حجتالاسلام و المسلمین علیرضا پیروزمند، مدیر گروه مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی و رئیس کارگروه معنویت، مهدویت و مودعودگرایی همایش بینالمللی «هندسه نظم جدید جهانی»، در گفتوگو با ایکنا درباره جایگاه و نقش معنویت در ساخت تمدن نوین اسلامی و نظم جدید جهانی گفت: موضوع نظم نوین جهانی ظرف و موقعیتی است که سرنوشت همه جوامع را تحت تأثیر قرار میدهد. منظور از این نظم نیز تنها ساختار سیاسی قدرت نیست، بلکه در بطن این ساختار سیاسی، ساختار فرهنگی یا مرکزیت فرهنگی قرار دارد که کشورهای جهان را تحت تأثیر خود قرار میدهد.
وی افزود: براین اساس مسئله دارای اهمیت در نظم نوین جهانی این است که کدام آرمان و ایده، بشریت را بهتر منسجم میکند و به سمت یک جامعه آرمانی پیش میبرد.
پیروزمند اظهار کرد: آمریکا پس از فروپاشی شوروی برای اینکه بتواند فرهنگ آمریکایی را به فرهنگ مسلط جهانی تبدیل کند، خیز برداشت و در این راستا از تمام ابزارهای قدرت خود؛ اعم از اقتصادی، سیاسی و نظامی، استفاده کرد تا این فرهنگ را به هژمونی مسلط مبدل سازد اما فرهنگ آمریکایی به دلیل کنار گذاشتن دین از صحنه زندگی از معنویت فاصله گرفت و معنویت نوپدیدی که ارائه میکرد، یک معنویت خودساخته و عاری از توحید بود که بشر را بیشتر در اوهام خود گرفتار میکرد و لذا این فرهنگ آمریکایی و معنویت ارائه شده از سوی آن نتوانست بشریت را ارضا کند.
رئیس کارگروه معنویت، مهدویت و مودعودگرایی همایش بینالمللی «هندسه نظم جدید جهانی» یادآور شد: این در حالی است که نگاه معنوی به معنای پیوند انسان با یک مبدأ غیبی ناب، که هم به انسان آرامش میدهد و هم کمال انسان را تضمین میکند، مسئلهای است که در همه ادیان الهی با محوریت انبیا به آن وعده داده شده است و این معنویت حلقه پیوند مردم با ذات اقدس الهی بوده تا بتوانند زندگی خود را سعادتمندانهتر دنبال کنند.
وی ادامه داد: بنابراین به نظر میرسد یک عامل افول تمدن غربی فاصله گرفتن از این نوع معنویت بوده و حال آنکه بشر به طور فطری خداجو است و گمشده خود را در این معنویت غربی پیدا نمیکرده است.
پیروزمند ابراز کرد: نکته دوم این است که آن مظاهر تمدنی که دنیای غرب با آنها سایر جوامع را سوی خودش جذب کرده و رضایتمندی مردم دنیا را جلب میکند، عاری از معنویت است. به عبارتی بشر به معنویت نه تنها به منزله یک خصوصیت فردی و روحی بلکه به مثابه یک عامل زیست اجتماعی نیاز دارد و این را با جستوجو در تمدن غربی پیدا نمیکند. به همین خاطر یکی از کنشگران اصلی در نظم نوین جهانی، انقلاب اسلامی و دنیای اسلام با تفکر انقلابی است و به طور طبیعی در این دوگانه جدید اسلام ـ استکبار و نظام انقلابی ـ نظام استکباری، قرائت جدیدی از معنویت توسط امامین انقلاب اسلامی مطرح شده که این معنویت باید بتواند به روند جدید تمدنسازی هویت ببخشد.
مدیر گروه مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی تصریح کرد: لذا تمدن نوین اسلامی به معنای ایجاد محیط زیستی است که با محوریت معنویت، بشر را به کمال برساند و در عین حال نیازمندیهای دنیایی او را به قدر کفاف و نیاز و عاری از ظلم، بیعدالتی و فساد تأمین کند. بر این مبنا معنویت خاستگاه تمدنسازی و تمدنسازی بستر ایجاد نظم نوین جهانی است. به عبارتی انقلاب اسلامی با مشارکت در تمدنسازی نوین میتواند در نظم نوین جهانی به همان میزان تأثیرگذار باشد و این وقتی محقق میشود که از پشتوانه ارتباط با مبدأ غیب برخوردار باشد تا بتواند هویت متفاوتی را در مقابل بشریت قرار دهد.
