جایگزین‌های اعتکاف در دوران کرونا / سنتی که مایه برکت است
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: مردم ایران اسلامی باید بدانند که موضوع اصلی و مهم در این سه شبانه‌روز اعتکاف، خلوت و انس با معبود است و می‌توانند این فیض نورانی و مراسم معنوی را در منازل خود نیز برپا کنند؛ انس با قرآن، تلاوت و تفسیر کلام‌الله مجید از جمله موضوعات اثرگذار در این شب‌ها بوده و می‌تواند جایگزین خوبی برای اعتکاف باشد.
اعتکاف فرصتی بسیار مناسب است تا انسانى که در پیچ و خم‌هاى مادى غرق شده، خود را بازیابد و به قصد بهره بردن از ارزش‌هاى معنوى، از علایق مادى دست بکشد و خود را در اختیار پروردگار بگذارد و تقاضا کند که او را در راه راست ثابت نگهدارد تا بتواند به دریاى بیکران انس و مهر خداوند که همه‌اش مغفرت و رحمت است، متصل شود.
در اعتکاف مى‌توان خانه دل را از اغیار تهى و نور محبت خدا را در آن جلوه‌گر کرد. مى‌توان خود را وقف عبادت کرد و لذت میهمانى را بر سر سفره احسان و لطف الهى چشید. مى‌توان زمام دل و جان را به دست خدا سپرد و همه اعضا و جوارح را در حصار اراده حق به بند کشید.
متأسفانه چند سالی است که به دلیل شرایط کرونایی کشور، سنت حسنه اعتکاف در مساجد و حسینیه‌های کشور برگزار نمی‌شود. یکی از مسائل مهمی که در رابطه با مسئله اعتکاف مطرح می‌شود، چگونگی بهره‌گیری از فیوضات این سنت حسنه در ایام کرونایی است. مسلماً انجام اعتکاف تنها محدود به مساحد و حسینیه‌ها نیست و نفس آن خلوت و انس با معبود است که انسان می‌تواند در نقطه‌ای خلوت حتی در منزل و مکان‌های دیگر نیز به این آرامش معنوی دست پیدا کند.
عبدالمجید طالب‌تاش، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه با فلسفه وجودی مراسم اعتکاف و ضرورت راز و نیاز انسان با معبود، اظهار کرد: در ارتباط با بحث اعتکاف، حقیقت این است که خداوند متعال زمانی که انسان را خلق کرد، جهان را نیز برای او آفرید و این جهان را به گونه‌ای طراحی کرده که زندگی انسان با شب و روز آمیخته شده است.
وی افزود: خداوند روز را خلق کرد تا انسان در طول آن به کار و کوشش بپردازد و با کسب رزق و روزی حلال زندگی خود را به پیش ببرد. همچنین، شب را برای آرامش و سکون و به گونه‌ای برای تولید توانایی و انرژی و نیز تقویت روح و جسم و روان آدمی خلق کرده است؛ «وَمِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ و از رحمتش برايتان شب و روز را قرار داد تا در اين (يك) بياراميد و (در آن يك) از فزونبخشى او (روزى خود) بجوييد باشد كه سپاس بداريد».
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: این سؤال مطرح می‌شود که آرامش در شب چگونه برای انسان حاصل می‌شود؟ بخشی از این آرامش با خواب و استراحت به دست می‌آید، یعنی خواب موجبات سلامتی و آرامش جسم را فراهم می‌کند، اما روح آدمی نیز نیاز به آرامش دارد که این آرامش در خلوت کردن با خداوند و رها کردن خود از دغدغه‌های زندگی در شب ایجاد می‌شود.
طالب‌تاش با بیان اینکه به همین دلیل بود که خداوند متعال به پیامبر(ص) فرمان می‌دهد که بخشی از شب را برای راز و نیاز و خلوت با معبود قرار دهد، تصریح کرد: خداوند دلیل این مسئله را در آیات نورانی قرآن کریم این‌گونه بیان می‌کند که؛ «إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا؛ قطعا برخاستن شب رنجش بيشتر و گفتار (در آن هنگام) راستينتر است». از سوی دیگر می‌فرماید: «إِنَّ لَكَ فِي النَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا؛ تو را در روز آمد و شدى دراز است». بنابراین، طبق این آیات الهی انسان همچنان که باید در روز در تلاش و کوشش باشد، باید در شب خلوتی برای راز و نیاز با خالق ایجاد کرده و با معبود خود خلوت کند.
