توضیح عدم مطابقت شروع و فرود از حیث درجه صوتی + فیلم

به گزارش ایکنا، فرایند اجرا و ثبت‌نام متقاضیان چهل‌و‌چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم از ۱۳ اردیبهشت‌ ۱۴۰۰ آغاز شد و در نهایت ۳۱ هزار و ۹۱۴ نفررشته برای حضور در این دوره اعلام آمادگی کردند. نکته مهم در این دوره تغییرات شیوه‌نامه بود، به طوری که مجدد بازنویسی و تناقض برخی از بندها برطرف و بخش‌های فنی و اجرایی تفکیک شد.

برای شفاف‌سازی بیشتر و تبیین بندهای بخش صوت و لحن برای شرکت‌کنندگان این مسابقات و حتی دیگر رقابت‌های قرآنی کشور، که از سوی نهادها و ارگان‌های مختلف براساس این شیوه‌نامه برپا می‌شود، به سراغ محسن یاراحمدی، دارای مدرک درجه یک تنغیم از شورای عالی قرآن و داور مسابقات، رفتیم.

طی 9 جلسه گذشته درباره موارد کسب امتیاز آیین‌نامه لحن ویژه آقایان بالای 15 سال، مطالبی ارائه شد و در ادامه آیتم‌هایی که موجب کسر امتیاز می‌شود، ارائه می‌شود. در ذیل، متن و فیلم یازدهمین قسمت این مجموعه آموزشی آمده است.

بیشتر بخوانید:

• کسر امتیاز با «شروع نامتعارف تلاوت» + فیلم
• چگونگی احراز ملاک «نوآوری و خلاقیت در تلاوت» از سوی داور لحن + فیلم
• جاذبه کلی تلاوت و تأثیرگذاری در مسابقات به چه معناست + فیلم  

«مواردی که موجب کسر یک امتیاز می‌شود؛

۱- خروج از مقام یا انتقال ناهمگون از یک مقام به مقام دیگر (این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که قاری حین تلاوت می‌خواهد از یک مقام به مقام دیگر برود و بین دو نفس نیز هست. در حالت انتقال از یک مقام به مقام دیگر، موضوعی با عنوان انتقال هم‌عرض و هم‌پایه در تعریف موسیقایی مطرح است که باید قاری به آن توجه کند.)

2- ناهمگونی ردیف؛ هنگامی که قاری ناهمگونی ردیف داشته باشد، داور مجاز است تا سقف یک امتیاز از او کسر کند. حال می‌خواهیم بدانیم ناهمگونی ردیف چیست؟ و تفاوت آن با خروج از مقام چیست؟ در جلسه گذشته، درباره خروج از مقام صحبت شد، اما ناهمگونی ردیف اتفاقی است که بین ردیف‌ها یا گوشه‌های یک مقام رخ می‌دهد، موضوعی که در تلاوت نوجوانان و خردسالان دیده می‌شود.

3- عدم مطابقت شروع و فرود از حیث درجه صوتی؛ در آیین‌نامه گذشته مسابقات به «فرود منطقی و زیبا» اشاره شده بود که دو نمره داشت؛ یکی به مقام بستگی داشت، یعنی قاری با آن مقام که شروع می‌کرد، باید با آن مقام نیز فرود می‌آمد که این در آیین‌نامه جدید برداشته شده است و دیگری این بود که درجه شروع و فرود باید یکی یا نزدیک به هم باشد که در آئین‌نامه فعلی نیز به آن تصریح شده و ناظر بر درجه صوتی است.

مواردی که موجب کسر نیم امتیاز می‌شود؛ 1- تکلّف و فشار در اجرای نغمات است، این موضوع در دو حالت رخ می‌دهد یکی کوک نامناسب، به طور مثال بمی خوانده شود که پایین‌تر از توان صوتی ماست و دیگری اینکه به دلیل کمبود نفس باشد. 2- عدم توازن در سرعت، این موضوع در تجوید، کلمه‌ای حساب می‌شود اما در لحن، یک فراز در نظر گرفته می‌شود. 3- تکرار ملال‌آور ردیف‌ها.

درباره مواردی که موجب کسر 25 صدم امتیاز می‌شود؛ 1- ناکوکی یعنی نُت در تلاوت قاری در سر جای خودش نباشد، 2- لغزش تحریرها.»