حجتالاسلام و المسلمین پیروزمند درباره کارکرد مهدویت و مودعودگرایی در هندسه نظم جدید جهانی گفت: مهدویت یک ایده جهانی و اصل مسلم در دنیای اسلام علیرغم تفاوت دیدگاههای فرق مختلف اسلامی است و لذا تحقق یک جامعه عادلانه فراگیر جهانی به منزله یک ایده الهامبخش، در دنیای اسلام و بلکه در سایر ادیان توحیدی وجود دارد.
وی افزود: معنای جامعه موعود مهدوی عدالتگستر این است که به یک افق تمدنی جهانی با محوریت امام زمان(عج) باور داریم که در زمان دور یا نزدیک تحقق پیدا میکند. باور به چنین مطلبی هم یک اثر روحی و روانی دارد و باعث میشود که مؤمنین با امید بیشتری تلاش کنند تا خود را به آن جامعه مهدوی نزدیک کنند و هم اثر علمی و نظری دارد و موجب میشود که اندیشمندان دنیای اسلام با تبیین مؤلفههای تمدنی در عصر مهدوی، یک تصویرسازی نزدیکتر و قابل تحقق از این تمدن ارائه دهند و در این مسیر حرکت کنند و هم میتواند عامل انسجام و پیوند دنیای اسلام با همدیگر باشد تا حرکت جهان اسلام به سمت جامعه مهدوی منسجم باشد.
پیروزمند بیان کرد: بنابراین جامعه مهدوی مشتمل بر تحقق تمدن مهدوی است و به طور طبیعی وقتی از تمدن نوین اسلامی سخن میگوییم، وقتی در مسیر درستی حرکت میکنیم که بتواند بارقهای از این تمدن مهدوی را داشته باشد، و در صورتی این اتفاق میافتد که این تمدن، معنویتپایه باشد و تحقق آن جامعه معنویتر یاخداییتری را به ارمغان بیاورد.
حجتالاسلام و المسلمین پیروزمند در پاسخ به این سؤال که طراحیها و سناریوهای ضد دینی و ضد معنوی دشمنان تا چه حد برای جلوگیری از تحقق همین تمدن نوین اسلامی و به حاشیه رفتن معنویت واقعی در مقابل معنویت خودساخته غربی است، گفت: ایجاد یک موج و خیزش تمدنی حداقل به دو عامل بستگی دارد؛ فکر و ایده نو، منسجم و پیشرونده و نیروی انسانی فعال، خلاق، معتقد و انقلابی. براین اساس در نبرد تمدنی بین اسلام و غرب، همانگونه که ما فکر برتر دین اسلام را به دنیا معرفی و عرضه میکنیم و نیروی انسانی بیشتری را معطوف به این تفکر مینماییم، دنیای استکبار هم بقای خود را در این میبیند که در نقطه مقابل همچنان تلاش کند و فکر خودش را به عنوان فکر برتر و تجربهشده به دنیای اسلام ارائه داده و نیروی انسانی دنیای اسلام را به سمت خودش مجذوب کرده و نه تنها از اینکه آنها افسران فکری و فرهنگی دنیای اسلام شوند، جلوگیری کند بلکه آنها را در خدمت خود بگیرد.
وی اظهار کرد: بر مبنای این سیاست کلی، هر چه مظاهر فسق و منکر در جوامع اسلامی گسترش پیدا کند، به این معناست که نفوذ فرهنگی دنیای کفر در جامعه اسلامی بیشتر نمایان شده و به همان میزان باعث ارتجاع، پسرفت، رخوت و هویتزدایی از جامعه اسلامی شده و با کاسته شدن از تحرک و تلاش در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی، اثرگذاری دنیای اسلام و ایران اسلامی در تغییر هندسه نظم جهانی کاهش مییابد. البته در این گونه موارد نباید داشتن دشمن را تنها عامل رسوخ آسیبهای فرهنگی تلقی کرد و باید به عوامل داخلی هم توجه کرد و با رفع آنها به رفع این آسیبها نائل آمد.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام