اهمیت توجه به ترسیم جبهه موجود در حوزه معنویت در دنیای امروز

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حسین باغ‌گلی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد، شامگاه، 27 اسفندماه، در مراسم اختتامیه چهارمین جشنواره سراسری «واژه» که در محل مجتمع شریعتی جهاددانشگاهی مشهد برگزار شد، در خصوص ترسیم جبهه موجود در حوزه معنویت در دنیای امروز، اظهار کرد: با توجه به اینکه شما شرکت‌کنندگان در این جشنواره کار کرده‌اید، از این‌رو موضوع معنویت در دنیای امروز بحثی است که می‌تواند برای شما نیز کمک‌کننده باشد.

وی ادامه داد: تقریباً در دهه 1920زمانی‌که مدرنیسم در حال قوت بود، پیش‌بینی می‌شد که در دهه 1970 دیگر هیچ اثری از دین و معنویت در زندگی انسان نباشد و رویکرد این بود که انسان دوره کودکی خود را با دین گذرانده و پس از آن فلسفه این مسائل را حل می‌کرده و در دهه 1920 که به دوره پختگی خود رسیده رویکرد علمی همه مسائل او را حل می‌کند و نیاز به دین و حتی فلسفه هم ندارد.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد ادامه داد: اما پس از گذشت چند سال و در اواخر دهه 1970 و اوایل 1980 اتفاقاً رویکرد معنویت‌باوری پیدا شد که باورهای مدرنیسم را باورهای اشتباهی می‌دانستند و معتقد بودند که انسان به شدت به معنویت نیاز دارد. در حقیقت در اینجا دینداران دچار یک خطایی در فهم شرایط در آن دوره زمانی شدند و آن این بود که دینداران بر این باور بودند که بازگشت به دین مجدداً رخ داده و این انتظار می‌رفت که تمام انسان‌ها به دین بازگردند، اما در حالی‌که اینگونه نبود.

باغ‌گلی تصریح کرد: در حقیقت تفاهمی که در آن دوره در حال شکل‌گیری بود، این بود که وقتی انسان به معنویت نیاز دارد، بدین معنا نیست که انسان به دین بازمی‌گردد، زیرا بازگشت به دین اقلیت دارد. در حقیقت ما پذیرفته‌ایم که دنیای مدرن پاسخگوی نیاز بشر در تمام ابعاد نیست و انسان یک بعد معنوی دارد که باید به آن پاسخ داده شود و الزاماً اینگونه نبوده که دین این کارها را انجام می‌دهد.

وی بیان کرد: بنابراین پیشنهاد جدیدی را در حوزه معنویت تحت عنوان معنویت‌های سکولار و یا معنویت‌های فارغ از دین ارائه دادند و امروز نیز ما با همین جبهه که به نوعی جبهه اصلی رقیب ما هستند، مواجه هستیم. تقریباً ما پیش از این دوران با دو جبهه دین‌باوران و جبهه کافران مواجه بودیم که در حقیقت مبارزه این دو با یکدیگر یک نوع مواجه کاملاً عقلانی، استدلالی و مناظره‌ای بوده و همواره هریک از این جبهه‌ها سعی داشتند که باورهای خود را به یکدیگر تحمیل کنند.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد بیان کرد: در واقع رقبای جدید ما که اتفاقاً معنویت نوظهور و یا معنویت باوران فارغ از دین هستند، بر این باور بودند که چرا ما به دنبال استدلال هستیم؟ ادیان به دنبال چه چیزی هستند و مگر درصدد ایجاد آرامش برای انسان نیستند؟ از این‌رو می‌گفتند که ما همین کارها را برای شما انجام خواهیم داد و به نوعی با این منطقی که داشتند اصل موضوعشان سوار بر حوزه عاطفی هیجانی انسان‌ها نه حوزه عقلانی و شناختی آن‌ها، بوده است

باغ‌گلی بیان کرد: در حقیقت ما در مواجه با جبهه جدید متأسفانه ابزارهای موفقی نداریم و امروز ما باید به سوال پاسخ دهیم که این رقیب جدید با در دسترس داشتن ابزارهای جدید، چه آمادگی‌هایی لازم است تا بتوانیم با او وارد جنگ بشویم؟ در حالی‌که اینگونه به نظر می‌رسد که ما امروز در این حوزه موفق نیستیم.

