شهید مطهری اولین گام برای اندیشه را پرسشگری می‌داند

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین حجت‌لله احمدی، استاد حوزه علمیه، 11 اردیبهشت ماه در نشست علمی «استاد فکر بر محور اندیشه‌های استاد شهید مطهری» که از سوی دفتر مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه برگزار شد، گفت: در بین موجودات فقط انسان قدرت تفکر و اندیشه دارد و بدون اندیشیدن رشد و پیشرفت در هیچ عرصه‌ای برای انسان رخ نمی‌دهد.

وی افزود: استاد مطهری به عنوان شخصیتی که حقیقتا صفت متفکر برازنده او بود، تاکید داشت که در مواجهه با مسائل و مشکلات، مهمترین چاره، اندیشیدن و فکرکردن است.

احمدی افزود: گام اول برای اندیشیدن و تفکر چیست؟ اگر ما بخواهیم شخصیت استاد مطهری را از این منظر مورد توجه قرار دهیم، تأکید اول ایشان این است که گام اول برای اندیشه، پرسشگری و سؤال است. اگر ما سراغ پرسش‌های جدید رفتیم، اندیشه جدید هم تولید خواهد شد.

احمدی با بیان اینکه استاد مطهری از دوره نوجوانی با شبهات و سؤالات روبرو شدند البته برخی فکر می‌کنند هر سؤالی، شبهه است ولی اینطور نیست، اظهار کرد: گام اول پرسیدن است و در روایتی از پیامبر(ص) این مطلب منعکس شده است که «ان العلم کنز مفتاحه السؤال»؛ کسی به دانش جدید و عمل و معرفت جدید می‌‎رسد که پرسشگر باشد.

استاد حوزه علمیه اضافه کرد: گام دوم، اولویت‌دهی و رتبه‌بندی پرسش است و ویژگی دیگر استاد مطهری این بود که درباره اموری می‌اندیشید که اولویت داشت لذا تصریح دارد که من هر کتابی نوشته‌ام احساس کردم مورد سؤال جامعه و مهم بوده است.

استاد حوزه علمیه، اضافه کرد: زمینه دومی که باعث الگودهی استاد مطهری به ما می‌شود، مواجهه جدید با موضوعات قدیمی است؛ مثلاً عدل الهی موضوعی است که از قدیم مطرح بوده و از نظر شیعه، جزء اصول اعتقادات است. مقایسه بین دیدگاه‌های مختلف که به آن فلسفه تطبیقی و فقه مقارن گفته می‌شود از جمله ویژگی‌های برجسته استاد مطهری است.

وی افزود: اولین کتاب ایشان فلسفه و روش رئالیسم است که در آن مطالب علامه طباطبایی را نقد کرده است. استاد پرسش‌هایی که در زمینه فلسفه وجود دارد با نگاه تطبیقی بررسی کرده است و آراء افلاطون و فارابی و .. را تا فلاسفه امروز مانند کانت و هایدگر و ... بحث کرده است.

احمدی گفت: همچنین کتاب اخلاق جنسی را از دید غرب و اسلام نوشته است یعنی غربی‌ها در این زمینه چه نظری دارند و اسلام چه نظری، ایشان بین دیدگاه اندیشمندان جدید غرب و دیدگاه اندیشمندان مسلمان مقایسه کرده است. بنابراین یک استاد اندیشه باید توجه زیادی به گفت‌وگوی علمی داشته باشد.

این پژوهشگر اظهار کرد: شاگردان درس ایشان باید این روحیه را بیابند که به استقبال دیدگاه‌های مختلف بروند و از آن پرهیز نکنند. از منظر ایشان، اگر در جامعه در مورد موضوعی چون عدل الهی سؤال شود که چرا در خلقت، تفاوت وجود دارد؟ یکی فقیر و دیگری ثروتمند و یکی زشت و دیگری زیباست و یکی سالم و دیگری ناقص الخلقه و چرا زلزله و سیل و ... وجود دارد، باید به همه اینها پاسخ قانع‌کننده بدهیم.

وی با بیان اینکه مسئله دیگر روش‌شناسی در پاسخ است که امروزه در اصطلاح غربی به آن متدولوژی گویند، تأکید کرد: وقتی ما می‌خواهیم پرسشی را پاسخ دهیم خیلی از اوقات، به صورت کلی و غیرروشمند پاسخ می‌دهیم ولی وقتی روشمند باشد، ضمن الگودهی به مخاطبان به صورت جامع به یک پرسش توجه شده و ممکن است به خیلی از سؤالات مرتبط با آن محور هم در حین پاسخ به این پرسش، جواب داده باشیم.