چینش سوره‌ها در قرآن وحیانی است
استاد درس خارج حوزه علمیه معتقد است نه تنها جایگاه هر آیه در سوره وحیانی است بلکه ترتیب سوره‌ها هم وحیانی است.
به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی؛ استاد درس خارج حوزه علمیه، 23 اسفند ماه در جلسه تفسیر قرآن که در مسجد مدرسه آیت‌الله العظمی گلپایگانی در قم برگزار شد با تبریک حلول ماه رمضان به تفسیر سوره مبارکه مدثر پرداخت که متن سخنان وی به شرح زیر است:
سوره مدثر سوره 74 قرآن کریم است و تفسیری که ارائه می‌شود به سبک ترتیبی است که خصوصیات زبانی قرآن در آن بیشتر لحاظ می‌شود. ما در بحث تاریخ جمع قرآن که در کتاب مبانی کلامی اجتهاد آورده‌ایم توضیح داده‌ایم که نه تنها آیات قرآن، الهی است و نبی اعظم عین آن را به گوش مبارک شنیده و برای ما بدون کم و کاست نقل فرموده‌اند جایگاه هر آیه در سوره هم وحیانی است و پیامبر محل آیه را مشخص فرمودند و نه تنها جایگاه و تعداد آیات در سوره وحیانی است بلکه به نظر بنده، ترتیب سوره‌ها هم وحیانی است، البته بسیاری از مفسران آن را نپذیرفته‌اند.
سوره مدثر در چینش قرآنی که امروز در دست ما قرار دارد بعد از سوره مبارکه مزمل قرار دارد؛ در مورد سوره حمد همه مذاهب قبول دارند که بسم الله الرحمن الرحیم، جزء سوره است ولی سایر سوره‌های واجد بسمله را اینگونه نمی‌پندارند؛ بنده معتقدم که بسمله جزء هر سوره است و از اضافات کاتبان وحی نیست و امری توقیفی است که با هدایت وحیانی صورت گرفته است و عمده علمای شیعه این باور را دارند لذا در نماز اگر کسی بسمله را با نیت خواندن سوره قدر بخواند نمی‌تواند با آن بسمله سوره دیگری بخواند. البته شماره‌گذاری تعداد آیات در یک سوره شامل بسم الله نیست.
برخی هم قائلند که آیه اول هر سوره به همراه بسم الله، یک آیه محسوب می‌شود که البته تاثیر چندانی در تفسیر ندارد.
سوره مدثر، سوره‌ای است که خطاب آن شبیه به مزمل است و مضمون مدثر و مزمل هم نزدیک به هم است؛ مزمل به کسی گفته می‌شود که خود را در عبا و پارچه‌ای پیچیده و مدثر هم به این معناست. مفهوم کلی این تعبیر هم برای کسی به کار می‌رود که خود را آماده خواب کرده است. در سوره مزمل فرموده است که شب را بیدار باش جز اندکی و در سوره مدثر آمده؛ برخیز انذار کن.
تفاوت 19 آیه سوره مزمل با یک آیه آن
درباره سوره مزمل گفتیم که جزء اولین سوره‌های نازل شده بر قلب مطهر نبی اعظم(ص) است یعنی یا سوره دوم یا سوم و مکی است. مزمل 20 آیه داشت؛ 19 آیه آن قطعا مکی است و اکثریت مفسران آیه 20 را هم مکی می‌دانند گرچه این آیه طبق قول مفسران از یک تا ده سال بعد از 19 آیه اول نازل شده است. علامه طباطبایی معتقد است که این آیه مدنی است زیرا در آن حکم زکات و جهاد فی سبیل الله بیان شده است و این احکام، مدنی هستند.
