چیستی و چرایی روان شناسی اسلامی

حجت‌الاسلام محمد رضا معتمدیان، مدیر مرکز مشاوره اسلامی سماح خراسان‌جنوبی دارای سطح ۴ حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت:مرکز مشاوره سماح خراسان جنوبی یکی از شعبه‌های حوزه‌های علمیه کل کشور است که بیش از دو سال از تأسیس آن در خراسان جنوبی می‌گذرد لذا مراکز سماح براساس رویکردهای اسلامی تحت نظارت حوزه‌های علمیه به خصوص حوزه علمیه قم فعالیت می‌کنند.

وی با بیان اینکه افرادی که در این مرکز فعالیت می‌کنند باید دارای تحصیلات روانشناسی، مشاوره‌ و حوزه سطح سه حوزه داشته باشند، تصریح کرد: مرکز مشاوره سماح به صورت مشاوره و کارگاه برای نهادها و سازمان‌های مختلفی فعالیت می‌کند و در زمینه مشاوره خانواده، فرزند پروری، ازدواج، استعداد سنجی و اختلال شخصیت فعالیت می‌کند

وی بیان کرد: روانشناسی اسلامی علم مطالعه انسان از جنبه‌های گوناگون است به این معنا که تک بعدی انسان را نگاه نمی‌کند بلکه ابعاد رفتاری، روانی، عاطفی و انگیزشی انسان را مبتنی بر مبانی دینی و الهی مطالعه می‌کند.

حجت‌الاسلام معتمدیان در خصوص تفاوت روانشناسی اسلامی و کلاسیک تصریح کرد: روانشناسی کلاسیک مطالعه رفتار انسان و فرایندهای ذهنی را مبنا قرار داده اما روانشناسی اسلامی به مطالعه انسان از حیث رفتار و نفس که ابعاد چندگانه‌ایی دارد می پردازد.

 مدیر مرکز مشاوره اسلامی سماح خراسان‌جنوبی با بیان اینکه یکی از کاربردهای روانشناسی اسلامی در تربیت انسان، مبتنی بر آموزه‌های الهی ‌است افزود: اگر قرار بر این است که انسان تربیت شود بدون توجه به مبدا و معاد نمی‌توان او را مطالعه و برای او برنامه وضع کرد.

وی گفت: یکی از روش‌های رسیدن انسان به سلامت روانی این است که انسان مرتبط با خدا مطالعه شود، لذا در رشد و تعالی انسان و درمان بیماری‌ها، کجروی‌ها و ناهنجاری‌ها کارکرد دارد.

حجت الاسلام  معتمدیان تصریح کرد: آیات فراوانی در قرآن کریم در زمینه روانشناسی وجود دارد مانند سوره نجم آیه ۳۹ که تاثیر رفتار انسان را در شخصیت و آینده او موثر دانسته و می‌گوید: برای انسان هیچ چیزی جز در گرو رفتار و عمل او نخواهد بود و یا سوره اسراء آیه ۸۴ هر انسانی براساس شاکله خود رفتار می‌کند، با توجه به تفاسیری که وجود دارد شاکله به معنی شخصیت است و در روانشناسی کلاسیک هم شخصیت هم یکی ازشاخه های مهم به شمار می‌رود لذا در بحث شخصیت انسان این آیه بهترین دلالت را دارد.

مدیر مرکز مشاوره اسلامی سماح خراسان‌جنوبی اظهار کرد: یکی از کارکردهای روانشناسی کلاسیک رسیدن انسان به آرامش است اما در قرآن این آرامش در گرو ارتباط انسان با خدا دانسته شده است.

وی با بیان اینکه روانشناسی اسلامی در پی این است که ابعاد روانشناختی، آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت را استخراج کند، گفت: یکی از ابعاد آیات، روایات و آموزه‌های دینی، ابعاد روانشناختی است چرا که روانشناسی اسلامی به دنبال این است که آن ابعاد را استنباط و به عنوان ایده‌های جدید مطرح تا به نظریه‌های علمی تبدیل و برای مشکلات جامعه ارائه شود.

حجت‌الاسلام معتمدیان با بیان اینکه هدف اصلی روانشناسی اسلامی تربیت انسان رشد یافته است، یادآورشد: انسان رشد یافته کسی است که دارای خود مهارگری و توانمندی‌های اخلاقی و اعتقادی است لذا تمام جهت گیری‌های او در زندگی خیر محور و خداسو می‌باشد.