سیدجلال ساداتیان، کاردار اسبق ایران در انگلیس و دیپلمات باسابقه کشورمان، در گفتوگو با ایکنا، درباره ارزیابی خود از سفر رافائل گروسی به ایران و بیانیه پایانی مشترک ایران و آژانس گفت: شرایط کشور در چند ماه گذشته به لحاظ بینالمللی سخت بود و عوامل مختلفی دست به دست هم دادند و این شرایط را ایجاد کردند. اولین عامل این بود که اقدامات میانجیگرانه آقای بورل و آقای مورا به نتیجه نرسید و آنها از امکان ادامه مذاکرات اظهار ناامیدی کردند. دومین عامل طرح ادعای حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین و ارسال پهپاد به این کشور و تقویت روسیه در این جنگ بود. عامل سوم عبور اروپا از بحران انرژی در دوره جنگ اوکراین و عدم قرار گرفتن آنها در موضع ضعف با ارسال کمکها در این حوزه از آمریکا و برخی نقاط دیگر بود. عامل پایانی هم اتفاقات چند ماهه داخلی ایران و اقدامات غرب در محکوم کردن ایران به لحظ حقوق بشر بود.
وی افزود: مجموعه این عوامل در کنار هم وضعیت و فضا را برای ایران سخت و دشوار کرد و ایرانهراسی و حتی مشروعیتزدایی از حاکمیت جمهوری اسلامی در دستور کار غربیها قرار گرفت و در بعد رسانهای هم این حملات شدت بیشتری پیدا کرد.
ساداتیان اظهار کرد: ایران در چنین وضعیتی بایستی راه حلی را در نظر میگرفت تا آژانس بینالمللی انرژی هستهای، به مانند سفر چند ماه پیش آقای گروسی به تهران که به صدور قطعنامه علیه ایران منجر شد، عمل نکند. زیرا اگر این بار هم گزارش منفی دیگری از سوی گروسی علیه ایران در آژانس مطرح میشد، میتوانست تبعات نامطلوب خاصی را برای ایران داشته باشد که از جمله آنها فعال شدن «اسنپ بک» است.
این دیپلمات باسابقه کشورمان اظهار کرد: فعال شدن این ساز و کار و بازگشت شش قطعنامه پیشین شورای امنیت سازمان ملل در این وضعیت، میتوانست موقعیت ایران را از نظر اقتصادی دچار وخامت و مشکلات بیشتری کند، زیرا تحریمها تا الان بیشتر تحریمهای آمریکای ترامپی علیه ایران و بخشی هم شامل تحریمهای اروپا به خاطر مسائل حقوق بشری بوده اما بازگشت آن شش قطعنامه توسط شورای امنیت، تحریمها علیه ایران را یک تحریم جهانی میکرد و همه کشورها موظف به تبعیت و اجرای قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل میشدند و در ادامه هم این قابلیت را داشت که با عبور از ماده 41 به ماده 42 فصل هفتم منشور سازمان ملل، فعالیتهای نظامی را علیه ایران مشروعیت ببخشد.
وی یادآور شد: البته در شرایط موجود اسرائیل و برخی کشورهای دیگر ایران را تهدیداتی میکنند که قابلیت پاسخگویی دارد اما وقتی این مسئله به شورای امنیت سازمان ملل برود آن زمان وضعیت بسیار خطرناک میشود و یک نوع مشروعیت برای تهدیدکنندگان ایران فراهم میکند.
ساداتیان ابراز کرد: با این شرایط ایران طی سفر آقای گروسی حاضر به نشان دادن انعطاف از خود برای مسئله برجام شد و اظهارات چند وقت اخیر آقای امیرعبداللهیان و حتی پیام برخی مقامات آمریکایی دلالت بر آمادگی آنها برای بازگشت به برجام دارد. آمریکا و اروپاییها در چند وقت اغلب اظهارات منفی میکردند اما به دنبال سفر حدود چهل روز پیش آقای کمالوندی، معاون سازمان انرژی اتمی، به وین، جرقه سفر آقای گروسی به تهران زده شد و به نظر میرسد زمینه امیدواری به احیای برجام فراهم شده است. دیدارهای سطح بالای آقای گروسی در این سفر با رئیسجمهور و وزیر امور خارجه حکایت از آن دارد که توافقات مثبتی بین دو طرف انجام گرفته و بخشی از مسائل اختلافی حل شده است.
ساداتیان در پاسخ به سؤال اینکه آیا با این توافق؛ اروپا و آمریکا همچنان بر روی مسئله حمایت نظامی ایران از روسیه به عنوان مانع از سرگیری مذاکرات حساسیت دارند، گفت: به اعتقاد من هر موضوعی را باید در جای خود بررسی کرد. مسئله و نگرانی عمده غربیها دستیابی ایران به سلاح هستهای است و در نتیجه در قالب پرونده هستهای و برجام این موضوع را مطرح میکنند. حتی یکی از موارد اختلافی ایران با آنها این بود که ایران برای نمونه وقتی اعلام میکرد سپاه باید از لیست تروریسم خارج شود آنها پاسخ میدادند این ارتباطی با برجام ندارد و اگر قرار به ورود این مسائل به مذاکرات باشد ما هم موضوعات دیگری را مطرح میکنیم.
این کارشناس مسائل بینالمللی در پایان بیان کرد: با این استدلال به نظر نمیرسد غربیها بخواهند موضوعات دیگری را مانند حمایت ایران از روسیه در بازگشت خود به مذاکرات دخیل کنند. البته اگر به صورت یک بسته به مسئله نگاه کنند و برای مثال بگویند شما این کار را نکردید پس آن کار را هم نکردید، مسئله ارسال پهپاد به روسیه از سوی ایران مطرح میشود کما اینکه تا کنون هم مطرح بوده است اما وقتی به بحث خود برجام وارد میشوند به اعتقاد من آنها هم در چارچوب برجام گفتوگو خواهند کرد.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام