منزلت انسان به ذکر اوست

به گزارش ایکنا؛ مراسم سوگواری رحلت رسول خدا(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع)، امروز 5 آبان، با سخنرانی حجت‌‌الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان در حسینیه آیت‌‌الله حق‌‌شناس برگزار شد.

وی بیان کرد: وقتی انسان فقط به نیازهای حداقلی خودش نگاه کند، شخصیت حداقلی پیدا می‌‌کند و وقتی انسان به نیازهای حداکثری نگاه کند، یک شخصیت سطح بالاتری پیدا خواهد کرد و روح او بزرگ‌‌تر و لطیف‌‌تر خواهد شد. نیازهای حداقلی مانند خواب و برخی از این ابزاری که نیازهای حیاتی انسان را تامین می‌‌کنند، مانند پول و ثروت هستند، اما انسان از اینها که بگذرد، در نیازهای بالاتر قرار می‌‌گیرد.

پناهیان تصریح کرد: مثلا ما به عاطفه، محبت و مقام و موقعیت اجتماعی نیاز داریم. اگر کسی به این نیازهای بالاتر نگاه کرد، به سطح بالاتری می‌‌آید. همچنین اگر این نیاز عاطفی را در حد و اندازه خانواده و محله ببیند، دوباره سطحش پایین می‌‌آید، اما اگر نیازهای عاطفی را رسیدن به یک محبت آتشین شدید دید بالاتر می‌‌رود و محبت شدید نیز جز درِ خانه خدا پیدا نمی‌‌شود، چنانکه می‌‌فرماید «وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ».

وی در ادامه افزود: اگر این نیازهای ما از نیازهای عاطفی نیز گذشت و از نیازهای عاطفیِ بلند هم عبور کرد و به مرحله نیاز به زیبایی رسید و شروع کردیم به تماشای زیبایی‌‌های عالم، سطح ما نیز بالاتر می‌‌رود. اگر این زیبایی به زیبایی با عظمتی که آیات الهی محسوب می‌‌شوند بازگشت، در این صورت این انسان شخصیت بزرگتری نیز پیدا خواهد کرد. برخی‌‌ها متوجه نیازهای سطح بالای خود نیستند و مثلا نیاز به زیبایی را مد نظر قرار نمی‌‌دهند، لذا هیچ وقت نیاز به تسبیح هم پیدا نمی‌‌کنند.

پناهیان تصریح کرد: همه آنچه در آسمان‌‌ها و زمین و بین آنها است خداوند را تسبیح می‌‌کنند و خلاصه این تسبیح یعنی اعتراف به زیبایی خداوند. یعنی کسی نمی‌‌تواند این زیبایی را ببیند و تسبیح نگوید. کسی ممکن است فقط به فکر رفع مایحتاج خود باشد، اما برای دیگری که به این جایگاه رسیده که از نشانه‌‌های الهی لذت ببرد، خدا را تسبیح می‌‌کند و این نشان می‌‌دهد که شخصیت او رشد کرده است.

این کارشناس حوزه دین در ادامه بیان کرد: آدم برای خوردن و خوابیدن زندگی نمی‌‌کند، بلکه برای این است که زندگی کند و زندگی نیز برای هدفی است. برخی زندگی می‌‌کنند که نمی‌‌رند و فعلا زنده باشند. اما ما در این زندگی نیازهایی مانند به دست آوردن اعتبار داریم که اگر در حد در و دیوار و محله به آن توجه کردیم سطح ما نیز پایین می‌‌آید. اما اگر اینطور شد که گفتیم می‌‌خواهیم نزد خدا معتبر شویم در اینجا شخصیت شما بزرگ می‌‌شود.

وی تصریح کرد: ذکر به معنای توجه به نیازهای سطح بالا است. ما در همه اوقات در حال ذکر هستیم، اما مهم است که توجه ما به چه چیزی است. هر چقدر که انسان به چیزهای کوچک توجه داشته باشد و به ذکر آنها روز را سپری کند در واقع او نیز شبیه همان خواهد شد. یکی از علمای تهران که از دنیا رفته است می‌‌گفت در آغاز جوانی که ازدواج کرده بودم رجبعلی خیاط را دیدم، به من گفت که چرا قیافه‌‌ات اینطور است؟ در حقیقت باطن این عالم را دیده بود. این عالم می‌‌گوید به او گفتم که علت را نمی‌‌دانم، اما در هر صورت رجبعلی به او گفته بود که خودت را اصلاح کن. در واقع گناهی هم در کار نبوده بلکه توجه این عالم به مسائل کوچک بوده است. وقتی رجبعلی برمی‌‌گردد و او را می‌‌بیند به او می‌‌گوید که وضعیت بهتری پیدا کرده‌‌ای. این عالم نیز می‌‌گوید که مشغول استغفار شده‌‌ام. بنابر این همین که متوجه خدا می‌‌شود، وضعیت تفاوت پیدا می‌‌کند.

پناهیان بیان کرد: بنابراین آدم به یاد هرچه باشد، شبیه آن می‌‌شود و شخصیت انسان نیز همینطور است. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که خدا هم انسان را حفظ می‌‌کند. شما سطح خود را بالا ببر، خدا آن را حفظ می‌‌کند که پایین نیاید. شما خودتان را شبیه خدا و اولیا خدا قرار بدهید، خدا از شما محافظت می‌‌کند که خراب نشوید، چه اینکه یکی از اسامی خداوند نیز «حافظ» است و او از زیبایی‌‌های عالم محافظت می‌‌کند.

وی در ادامه افزود: لذا لازم است که توجه کنیم ما مختار نیستیم که ذاکر باشیم یا نباشیم، بلکه همواره در حال ذکر هستیم که ممکن است ذکر خدا باشد یا ذکر چیزهای دیگر. حتی وقتی می‌‌خوابیم نیز در حال ذکر هستیم و به هر چیزی که آخرین بار به آن فکر کردیم به آن مشغول ذکر هستیم و همان را برای ما می‌‌نویسند، چنانکه دانشمندان روانشناسی نیز این مسئله را کشف کرده‌‌اند و می‌‌گویند قبل از خواب به چیزهای بد فکر نکنید.