در مسیر بالندگی با جهاددانشگاهی

جهاددانشگاهی به‌مثابه نهادی که قرار است پلی میان دانشگاه و بخش صنعتی و خدماتی کشور باشد و از راه همکاری با مراکز علمی، پژوهشی و دانشگاهی، به توسعه امور فرهنگی در جامعه و گسترش طرح‌های کاربردی بپردازد، همواره در تعامل با دانشگاه و دانشجویان بوده است. واحدها و مراکز سازمانی جهاددانشگاهی عمدتاً در دانشگاه‌های مادر مستقر هستند و نیروی انسانی آنها را دانشجویانی تشکیل می‌دهند که در طول دوران تحصیل خود با بخش‌هایی از این مجموعه آشنا و مرتبط شده، در این بخش‌ها فعالیت و تجربه‌اندوزی کرده و با پایان یافتن دوره تحصیل، به عضو ثابت جهاددانشگاهی تبدیل شده‌اند. سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی نیز محلی مختص فعالیت‌های دانشجویی در عرصه‌های گوناگون و عرضه خدمات و تسهیلات به دانشجویان است؛ بنابراین بخش عمده‌ای از هویت جهاددانشگاهی در ارتباط و تعامل با دانشگاه و دانشجو شکل می‌گیرد و ساخته می‌شود.

اما در سال‌های اخیر و به‌ویژه با گسستی که در اثر شیوع کرونا میان دانشجو با دانشگاه و مراکز علمی شکل گرفت و از طرف دیگر، تغییراتی که به دنبال تحولات فکری، فرهنگی و اجتماعی در سبک زیست، خواسته‌ها و نیازهای دانشجویان پدید آمد، این ارتباط و تعامل تحت‌الشعاع قرار گرفت و به تبع آن، این ضرورت احساس می‌شد تا سازوکاری به‌منظور احیای ارتباط جهاددانشگاهی با دانشجویان و بدنه دانشگاه درنظر گرفته شود.

در این راستا، جهاددانشگاهی واحد اصفهان آیین پیشواز از نودانشجویان دانشگاه اصفهان را که روز گذشته، 23 مهرماه برگزار شد، فرصتی مغتنم شمرد تا با برپایی غرفه در حاشیه برگزاری این آیین، ضمن معرفی مجموعه جهاددانشگاهی به دانشجویان تازه‌وارد، فرصت‌ها و ظرفیت‌های همکاری با این مجموعه را برای آنها تشریح کند.

محمدرضا رهبری، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی واحد اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان برپایی این غرفه را تلاشی به‌منظور معرفی ماهیت و فرایندهای کاری جهاددانشگاهی و نیز درگاهی برای ورود نودانشجویان به این مجموعه دانست و اظهار کرد: ساختار غرفه دعوت‌کننده دانشجویان به داخل و گفت‌وگومحور بود؛ بنابراین تلاش کردیم با نودانشجویان گفت‌وگو و نگاه آنها را نسبت به جهاد روشن کنیم.

وی افزود: در این فرایند، فعالیت‌هایی که دانشجویان می‌توانند در آنها سهیم شوند و حضور پیدا کنند، معرفی شد که عمدتاً فعالیت‌های فرهنگی و بخشی از فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی را دربر می‌گرفت. دانشجویان علاقه‌مند از درگاه سازمان دانشجویان وارد مجموعه می‌شوند و پس از آن اگر دنبال کار دانشجویی، مهارت‌افزایی و تجربه‌اندوزی در زمینه‌هایی مانند خبرنگاری باشند، می‌توانند چنین فرصت‌هایی را در جهاددانشگاهی به‌دست آورند.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی واحد اصفهان ویژگی غرفه را دعوت‌کنندگی، جذابیت و خاطره‌انگیز بودن آن برای دانشجویان برشمرد و گفت: دفترچه‌ای با قابلیت برنامه‌ریزی و زمان‌بندی فعالیت‌ها و حاوی معرفی کوتاهی از بخش‌های گوناگون جهاددانشگاهی به دانشجویانی که در غرفه حضور پیدا کردند، تقدیم شد تا به‌عنوان هدیه و یادگاری، این روز را برای آنها ماندگار کند. پس از اینکه دانشجویان احساس خوشایندی به جهاد و فعالیت‌های آن پیدا کردند، گام بعدی این بود که این روز برای آنها ثبت شود. به همین منظور، غرفه عکس راه‌اندازی شد تا دانشجویان عکسی به یادگار بگیرند و بعداً آن را دریافت کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که چه نیاز و ضرورتی موجب برپایی این غرفه شد، بیان کرد: مخاطب‌محوری جهاددانشگاهی، دانشجویان محسوب می‌شوند و در ابتدای ورود به دانشگاه نیازمند دریافت اطلاعاتی برای پیدا کردن مسیر چهارساله خود هستند. بارها این تجربه را داشته‌ایم که وقتی دانشجویان ترم‌های بالا جذب مجموعه می‌شوند، پس از مدتی همکاری آنها قطع می‌شود؛ به همین دلیل ترجیح دادیم دانشجویان تازه‌وارد را جذب کنیم تا مطمئن باشیم در بازه بلندمدت‌تری می‌توانیم با یکدیگر همراه شویم.

فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که در جهاددانشگاهی انتظار دانشجو را می‌کشد، پرسش دیگری بود که رهبری در پاسخ آن گفت: ما تکمیل‌کننده تحصیلات دانشجو در دانشگاه هستیم. آنچه دانشجو فرصت یا امکان تجربه آن را در دانشگاه ندارد، جهاددانشگاهی در تلاش برای فراهم کردن آن است؛ بنابراین محلی برای ورود به فضای واقعی و جامعه محسوب می‌شود و وجه تمایز آن به شمار می‌رود. از تحصیلات تکمیلی صحبت نمی‌کنم، بلکه می‌گویم تکمیل‌کننده تحصیلات؛ مثل مهارت‌های توسعه فردی که مورد نیاز دانشجو در فضای جامعه است.

وی درباره سازوکار تحقق این امر تصریح کرد: در سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی، بخشی با عنوان «شهر دانشجو» راه‌اندازی شده است که دانشجو می‌تواند در آن مهارت‌افزایی کند، به بخش‌های گوناگون مجموعه وارد شود و نهادها و سازمان‌های دیگری که به کار دانشجویی نیاز دارند، از این راه، او را شناسایی، جذب و به‌کارگیری کنند. سازوکارهای جزئی دقیقی وجود دارد؛ مانند برگزاری دوره‌های آموزشی در شهر دانشجو و تمرین‌هایی برای فعالیت در نهادهای نیازمند نیروی جوان. از سوی دیگر، با توجه به اینکه در ساختار درونی‌ مجموعه در حال شبکه‌سازی هستیم، دانشجویان بخش عمده‌ای از این شبکه خواهند بود.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی واحد اصفهان در خصوص میزان آمادگی این مجموعه برای جذب و به‌کارگیری دانشجویان یادآور شد: این آمادگی گام به گام به‌دست می‌آید. تا یک سال و نیم پیش به‌دلیل شرایط کرونا فضای فرهنگی دانشگاه‌ها تعطیل بود، به‌ویژه فضای کار جمعی و گروهی. حتی زمانی که آموزش حضوری مجدداً برقرار شد، این فضا همچنان منفعل بود. ما گام به گام این فضا را فعال و براساس درخواست‌ها تلاش کردیم زیرساخت‌ها را فراهم کنیم. هرچقدر درخواست‌های دانشجویی افزایش یافته، ما نیز زیرساخت‌ها را افزایش داده‌ایم؛ برای مثال سازمان دانشجویان واحد اصفهان اکنون ساختمان مستقل دارد و برای پویایی آن، کانون‌هایی در این بخش راه‌اندازی و فعال شده‌‌اند.

وی با تأکید بر اینکه امروز نیازها و درخواست‌های دانشجویی بسیار متفاوت‌تر از پیش شده است، گفت: بسیاری از امکان‌ها را خود دانشجو در اختیار دارد؛ برای مثال بعضی از فعالیت‌هایی که دانشجویان در گذشته به دنبال آنها بودند، مانند جلسات دورهمی و فعالیت در کانون‌ها، امروز در فضاهای متنوعی به آنها دسترسی دارند و فضای مجازی نیز به بعضی از نیازهای آنان پاسخ می‌دهد. دانشجوی امروز به‌صورت بسیار جدی به فضاهای جهانی وصل شده و در این زمینه بسیار جلوتر از کارگزاران و مدیران فرهنگی است؛ در نتیجه پرسش‌هایی جدی‌ دارد و نیازمند فضایی است که هم بتواند پاسخ پرسش‌های خود را بیابد و هم علاوه بر تحصیل آکادمیک، تجربه‌های واقعی برای حضور در جهان امروز را به‌دست آورد؛ جهانی که از گذشته بسیار متفاوت شده است؛ بنابراین جهاددانشگاهی تلاش می‌کند تا این نیاز و ضرورت را درک کند و از فضاهایی که برای دانشجو جاذبه دارد، دور نماند؛ برای مثال کارکردهای هوش مصنوعی در جهان امروز برای دانشجو پرسشی جدی است و جهاددانشگاهی می‌کوشد این پرسش را پاسخ دهد.

رهبری در پاسخ به اینکه میزان استقبال دانشجویان از غرفه جهاددانشگاهی را چگونه ارزیابی می‌کند، اظهار کرد: شلوغ‌ترین غرفه در میان غرفه‌های موجود متعلق به جهاددانشگاهی بود؛ هم جاذبه داشت، هم دعوت‌کنندگی و هم خاطره‌سازی و این استقبال تا پایان برنامه نیز ادامه یافت.

وی ضمن قدردانی از معاونت فرهنگی و ریاست دانشگاه اصفهان در فراهم کردن زمینه پیشواز از نودانشجویان گفت: در هر دوره‌ای این نیاز وجود دارد تا فضای گفت‌وگو و تجمع برای دانشجویان فراهم شود، همانند آنچه در این آیین اتفاق افتاد. در چنین تجمعاتی است که بسیاری از ارتباطات برقرار می‌شود، گفت‌وگوها شکل می‌گیرد و دانشجویان تجربه‌هایی را که می‌توانند از سر بگذرانند، کشف می‌کنند. دانشجو نیاز دارد مسیرهای متنوعی را که وجود دارند و از آنها بی‌خبر است، بشناسد.

محبوبه فرهنگ