قیامت در قرآن چه نام‌هایی دارد
امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم به شرح نام‌های روز قیامت در قرآن اعم از یوم‌الجمع و یوم‌الفصل پرداخت.
به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن در شرح سوره مرسلات گفت: خدای متعال در آیات ۱۲، ۱۳، ۱۴ و ۱۵ سوره مرسلات می‌فرماید: «لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ، لِيَوْمِ الْفَصْلِ، وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ، وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ»، یعنی براى چه روزى تعيين وقت شده است، براى روز داورى، و تو چه دانى كه روز داورى چيست، آن روز واى بر تكذيب‌كنندگان.
در قرآن کریم و روایات برای روز قیامت اسامی مختلفی مانند یوم‌الجمع و یوم‌الفصل ذکر شده است، یوم‌الجمع یعنی روزی که همه جمع می‌شوند و حضور دارند، یوم‌الفصل یعنی آدم‌ها در قیامت با هم فرق دارند، یک عده یک طور و یک عده طور دیگری هستند، توجه به این معنا که روز قیامت روز یوم‌الجمع و یوم‌الفصل است می‌تواند در روحیات و رفتار ما مؤثر باشد که بخواهیم خودمان را برای قیامت آماده کنیم.
خدای متعال در آیه ۸۷ سوره نساء می‌فرماید: «اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا» چه کسی از خدا راستگوتر است، همه کلام خدا صدق است، خدایی که کلام او صدق است فرموده حتماً شما را برای روز قیامت جمع می‌کنیم.
خدای متعال در آیات ۴۷ تا ۵۰ سوره واقعه می‌فرماید: «وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُون، أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ، قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ، لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ»، یعنی منکران قیامت مستمراً و دائماً این‌طور صحبت می‌کنند که وقتی ما خاک شدیم و استخوان‌های ما پوسید، آیا در قیامت دوباره بر می‌خیزیم؟ خدای متعال به فرستاده خود فرمان می‌دهد که به آن‌ها بگو اولین و آخرین، همگی در وعده‌گاه روز رستاخیز جمع می‌شوند، یعنی قیامت یوم‌الجمع است.
بیشتر بخوانید:
- روز قیامت چه علائمی دارد
- علت سوگندهای پی‌درپی در آیات قرآن چیست
- «وعده صادق» تحقق آیات سوره مرسلات بود
آیات ۳۸ و ۳۹ سوره مرسلات از آن دسته آیاتی است که هم یوم‌الجمع و هم یوم‌الفصل بودن قیامت را نشان می‌دهد، خدای متعال در این آیه می‌فرماید که این روز، روز فصل است و شما و همه کسانی که قبل از شما بوده‌اند را جمع می‌کنیم، اگر می‌توانید حیله و مکری را به‌کار بگیرید، اما نمی‌توانید کاری کنید.
خدای متعال در آیات ۱۶ به بعد سوره صافات می‌فرماید: کافرین می‌گویند آیا ما وقتی خاک شدیم و استخوان‌هایمان پوسید، باز مبعوث می‌شویم؟ آیا پیشینیان ما هم مبعوث می‌شوند؟ بگو بله، در حالی که شما خوار هستید، وقتی در قیامت حاضر می‌شوند به این‌ها گفته می‌شود این همان یوم‌الفصل است، همان که آن را تکذیب می‌کردید.
آیات ۳۳ تا ۳۶ سوره قلم بیان نحوه یوم‌الفصل است، یعنی در دنیا ممکن است آدم‌ها به درستی شناخته نشوند و خائن و خادم یک جور دیده شوند، اما وقتی قیامت می‌شود مرزها مشخص می‌شود، خدای متعال در این آیات می‌فرماید آیا ما آدم‌هایی که تسلیم خدا بودند را مانند مجرمان می‌بینیم.
خدای متعال در آیات ۱۰۶ و ۱۰۷ سوره آل‌عمران می‌فرماید: در قیامت یک عده روسیاه و یک عده روسفید هستند، این همان معنای یوم‌الفصل است، در این روز به روسیاهان گفته می‌شود که آیا شما بعد از اینکه ایمان آوردید کافر شدید؟ این یعنی همه ما پیشینه ایمانی داریم، چون همه ما با خدا عهد و پیمان بسته‌ایم، خدا در این روز می‌گوید حالا به‌خاطر کفری که ورزیدید عذاب بکشید.
خدای متعال در آیه ۲۵۷ سوره بقره فصل و جدایی را نشان می‌دهد، یعنی در دنیا یک عده ایمان می‌آورند و از تاریکی و شرک در حال بیرون آمدن هستند و به سمت نور و حق حرکت می‌کنند، یک عده هم از نور، حق و انسانیت فراری هستند و همیشه مانند رژیم صهیونیستی جنایتکار به ظلم، جنایت، خونریزی و حق‌کشی روی می‌آورند.
خدای متعال در آیه ۷۶ سوره نساء می‌فرماید: مؤمنان در راه خدا و کافران در راه طاغوت می‌جنگند، یعنی این‌ها با هم فرق دارند، وقتی در قیامت پرده‌برداری شد، این دوگانگی‌ها ظهور می‌کنند، امیرالمؤمنین(ع) فرمود بهشت دری دارد که مخصوص مجاهدان است و این در فقط برای اولیای خاص باز می‌شود.
در آیه ۲۰ سوره شوری آمده است: دنیا مزرعه آخرت است، آدم‌ها دو دسته‌اند، یک عده مزرعه دنیا را صرفاً برای کارهای دنیوی‌شان به‌کار می‌گیرند، یک عده هم مزرعه دنیا را برای آخرت استفاده می‌کنند، خداوند می‌فرماید هر کس می‌خواهد از این دنیا که مزرعه آخرت است، برای کشت و زرع قیامتش استفاده کند، ما هم کمکش می‌کنیم و کشت و کارش را افزایش می‌دهیم، اما کسی که همه همّ و غمش این است که برای دنیا کار کند، در دنیا اندکی به او می‌دهیم اما در آخرت نصیب و بهره‌ای ندارد.
