با این اسم رمز به خدا برسیم

به گزارش ایکنا از قزوین، حجت‌الاسلام‌‌ والمسلمین مسعود آذربایجانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در وبینار تحلیل روانشناختی دعای مجیر که شب گذشته، ۲۰ فروردین به همت گروه درمان چندبعدی معنوی خداسو از سوی مرکز خدمات مشاوره و روانشناسی «طلیعه سلامت» برگزار شد، با مطرح کردن این سؤال که شب قدر چیست و مهمترین کاری که در این شب باید انجام شود کدام است؛ گفت: با قرائت سوره‌های قدر و دخان به این یقین قطعی می‌رسیم که بحث شب قدر یکی از امور قطعی در این عالم است.

وی ادامه داد: بر اساس گزارشی که قرآن به ما می‌دهد اگر بخواهیم به وسیله عقل طبیعی شب قدر را تبیین کنیم نکته‌ای که وجود دارد این است که همان‌طور که ما در کشور نیاز به یک برنامه داریم و باید مراحل مختلفی را از سنجش و بررسی طی کنیم تا به تصویب نهایی برنامه برسیم در عالم هم نیاز به یک برنامه‌ریزی سالانه وجود دارد که مقدرات مردم و مهم ترین مسائلی که برای این جهان است باید تبیین شود؛ مسائلی مانند سعادت و شقاوت انسان‌ها، حیات و ممات در این شب‌ها مقدر می‌شود، بنابراین ما شب قدر را به عنوان یک امر یقینی و واقعی می‌دانیم.

بیشتر بخوانید: 

• «میل به کمال» با «تنفر از نقص» معنا پیدا می‌کند
• مفهوم مالکیت را در ذهن اصلاح کنیم

وی ادامه داد: در روایات سه شب را به عنوان شب قدر احتمالی تعیین کرده‌اند و همان‌طور که در روایتی از امام صادق(ع) وجود دارد شب نوزدهم مقدرات مشخص می‌شود، شب بیست‌ویکم مقدرات استحکام پیدا می‌کند و جزئیات و موارد آن مشخص می‌شود و در شب بیست‌وسوم مقدرات نهایی می‌شود. به همین جهت باید هر سه شب را احیا بگیریم اما احیا کردن شب به این معنا است که ما در این شب‌ها خودمان را زنده می‌کنیم و از این شب‌ها برای پاسخ دادن به خداوند استفاده می‌کنیم.

بیداری ظاهری را به بیداری باطنی متصل کنیم

آذربایجانی بیان کرد: اولین نکته این است که ما باید این شب‌ها را احیا بگیریم یعنی سعی کنیم بیداری ظاهری را به یک بیداری باطنی متصل کنیم؛ در درمان معنوی یاد گرفتیم که نگاه معنوی می‌تواند برای همه امور باشد و در پس این شب‌ها اگر نگاه معنوی داشته باشیم و خودمان را بین مبدا و معاد دوباره تعریف کنیم یعنی معنای جدیدی را کشف کرده‌ایم پس احیا گرفتن نه فقط به معنای بیداری ظاهری است بلکه به معنای آن است که برای خودمان حیات دوباره ایجاد کنیم و بتوانیم به حیات واقعی خود نائل شویم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: نکته بعدی این است که در این شب باید مقداری به پالایش و پیرایش خود بپردازیم به قول جبران خلیل جبران همان‌طور که انسان به حمام جسم نیاز دارد نیازمند حمام روح نیز است. حداقل سالی یکبار باید آلودگی‌هایی که در درون ما وجود دارد مانند کینه‌، حسد، ناراحتی و غم و هر موضوعی که بار ما را سنگین بار کرده و نمی‌گذارد پرواز کنیم و سبکبال شویم؛ پیرایش کنیم و شب ۱۹ رمضان شبی است که باید این کار را انجام بدهیم و از رحمت خدا غافل نشویم زیرا خداوند غفور و رحیم است و با رحمت خدا ذره‌ای از آلودگی‌ها در وجود ما باقی نمی‌ماند.

آذربایجانی افزود: بنابراین با توبه و استغفار می‌توانیم زمینه پالایش خود را فراهم کنیم و به صافی و صفای روح برسیم، شب قدر شب استغفار است اما به این معنا که باید از ظاهر استغفار باطن معنای آن را درک کنیم یعنی من پیش خداوند نسبت به بعضی از روش‌هایی که با هدفم تعارض داشت احساس پشیمانی می‌کنم و با استغفار آنچه برای هدف من مانع ایجاد می‌کند از خود دور می‌کنم.

