به گزارش ایکنا از قم، به نقل از روابط عمومی نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، کتاب «مبناگرایی بونجور و ملاصدرا» اثر عیسی موسیزاده و مهدی عباسزاده است که در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۱۸۲ صفحه به چاپ رسید.
مقایسه رویکردها و دیدگاههای متفکران همواره یکی از بهترین راهها، هم برای آشنایی عمیقتر با اندیشه آنان و هم برای آشکار شدن نقاط ضعف و قوت دیدگاههای هر کدام است تا بدین طریق، فرصتی برای رشد و بالندگی اندیشههای پیش رو پدید آید.
با وجود اختلاف نظرهایی که بهدلیل فضای فکری فرهنگی متفاوت، میان بونجور و ملاصدرا وجود دارد، وجه شباهتهایی نیز در تفکر آنها هست که امکان شکلگیری گفتگوهایی را در میان این دو متفکر فراهم میکند.
یکی از مهمترین این شباهتهای فکری، دفاع از وجود باورهای پایه در نظام معرفتی انسان است؛ باورهایی که منشأ توجیه کل نظام معرفتی انسان است؛ از این نگره به مبناگرایی در توجیه تعبیر میشود.
مسئله اصلی نوشتار حاضر این است که در بررسی مقایسهای، چه نسبت و مناسباتی میان دیدگاههای مبناگرایانه بونجور و ملاصدرا وجود دارد و آرای این دو در چه مواقعی به هم نزدیک یا از هم دور میشوند. بر این اساس، مدعا یا فرضیه نوشتار حاضر نیز این است که مبناگرایی این دو متفکر علی رغم اختلاف در فضای فکری و فرهنگی ویژهای که در آن زیست کردهاند، مشابهتهای فراوانی با هم دارند، اگرچه اختلاف مهمی نیز در میان این دو وجود دارد.
این کتاب در چهار فصل تألیف شده است؛ فصل نخست، عهدهدار تبیین نظریه مبنا گرایی در فلسفه غرب و برخی از مهمترین نقدهای سلارز به آن است. در این فصل، به تعریف و عناصر سازنده معرفت گزارهای، ایرادات ادموند گتیه بر تعریف سه جزئی معرفت، ادله مبناگرایی، درونگرایی و برونگرایی در توجیه معرفت و شروط و تأکیدات هر یک و نهایتاً مهمترین نقشهای سلارز به مبناگرایی خواهیم پرداخت.
فصل دوم به تبیین «مبناگرایی در نظرگاه بونجور» اختصاص دارد و در آن ابتدا به دیدگاه متقدم او در دفاع از انسجامگرایی و نقد مبناگرایی و سپس به تغییر موضع و دیدگاه متأخرش در رویگردانی از انسجامگرایی و دفاع از مبناگرایی از طریق نقدهای مهمی که بر انسجامگرایی وارد ساخته، از قبیل دوری بودن، نقش معرفتی ادراکات حسی، وجود نظامهای بدیل، قابلیت دسترسی به توجیه معرفتی و نهایتاً مسئله صدق اشاره خواهد شد. منظور در دیدگاه مبناگرایی از باورهای پایه تجربی دفاع میکند و به نقدهای ویلفرد سلارز پاسخ میدهد. وجود جهان خارج مستقل و نهایتاً توجیه پیشینی در نگره او از مطالب مهم این فصل است.
فصل سوم به تبیین «مبناگرایی در حکمت متعالیه (فلسفه ملاصدرا)» اختصاص یافته است. در این فصل، به جهت پیوند ناگسستنی معرفتشناسی و هستیشناسی در فلسفه ملاصدرا، ابتدا به مبانی هستیشناختی نظریه معرفت صدرایی از قبیل اصالت وجود، تشکیک وجود و حرکت جوهری خواهیم پرداخت. سپس مباحث هستیشناسی معرفت و معرفتشناسی وی از قبیل ارکان علم یا معرفت(علم یا معرفت، عالِم یا فاعل معرفت و معلوم یا متعلّق معرفت)، دو مرحله ادراک یا شناخت و مسئله اتحاد علم و عالِم و معلوم مورد بحث قرار خواهد گرفت. متعاقباً متعرض بحث اصلی ملاصدرا در باب فرایند توجیه معلومات خواهیم شد و به مباحثی از قبیل تقسیم علم به حضوری و حصولی و تعریف هر یک، بازگشت علوم حصولی(تصوری و تصدیقی) به علوم حضوری و نهایتاً فرایند توجیه معرفتی در تصدیقات خواهیم پرداخت.
نویسنده در فصل چهارم، به «مقایسه مبناگرای بونجور و ملاصدرا» پرداخته و در خلال آن به مشابهتهای فکری و تفاوتهایی که در دیدگاه این متفکر وجود دارد، توجه کرده است.
علاقهمندان برای خرید اینترنتی این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.
انتهای پیام