در آیات ۲۰۰ تا ۲۰۲ سوره بقره نیز فصل و جدایی در دنیا و آخرت بیان شده است، خدای متعال در این آیات می‌فرماید: در دنیا آدم‌هایی هستند که به‌صورت مداوم دنیا را طلب می‌کنند، برایشان حلال و حرام فرقی ندارد و حتی با پارتی‌بازی حق دیگران را ضایع می‌کنند تا برای خودشان حق تولید کنند، برای این‌ها انسانیت و توحّش فرقی ندارد، این‌ها بهره‌ای در آخرت ندارند، اما یک عده دیگر هستند که می‌گویند خدایا ما هر چیز دنیا را نمی‌خواهیم، ما حسنه را می‌خواهیم، خدایا ما نجات از آتش جهنم را می‌خواهیم، این‌ها در آخرت بهره و نصیب دارند، خدا سریع‌الحساب است.
میزان سنجش در روز قیامت حق است
خدای متعال در آیات ۸ و ۹ سوره اعراف می‌فرماید: میزان و وسیله وزن‌کننده در روز قیامت حق است، یعنی در قیامت حق معیار سنجش است، نگاه می‌کنند این نمازی که خواندیم حق، درست و صحیح بود؟ لقمه‌ای که خوردیم حق ما بود یا حق‌الناس بود؟ خدای متعال در ادامه می‌فرماید هر کس اعمالش با حق وزن شد و سنگین بود، این آدم رستگار است، هر کس اعمالش را سنجیدند و با حق جور در نمی‌آمد، این‌ها کسانی هستند که جان، شخصیت و انسانیت‌شان به خسران مبتلا شده است.
خدای متعال در آیات ۵۸ و ۵۹ سوره غافر می‌فرماید: آدم‌هایی که چشم بصیرت دارند با آن‌هایی که از چنین نعمتی محرومند یک جور نیستند، بین این‌ها فرق و فصل است، آن‌هایی که ایمان دارند و عمل شایسته انجام می‌دهند، با آن‌هایی که به دنبال گناه و معصیت‌اند یک جور نیستند، بین این‌ها هم فصل و فرق است.
کمیل بن زیاد نقل می‌کند امیرالمؤمنین(ع) دست مرا گرفت و به سمت صحرا برد، وقتی وارد صحرا شدیم آهی کشید و گفت یا کمیل، این دل‌ها ظرف‌ها هستند، بهترین ظرف‌ها آن ظرفی است که گنجایش آن بیشتر باشد، بهترین آدم‌ها آن‌هایی هستند که شرح صدر داشته باشند.
سپس حضرت فرمود مردم سه دسته‌اند، یک دسته عالم ربانی‌اند، یک دسته به دنبال علوم ربانی بوده و به آن علاقه‌مندند، یک دسته نیز همج رعاع هستند، یعنی در حالت کلی یک دسته عالمان ربانی و عاشقان علوم ربانی هستند که در مقابل آنان همج رعاع و آدم‌های حزب باد قرار دارند که هیچ چیزی برای آخرت خود نیندوخته‌اند و هیچ شوقی به قرآن، دین، ذکر و ولایت ندارند، هم در دنیا و هم در قیامت بین این‌ها فرق و فصل است.
زراره می‌گوید خدمت امام زین‌العابدین(ع) رسیدم، حضرت به من فرمود مردم در زمانه ما شش مدل هستند، یک عده مثل شیر، یک عده مثل گرگ، یک عده مثل روباه، یک عده مثل سگ، یک عده مثل خوک و یک عده مثل گوسفند هستند، البته گوسفند در این روایات به معنای برکت است، یعنی کسانی که برای دیگران فایده دارند و شرّشان به کسی نمی‌رسد.
حضرت در ادامه فرمود قدرتمندانی که صرفاً به‌دنبال قدرت و زور هستند مثل شیرند، البته در اینجا شیر به معنای شجاعت نیست، بلکه به معنای درنده‌خویی است، آن بازاری‌هایی که وقت خریدن، دائم مال را مذمت می‌کنند، اما در موقع فروش تا جایی که می‌توانند از جنسشان تعریف می‌کنند، این‌ها گرگ هستند.
حضرت در ادامه فرمود: روباه آن مکارهایی هستند که با دین شکمشان را سیر می‌کنند، یعنی دین را وسیله دنیا قرار می‌دهند، این‌ها در دلشان یک چیز است و ظاهرشان یک چیز دیگری است، منافقین این طورند. یک عده هم مثل سگ هار هستند، این حیوان ممکن است فرد را گاز بگیرد و زخمی کند، اما به ظاهر یک جوری رفتار می‌کند که مردم از شرّ زبان او به او احترام می‌گذارند. یک عده هم مانند خوک هستند، این‌ها اگر به هر گناه و معصیت اخلاقی دعوت شوند، همراه آن می‌شوند، یعنی دنبال فساد و فحشا می‌گردند.
یک عده هم هستند که در کشاکش روزگار ممکن است استخوان‌هایشان بشکند، برای مثال یک مؤمنی نمی‌گذارد بقیه حرام بخورند، این حرام‌خورندگان عصبانی می‌شوند و غیبت و تهمت، دروغ و هر بلایی بر سر این مؤمن می‌آورند که استخوان‌های او را خرد کنند، این مؤمنانی که اهل خیر و برکت هستند در بین آن موجودات دیگر باید صبور باشند که بتوانند ناملایمات را از سر بگذرانند.
انتهای پیام