چرا شب قدر؟

وی گفت: درباره اینکه خدا سرنوشت انسان را در شب رقم می‌زند هم نکاتی وجود دارد، شب ویژگی‌هایی دارد اولین نکته این است که در یک شب از سال، ظرفیت تغییر یک عمر وجود دارد، خداوند می‌فرماید «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» یعنی شبی که از هزار ماه بهتر است و برای عمر ما کفایت می‌کند و این موضوع خیلی از نگاه‌ها و کلیشه‌های ما را عوض می‌کند.

این استاد دانشگاه خاطرشان کرد: شب خصوصیات دیگری هم دارد مثل اینکه شب تاریک است و ما می‌توانیم تنهایی خودمان را ببینیم، می‌توانیم مراقبه کنیم و به خودمان نگاه دوباره داشته باشیم، می‌توانیم اکتشاف کنیم برخلاف روز که همه چیز مشهود است شب نیاز به اکتشاف دارد در شب آلودگی‌هایی که ممکن است دیگران نبینند خودمان می‌بینیم و برای برطرف کردن آن‌ها گام برمی‌داریم تا به باطن واقعی خود برسیم، شب آرامش و خلوت دارد تا انسان به آن هدف اصلی که دارد برسد.

وی اظهار کرد: مهمترین نکته که می‌خواهم بر آن تأکید بیشتری داشته باشم این است که در شب قدر ما به کجا می‌خواهیم برسیم آخرین آیه سوره قدر رمزی برای ماست وقتی خداوند می‌گوید «سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» باید روی این موضوع تأمل کنیم که سلام چیست؟ یعنی چه «سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْر» ما تا هنگام فجر سلام داریم؟ برخی در تفاسیر این آیه گفته‌اند که منظور سلام و صلوات فرشتگان است اما به نظر می‌رسد این آیه می‌خواهد نکته بالاتری به ما بگوید در واقع سلام اسم رمز این شب است یعنی ما با تأمل روی سلام می‌توانیم از شب رمزگشایی کنیم زیرا خداوند فرموده و «وَ مَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ» یعنی شما به راحتی نمی‌توانید شب قدر را درک کنید، سلام اسم رمز ماست اما به چه اشاره دارد.

رمزگشایی از سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْر

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بیان کرد: در آیات مختلف خداوند به پیامبران سلام می‌فرستد؛ اینجا معلوم می‌شود که این سلام مرتبه خاصی دارد که برای انبیا هم گفته شده و قرآن دارد احوال این انبیا را برای ما ذکر می‌کند؛ پس قرآن حال انبیا را به ما نشان می‌دهد. این سلام می‌خواهد به ما بگوید اگر قدم به قدم با پیامبران الهی همراه شوید به قلب سلیم خواهید رسید قلب سلیم این است که در آن شرک و انحراف نیست، کینه و بدی نیست، پس شب قدر شب سلام است تا ما بتوانیم به قلب سلیم برسیم اما یک مرتبه عمیق‌تر در این آیه وجود دارد و آن اینکه سلام در سوره حشر آمده که سلام اسم خداست.

وی ادامه داد: در رمزگشایی «سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» می‌توان گفت چون سلام اسم خداست یعنی قرار است ما با این اسم رمز به خدا برسیم پس باطن شب قدر این است که ما باید به یکی از اسماء خدا برسیم. در باطن اسم سلام سلامت معنوی وجود دارد؛ راهبرد معنوی وجود دارد که به خدا خواهیم رسید این یعنی اگر تا طلوع فجر خورشید یا طلوع فجر خودمان انبیا و اسماء الهی را همراهی کنیم به خداوند خواهیم رسید.

آذربایجانی در پایان اظهار کرد: روایت است که حضرت موسی به خداوند عرض کرد خدایا من تقرب به تو را دوست دارم و خدا فرمود قرب به من نصیب کسی می‌شود که شب قدر بیدار بماند، بیدار شود و از این بیداری برای احیای خودش استفاده کند. انسان از خداوند رحمت می‌خواهد و خداوند می‌فرماید رحمت من برای کسی است که به فقرا کمک کند و آن‌ها را فراموش نکند؛ انسان از خداوند می‌خواهد تا از پل صراط عبور کند شب قدر باید صدقه بدهیم تسبیح خداوند را بگوییم استغفار کنیم تا مسیر رسیدن له خدا هموار شود اما توجه کنیم اعمال شب قدری مثل قرآن به سر گرفتن ما را مشغول نکند اصل این است که به فکر صاحب خانه باشیم.

تهیه و تنظیم زهرا عبداللهی