وی تصریح کرد: در سبک عقلانی استدلالی مبنای روش این است که اگر بتوانیم در حوزه شناختی مخاطب خود، اثر بگذاریم و اهمیت موضوع مورد نظر را به او بفهمانیم و به نوعی در او اثرگذار باشیم در این صورت در حوزه عاطفی و هیجانی آن فرد احساس مثبتی پیدا می‌کند و در نهایت نیز تصمیم می‌گیرد که رفتار خود را تغییر دهد.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد بیان کرد: اما این در حالی است که رویکرد جبهه رقیب این است که اولاً جداسازی حوزه شناختی که دانش‌های ما هستند با حوزه عاطفی_هیجانی ما که احساسات و حوزه رفتاری که واکنش‌های ما هستند، کاملاً اشتباه است، زیرا این‌ها مولفه‌های در هم تنیده هستند و دوماً آنچه که مهم به نظر می‌رسد، این است که شما تجربه‌ای را کسب می‌کنید و آن تجربه مخلوطی از عقلانیت، احساسات، عواطف و رفتارهایی که انجام می‌دهیم، است.

باغ‌گلی تصریح کرد: بنابراین می‌توان اینگونه مطرح کرد که رقیب از ابزارهایی استفاده می‌کند که ما کمتر از آن‌ها استفاده می‌کنیم و اتفاقاً به شدت هم می‌تواند همراه کننده اثرگذاری نیز داشته باشد. لذا امروزه اصلی‌ترین موضوعی که باید مورد توجه قرار دهیم، چگونگی مواجه شدن با مخاطب است.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد با اشاره به رفتار و سیره پیامبر اکرم(ص) و روشی که برای اثرگذاری در دیگران استفاده می‌کردند، اظهار کرد: پیامبر اسلام(ص) زمانی‌که دعوت علنی خود را اعلام کردند در ابتدا، اولین اقدامی که انجام دادند اطعام به دیگران بود و دیگران نیز به واسطه این کاری که انجام دادند و همچنین با مشاهده زیستی که پیامبر(ص) با آن‌ها داشتند، ایشان را به‌عنوان راستگویی، امانت‌داری و... می‌شناختند.

باغ‌گلی ادامه داد: در حقیقت آنچه که در سیره رسول اکرم(ص) مشاهده می‌کنیم این است که با زیستن در بین مردم و تعامل مهرورزانه‌ای که با مردم داشتند، توانستند این فضا را فراهم کنند که مردم همراهشان شوند و به نوعی از این شیوه توانستند دعوت خود را انجام دهند.

وی تصریح کرد: همچنین اگر نگاهی به سیر رسالت پیامبر(ص) داشته باشیم، خواهیم خواند که ایشان40 سال در بین مردم زیست کردند تا در ارتباط با مردم، آن‌ها را متوجه کنند که زیست مطلوب چیست. از این‌رو اگر بپذیریم که الگوی رسالت، بعثت و الگوی نزول قرآن بر پیامبر(ص) در ارتباط با مردم یک الگوی تربیتی است که به فرماندهی خداوند صورت می‌گیرد، در این صورت متوجه خواهیم شد آنجایی که در مسیر فعالیت فرهنگی و تربیتی اصل است، در میان مردم بودن و با آن‌ها زیستن و فهم کردند شرایط عمومی آن‌هاست.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد تأکید کرد: این در حالی است که امروزه یکی از مشکلات این است که افرادی که اقدامات فرهنگی و تربیتی انجام می‌دهند فاصله بسیاری با مردم و فهم عمومی شرایط آن‌ها دارند و در این راستا با چالش‌هایی مواجه هستند. از این‌رو امیدواریم بتوانیم روزی این فاصله را کمتر کنیم و علاوه بر این نیز بر محتواهای اثر گذار خود بر مخاطب نیز تمرکز بیشتری داشته باشیم.

مهدی عنایتی، مسئول روابط عمومی مجمع نکوداشت غدیر در مشهد نیز در ادامه بیان کرد: ما درصدد هستیم که اتفاق خوبی را در دانشگاه‌ها و در بین دانشجویان شکل گیرد. امروز انجام اقدامات فرهنگی در کشور مشکلات زیادی دارد و به شدت سخت است، اما چون در پایان نتیجه خوبی دارد، باعث می‌شود که همه سختی‌ها را نادیده بگیریم.

وی تصریح کرد: ما افتخار می‌کنیم که اقدامات خود را در راستای مباحث فرهنگی پیش می‌بریم و همچنین باعث افتخار است که توانستیم با مشکلاتی که وجود داشت، این جشنواره برگزار شود و در حقیقت این جشنواره گوشه کوچکی از فعالیت‌های مجمع نکوداشت غدیر بود.