وی اظهار کرد: چنانچه این شرایط را به یک سال زندگی تعمیم دهیم، این نکته به دست می‌آید که آدمی یک سال خود را به دغدغه‌های اجتماعی، تلاش و کوشش، گفت‌وگوی با دیگران، رفت و آمد با خویشان و دوستان می‌پردازد و برای اینکه بتواند پس از این مدت طولانی به آرامش و سکون دست پیدا کند، چقدر زیبا است که پس از این یک سال، مدت سه تا چهار روز را به خلوت خود با خدا اختصاص داده و به اعتکاف بپردازد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: سنت اعتکاف و خلوت چند روزه با خالق در سیره معصومان(ع)، پیشینیان و بزرگان دین وجود داشته و ایشان در این چند روز اعتکاف خود را از دغدغه‌های اجتماعی رها کرده و فقط و فقط به خلوت و مسجد رفته و با خدای خود راز و نیاز می‌کردند. بنابراین، عده‌ای از مردم پس از یک سال فعالیت خود را به مدت سه شبانه‌روز از مردم جدا کرده و در کنج خلوت با خدای خود گفت‌وگو می‌کنند.
طالب‌طاش در ادامه تصریح کرد: اعتکاف در تقویت روح و جان آدمی و تهذیب نفس انسان و نیز به تبع آن سلامت جسم و جان او مؤثر است. توصیه‌ای که می‌توان به دست‌اندرکاران اعتکاف کرد این است که در عین اینکه برنامه‌های جمعی مراسم اعتکاف نظیر سخنرانی، دعاهای جمعی و ... بسیار ارزشمند و قابل استفاده است، اما مسئولان و دست‌اندرکاران باید تلاش کنند که فرصت‌های خلوت‌گونه‌ای نیز به معتکفان بدهند تا بتوانند در سکوت و آرامش مطلق با خدای خود راز و نیاز کنند.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد موضوع اعتکاف که سال‌ها است با حمایت و عنایت مقام معظم رهبری در کشور توسعه و گسترش پیدا کرده و جوانان با این مؤلفه و مبحث دینی آشنا شده‌اند، مسئله بسیار پرخیر و برکتی برای جامعه خواهد بود و برهمگان لازم و واجب است تا زمینه را برای حضور حداکثری نوجوانان و جوانان در این سنت حسنه دینی فراهم کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به شرایط کرونایی کشور و نیز عدم برگزاری مراسم اعتکاف در مساجد و حسینیه‌ها طی دو سال گذشته، اظهار کرد: معتقد هستم و پیشنهاد می‌کنم که متولیان مساجد در همین شرایط کرونایی نیز مساجد و حسینیه‌ها را زیر نظر ستاد ملی کرونا تعطیل نکنند. چنانچه ستاد ملی کرونا اجازه برپایی این مراسم را در مساجد دادند، متولیان نیز این مراسم معنوی را با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و در تعداد محدود و حداقلی برگزار کنند.
طالب‌تاش بیان کرد: البته این مراسم باید به گونه‌ای محدود و با رعایت مسائل بهداشتی برگزار شود که فرد معتکف فضای مسجد را حتی از فضای محل کار و خانه خود نیز سالم‌تر بداند. چنانچه چنین فضایی برای معتکفان فراهم شود، در این صورت معتکفان می‌توانند با خیال راحت به اعتکاف پرداخته و از این فیض معنوی بهره‌مند شوند که برکت آن نیز قطعا به دیگران نیز خواهد رسید.
وی تصریح کرد: نکته مهم دیگر در این زمینه این است که عده‌ای از معتکفان می‌توانند ایثار کرده و با نرفتن به مساجد فضا را برای تعداد محدودی از معتکفان فراهم کنند. چنانچه فردی عشق به اعتکاف دارد اما برای راحتی دیگران و باز بودن مساجد برای اعتکاف، فضا را به دیگر معتکفان دهد، ایثار کرده است. همچنین، همه مردم ایران اسلامی باید بدانند که موضوع اصلی و مهم در این سه شبانه‌روز، خلوت و انس با معبود است و می‌توانند این فیض نورانی و مراسم معنوی را در منازل خود نیز برپا کنند. انس با قرآن، تلاوت و تفسیر کلام‌الله مجید از جمله موضوعات اثرگذار در این شب‌ها بوده و می‌تواند جایگزین خوبی برای اعتکاف باشد.
انتهای پیام