در مورد سوره مدثر باز مفسران معتقدند که با سوره مزمل با هم نازل شده‌اند. شیخ طوسی فرموده است «انذر» در «قم فانذر» مفعولی ندارد یعنی معلوم نیست چه کسانی باید مورد انذار قرار بگیرند؛ شیخ معتقد است که آن‌ها کفار هستند و مورد انذار هم آتش جهنم است. علامه طباطبایی معتقد است که تعبیر «یا ایها المدثر» یک تعبیر مهربانانه و از روی لطف و محبت است و خدا خواسته است که با تعبیر محبت‌آمیزی نبی اعظم را مورد خطاب قرار دهند. ایشان گفته است برخی معتقدند که مدثر و مزمل، تلبس به لباس نبوت است ولی از دید ایشان این مسئله وجهی ندارد و این نوع برداشت‌ها، ذوقی است و با معنای ظاهری ناسازگار است.
برخی گفته‌اند که این سوره اوایل نبوت نازل شده است و ایشان در چند سال ابتدایی، اعلام و تبلیغ رسمی دین نداشتند بلکه خودشان کارهای عبادی مانند نماز را انجام می‌دادند و مخاطب ایشان، حضرت علی(ع) و حضرت خدیجه(س) بود لذا برخی گفته‌اند «انذر» در ابتدای سوره مدثر ناظر به انذار کفار نیست بلکه ناظر به محدوده اطرافیان خود پیامبر(ص) و عشره اقربین ایشان است که قرآن فرمود: انذر عشیرتک الاقربین. علامه فرموده است چون برای انذر، مفعول ذکر نشده افاده عموم دارد و هر کسی که ایمان نیاورده است مخاطب آن است.
25 ضربه تازیانه برای فرد اشتهار به روزه‌خواری
در ماه رمضان که ماه بندگی است توجه داشته باشیم که صرف ایمان ما به خدا، نبی اعظم و علاقه به اهل بیت(ع) با اینکه خیلی خوب است ولی کافی نیست. وقتی امام حسین(ع) در شرایط سخت روز عاشورا با اعلام برخی افراد متوجه ظهر و نماز ظهر شدند خوشحال شدند و برای آن فرد دعا کردند لذا اینطور نباشد که ما فکر کنیم چون محبت اهل بیت(ع) را داریم نماز و روزه نباید به جا بیاوریم. متاسفانه برخی در ملا عام ولو با عذر موجه روزه‌خواری می‌کنند که این گناه مضاعفی نسبت به روزه نگرفتن دارد، به همین دلیل در روایات داریم که 25 شلاق برای فرد روزه‌خوار به عنوان حد یا تعزیر بزنند. بنابراین اگر کسی روزه نگیرد مجازات ندارد ولی کسی که اظهار روزه‌خواری کند 25 ضربه تازیانه دارد.
به هر حال خداوند در این سوره فرمود که برخیز و انذار کن و بدان که رنج‌های زیادی در این مسیر وجود دارد؛ طبق روایات، هیچ پیامبری چون نبی خاتم مورد آزار و اذیت قرار نگرفت با اینکه جناب نوح 950 سال نبوت داشت و رنج‌های فراوانی هم متحمل شد و بارها او را کتک زدند تا جایی که یقین کردند او مرده است ولی او دست از تبلیغ نکشید.
طهارت باطنی و ظاهری؛ لازمه کشف حقیقت قرآن
انس و قرائت قرآن نیازمند پاکی ظاهری در مرحله اول است و بدون وضو نمی‌توان به قرآن دست زد ولی دستیابی به حقیقت قرآن نیازمند طهارت باطنی است و ماه رمضان، فرصتی برای این نوع طهارت است؛ طهارت ظاهر با غسل و وضو حاصل است ولی طهارت باطنی نیازمند جهاد اکبر است؛ وقتی لشکریان از جنگ برگشتند با همه رنجی که داشت حضرت فرمودند شما از جهاد اصغر برگشته‌اید و مایه تعجب شد و تاکید کردند که جهاد با نفس، جهاد اکبر است. ماه رمضان ماهی است که امام زمان(عج) اهتمام زیادی به آن دارند مانند اجداد طاهرینشان و این ماهی است که ایشان دعا می‌فرمایند گرچه دعا در این ماه با بقیه ماه‌ها فرق دارد و امیدواریم مشمول دعاهای آن حضرت شویم.
انتهای پیام
