دوفصلنامه «پژوهشنامه روانشناسی اسلامی» منتشر شد

به گزارش ایکنا؛ هجدهمین شماره دوفصلنامه علمی - ترویجی «پژوهشنامه روانشناسی اسلامی» با مقالات متنوع علمی منتشر شده است و از جمله نویسندگان این مقالات می‌توان به مسعود آذربایجانی، عباسعلی هراتیان، مهدی عباسی، صدیقه اکبری پویانی، حمید رفیعی هنر، محمدرضا حسین‌پور، لاله سمیعی، حبیب شجاع‌نهند، رامین فرج‌زاده، مبین صالحی و حسین شاه‌محمدی اشاره کرد.

«ساختار عاملی مقیاس جهت‌گیری مذهبی» که از سوی مسعود آذربایجانی، عباسعلی هراتیان، سعید سالاری، فاطمه کارگر، مریم سادات موسوی و امین جان‌بزرگی تحقیق و نوشته شده است، با هدف بازشناسی ساختار عاملی مقیاس جهت‌گیری مذهبی برای دستیابی به کوتاه‌ترین فرم این مقیاس انجام شده است. تحلیل یافته‌ها نشانگر آن بود که فرم تجدیدنظرشده مقیاس جهت‌گیری مذهبی دارای سه عامل جهت‌گیری مناسکی و ارتباط با اهل بیت، جهت‌گیری دین‌محورانه و جهت‌گیری خداسو و آخرت نگر بوده است. 

«سبک‌های یاری‌طلبی از خدا» پژوهش دیگری است که مهدی عباسی و صدیقه اکبری پویانی با هدف تدوین مدل مفهومی سبک‌های یاری‌طلبی از خداوند بر اساس منابع اسلامی قرآن و حدیث انجام داده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد سبک‌های یاری طلبی از خداوند براساس متون اسلامی بر پنج شیوه اصلی شامل مناسکی، ابراز بدنی، موقعیتی، مقابله‌ای و جبران‌کننده متمرکز است.

«روان‌شناسی اسلامی در ایران: گذشته، حال و آینده» به همت حمید رفیعی هنر و مسعود آذربایجانی به نگارش درآمده است. «روانشناسی اسلامی» علم مطالعه «نفس» و کارکرد‌های آن است تا با کشف یا تولید قانونمندی‌های حاکم بر آن، به تأمین سلامت روانی و ایجاد زندگی خوب در راستای هدف متعالی بپردازد که خدای متعال برای انسان رقم زده است. این موضوع در کشور اسلامی ایران بیش از سه دهه است که محل توجه اندیشمندان دینی، دغدغه‌مندان فرهنگی، و برخی از نهاد‌های علمی قرار گرفته است.

در این مقاله مؤلفان با بررسی مروری در میان آثار تاریخی و پژوهش‌های کنونی در پی آن بوده‌اند که بررسی روندشناسانه‌ای در گذشته، حال، و آینده روانشناسی اسلامی در ایران داشته باشند؛ از این رو ابتدا تاریخچه روانشناسی اسلامی در ایران در دو محور «پیشگامان» و «جریان‌های قرن حاضر» بررسی شده، سپس آثار و نهاد‌های علمی فعال در روانشناسی اسلامی معرفی شده، و در نهایت از محدودیت‌ها و چشم انداز آینده روانشناسی اسلامی در ایران بحث کرده‌اند.

یافته‌های پژوهش نشان داد که در کنار آثار دانشمندان بنام اسلامی، همچون فارابی، ابن سینا، زکریای قزوینی، سهل بلخی، ربان طبری، در کتب علمای نامدار شیعه همچون کلینی، صدوق، سید بن طاووس، و سید رضی نیز آثار روانشناختی قابل ردیابی است و در آثار دانشمندان قرن ۷ تا ۱۳ هجری همچون سهروردی، نصیرالدین طوسی، ملاصدرا، فیض کاشانی، و ملا احمد نراقی به ایده‌های روانشناختی پرداخته شده است.

مقاله «اثربخشی درمان بخشودگی مبتنی بر دین و معنویت در کاهش تعارضات زناشویی زنان دارای همسر معتاد» از سوی محمدرضا حسین‌پور، لاله سمیعی، حبیب شجاع نهند و رامین فرج‌زاده انجام شده است.

«رابطه ابعاد دینداری و تاب‌آوری با میانجیگری امید و سبک‌های مقابله‌ای» از سوی مبین صالحی، محمدرضا حسن‌زاده توکلی و مرتضی صالحی بررسی شده است که در رابطه با مسیر‌ها در مدل پیشنهادی این پژوهش، مسیر بین دینداری و امید، و مسیر امید و تاب آوری تأیید شد و مسیر‌های دیگر یعنی از طریق میانجی سبک مقابله و مسیر مستقیم تأیید نشد. این یعنی دینداری‌ای که از آن امید حاصل شود یا در آن امید وجود داشته باشد، موجب تاب‌آوری می‌شود.

«مقایسه سبک زندگی اسلامی، سازگاری اجتماعی و کیفیت زندگی خانواده‌های دارای ماهواره و بدون ماهواره شهر تبریز» نیز به همت حسین شاه‌محمدی انجام شد و یافته‌های پژوهش نشان داد که سبک زندگی ایرانی‌اسلامی، کیفیت زندگی و سازگاری اجتماعی خانواده‌ها بر حسب استفاده‌کردن یا نکردن از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان متفاوت است.

نشریه «پژوهشنامه روانشناسی اسلامی» آوردگاه آرا و اندیشه‌های فرهیختگان نواندیش و نظریه‌پرداز است، از این رو پژوهشگران فرهیخته حوزوی و دانشگاهی می‌توانند مقالات پژوهشی خود را از طریق سامانه نشریه به نشانی psychology.riqh.ac.ir ارسال کنند.