته‌ایم تا اعلام کامل برنامه‌های حج امسال صبر کنند. ما از جهانیان خواسته‌ایم تا زمانی که مسیر این بیماری همه‌گیر روشن نشود، مواظب گروه‌های حج باشند و امنیت خاطر زائران و بهداشت عمومی را در اولویت خود قرار دهند.»
وزارت بهداشت عربستان اقدامات احتیاطی را برای کنترل شیوع کرونا در مکه و مدینه انجام داده است. با وجود این در مجموع بیش از 480 مورد تأیید شده تاکنون در دو شهر مقدس مکه و مدینه گزارش شده است.
ماه گذشته دولت عربستان حج عمره را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآورد و تمام پروازهای مسافری بین‌المللی را به طور نامحدود متوقف و ورود و خروج در چندین شهر از جمله مکه و مدینه را ممنوع کرد. البته در میان بیش از 2 هزار مورد ابتلا به کرونا در عربستان 25 مرگ گزارش شده است.
با این همه این اولین‌بار نیست که مراسم حج در عربستان سعودی به حالت تعلیق درآمده است. براساس گزارشی که از سوی بنیاد تحقیقات و بایگانی مؤسسه پادشاه عبدالعزیز (دارا) منتشر شده است، آئین حج از قرار برای نخستین‌بار در 930 میلادی (309 شمسی) بر اثر حمله قرامطه به حجاج و شورش علیه خلیفه عباسی در روز هشتم مراسم مختل شد. قرمطیان مراسم حج را بت‌پرستی می‌دانستند و در آن سال 30 هزار زائر خانه خدا را کشتند. بر اثر این حمله مراسم حج برای 10 سال برگزار نشد.
بار دوم در 968 میلادی (347 شمسی) مراسم حج به علت شیوع یک بیماری، که قربانیان فراوانی بر جای گذاشت، لغو شد. در آن زمان شترها که زائران از آنها برای سفر به مکه استفاده می‌کردند بر اثر قحطی تلف شدند. در آن سال فقط شمار قابل ملاحظه‌ای از مردم مصر توانستند خود را به مکه برسانند. اما مردم مصر در 1000 میلادی (379 شمسی) نیز به علت بالا بودن هزینه زندگی نتوانستند برای زیارت خانه خدا به مکه سفر کنند.
براساس اسناد دارا، به مدت 29 سال هیچ کس از مصر و شرق برای زیارت خانه خدا به مکه نرفت و در سال 1030 میلادی (409 شمسی) فقط شمار معدودی از عراق به مکه آمدند. در سال 1099 میلادی(478 شمسی) نیز هیچ‌کس برای انجام مناسک حج به مکه نرفت، زیرا جهان اسلام درگیر جنگ‌های گوناگون بود. پنج سال قبل از این تاریخ، صلیبیون به علت تفرقه بین زمامداران مسلمان توانستند بیت‌المقدس را تصرف کنند و به علت همین جنگ‌ها، در آن سال هیچ‌کس نتوانست خود را به مکه برساند.
سپس در سال 1168 میلادی(547 شمسی) سعدالدین شیرکو تلاش کرد تا دامنه تصرفات دولت زنگی را به مصر تعمیم دهد و در نتیجه در آن سال نیز مصری‌ها نتوانستند به مکه سفر کنند. در قرن سیزده میلادی نیز بار دیگر سفر به مکه با مشکل روبهرو شد. در ادامه در سال 1798 میلادی(1177 شمسی) با لشکرکشی ناپلئون به مصر بار دیگر را‌ه‌ها برای سفر به مکه ناامن شد. با گذشت دو قرن از آن تاریخ، اکنون شیوع کرونا برگزاری مناسک حج در سال جاری را با تردید روبهرو ساخته است.
هانی نصیره، نویسنده و دانشگاهی مصری، می‌گوید: در صورت ادامه شیوع کرونا، احتمال لغو مراسم حج دور از ذهن نخواهد بود. اگر مراسم لغو شود، تصمیمی عاقلانه و کاملاً شرعی خواهد بود، چون خداوند در قرآن می‌فرماید که خود را به کشتن ندهید و پیامبر(ص) به صحابه خود درباره خطر بیماری‌های واگیر هشدار داده است.
وی گفت: کشورهای اسلامی از جمله ایران و ترکیه تلفات فراوانی متحمل شده‌اند و نباید کاری کنیم که تلفات بیشتری به بار بیاید. برگزاری مناسک حج در این شرایط عاقلانه نیست و اسلام هم آن را تأیید نمی‌کند. اگر مفتی بودم، دستور تعلیق مراسم حج را صادر می‌کردم.
احمد القمدی، از اساتید مطالعات اسلامی، می‌گوید: حج مراسمی نیست که حتماً باید در زمان خاصی از زندگی مسلمانان انجام شود و افراد پس از مستطیع شدن هر زمان که خواستند می‌توانند به خانه خدا مشرف شوند.
این کارشناس مسائل اسلامی گفت: پیامبر اسلام نیز در سال اولی که حج برای مسلمانان اجباری شد، به زیارت خانه خدا نرفت. حفظ جان مسلمانان مهمتر از برگزاری مناسک حج است و اصولاً حج مناسکی مبتنی بر عقل است و چنانچه شرکت در مراسم حج سلامت مسلمانان را به خطر اندازد، باید از آن اجتناب کرد.
تنظیم از محمدحسن گودرزی
انتهای پیام
